Ulica Długa w Krakowie

ulica Długa
	Stare Miasto
	; Widok na północny zachód, od strony skrzyżowania z ulicą Pędzichów.
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Miejscowość	Kraków
Długość	850 m
Przebieg
	Położenie na mapie Krakowa ulica Długa
	Położenie na mapie Polski ulica Długa
	Położenie na mapie województwa małopolskiego ulica Długa
	50°04′13,0″N 19°56′12,7″E/50,070270 19,936860
	Multimedia w Wikimedia Commons

Ulica Długa – ulica w Krakowie w dzielnicy I, na Kleparzu.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Ulica ta w dokumentach wymieniana była już przed 1690, a ukształtowała się w średniowieczu. Jest ona częścią średniowiecznego traktu Sławkowskiego, a jej historycznym przedłużeniem jest ulica Śląska. Początkowo szlak ten sięgał tylko do ul. Pędzichów, a dalej przebiegał wśród błoń, obok miejskich szubienic. Okolica, gdzie dziś kończy się ul. Długa, na XVIII-wiecznych mapach oznaczona jest jako Świnia Krzywda. W XIX wieku ulica była zabudowana parterowymi domkami. Obecna zabudowa pochodzi sprzed I wojny światowej.

W 2010 r. ulica została gruntownie odnowiona. Zmodernizowano całą ulicę wraz z torowiskiem tramwajowym i chodnikami. Przebudowano również skrzyżowania z ulicami Basztową i Szlak oraz odcinek torowiska od wylotu ul. Długiej do ul. Kamiennej. Wymieniono oświetlenie i wybudowano zatoki parkingowe^[1]^[2]. Koszt remontu – 20,7 mln zł^[2].

Zabudowa[edytuj | edytuj kod]

ul. Długa 1 (ul. Basztowa 11 - Pod Globusem. W 1904 r. rozpoczęto jego budowę; była to reprezentacyjna siedziba krakowskiej Izby Handlowej i Przemysłowej, powstałej 14 listopada 1850 r.^[3] Przedtem był tu placyk miejski oraz niewielka posiadłość Łysakowskich – zajazd z pokojami gościnnymi i stajniami dla koni. „Łysoń” uważany był za jeden z większych zajazdów krakowskich. Na jego miejscu został zbudowany z surowej cegły dwupiętrowy gmach Izby w stylu gdańskim, według planów Tadeusza Stryjeńskiego i Franciszka Mączyńskiego. Zakończony jest wieżą, na której widnieje zegar i globus, stąd nazwa. Parter od 1913 zajmowała największa w mieście, firma papiernicza: Fabryczny Skład Papieru Regina Aleksandrowicz i Synowie; jej poprzednia siedziba była przy Rynku Kleparskim.
ul. Długa 5 - Dom Pod Głowami, kamienica czynszowa projektu Maksymiliana Nitscha, przykład historyzmu. Nad bramą wejściową domu znajduje się orzeł z rozpiętymi skrzydłami, a nad oknami – kartusze z plastycznie wymodelowanymi głowami Stefana Czarnieckiego, Juliana Ursyna Niemcewicza, Tadeusza Kościuszki, Hugona Kołłątaja. W domu tym mieszkał Gustaw Ehrenberg.
ul. Długa 31 (ul. Pędzichów 2) - Dom Turecki, czynszowa kamienica zwieńczony trzema wieżyczkami-minaretami.
ul. Długa 42 - siedziba Stowarzyszenia Siemacha^[4]. Już w 1886 r. ks. Kazimierz Siemaszko otworzył tutaj „dom schronienia i dobrowolnej pracy dla biednych opuszczonych chłopców”^[5], przemianowany po jego śmierci w 1904 r. na Zakład Wychowawczy im. ks. Siemaszki.
ul. Długa 53 - Kamienica czynszowa, projektował Sebastian Jaworzyński, 1885. Zdobi nad bramą wejściową kolorowy geometryczny witraż.
ul. Długa 54 - Kamienica czynszowa, projektował Teodor Talowski, 1891.
ul. Długa 55 - Kamienica czynszowa, projektował Kazimierz Brzeziński, 1909. Mieszkała w niej Iwona Borowicka polska śpiewaczka operowa, primadonna Operetki Krakowskiej.
ul. Długa 64 - Kamienica czynszowa, projektował Teodor Talowski, 1891. W latach 1908-29 mieszkał w niej Jan Sztaudynger poeta, fraszkopisarz, satyryk.
ul. Długa 72 - Dawne magazyny firmy C. Hartwig, projektował Ludwik Wojtyczko, 1920.

Galeria[edytuj | edytuj kod]

Widok z ulicy Basztowej na północ
Widok od skrzyżowania z ul. Szlak na północ
ul. Długa 1
Dom „Pod Globusem” (proj. Tadeusz Stryjeński, Franciszek Mączyński, 1904–1906)
ul. Długa 5
Dom Pod Głowami (proj. Maksymilian Nitsch, 1889)
ul. Długa 7
Kamienica, piekarnia (proj. Jacek Matusiński, 1872)
ul. Długa 8
Kamienica (proj. Józef Pokutyński, 1907)
ul. Długa 9
Zabytkowa kamienica (1893)
ul. Długa 11a
Kamienica (proj. Leopold Tlachna, 1892–1895)
ul. Długa 15
Kamienica (proj. Leopold Tlachna, 1893–1894)
ul. Długa 21
Zabytkowa kamienica (1895)
ul. Długa 29
Kamienica (proj. Józef Pokutyński, 1910)
ul. Długa 31
Dom Turecki (proj. Henryk Lamensdorf, 1910 – przebudowa)
ul. Długa 32
Kamienica (proj. Władysław Kleinberger, 1909)
ul. Długa 34
Kamienica (proj. Władysław Kleinberger, 1911)
ul. Długa 35
Kamienica (1890)
ul. Długa 37
Zabytkowa kamienica (proj. Stefan Ertel, 1891–1892)
ul. Długa 41
Kamienica (proj. Aleksander Biborski, 1905–1906)
ul. Długa 46
Modernistyczna kamienica (ok. 1930)
ul. Długa 49
Kamienica (proj. Karol Knaus, 1887–1888)
ul. Długa 51
Kamienica (proj. Karol Knaus, 1888)
ul. Długa 54
Kamienica (proj. Teodor Talowski, 1891)
ul. Długa 55 (ul. Szlak 27)
Kamienica (proj. Kazimierz Brzeziński, 1909)
ul. Długa 57
Kamienica (ok. 1910)
ul. Długa 62
Kamienica (proj. Józef Kryłowski, ok. 1890)
ul. Długa 64
Kamienica (proj. Józef Kryłowski, 1889)
ul. Długa 72
Dawne magazyny firmy C. Hartwig SA (proj. Ludwik Wojtyczko, 1920)