Utahraptor

	Utahraptor
	Kirkland, Gaston & Burge, 1993
	Okres istnienia: 125 mln lat temu PreꞒ Ꞓ O S D C P T J K Pg N Q ↓
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	zauropsydy
Podgromada	diapsydy
Infragromada	archozauromorfy
Nadrząd	dinozaury
Rząd	dinozaury gadziomiedniczne
Podrząd	teropody
Infrarząd	tetanury
(bez rangi)	celurozaury
Nadrodzina	deinonychozaury
Rodzina	dromeozaury
Rodzaj	Utahraptor
Gatunki
	U. ostrommaysi Kirkland, Gaston & Burge, 1993;
	U. ostrommaysi Kirkland, Gaston & Burge, 1993;
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Utahraptor – rodzaj teropoda z rodziny dromeozaurów (Dromaeosauridae). Obejmuje jeden gatunek – Utahraptor ostrommaysi.

Etymologia[edytuj | edytuj kod]

Utahraptor: Utah, Stany Zjednoczone; łac. raptor, raptoris „złodziej, grabieżca”, od rapere „chwycić, zawładnąć”^[1].
ostrommaysi: John Harold Ostrom (1928–2005), amerykański paleontolog; Chris Mays, amerykański pilot, prezes i jeden z założycieli Dinamation International Corporation^[1].

Dane podstawowe[edytuj | edytuj kod]

Czas: wczesna kreda około 135 milionów lat temu^[2]
Miejsce znalezisk: stan Utah w Stanach Zjednoczonych
Długość: około 6,5 metra
Wysokość: ok. 2 metrów
Waga: około 700 kg
Pokarm: mięso
Znaczenie nazwy: "rabuś z Utah"

Opis[edytuj | edytuj kod]

Utahraptor jest jednym z największych dromeozaurów. Rozmiarami wyprzedza go najprawdopodobniej tylko południowoamerykański Austroraptor – każda z jego kości jest dłuższa niż odpowiadająca jej kość utahraptora. Na stopie miał cztery palce, przy czym na drugim znajdował się potężny, hakowaty szpon. U wyrośniętego osobnika ów szpon mógł mieć nawet 38 cm długości. Mniejsze pazury znajdowały się na palcach kończyn przednich. Ten zwinny drapieżnik łączył zapewne szybkość z siłą, co pozwalało mu obezwładnić stosunkowo dużą zdobycz. Zadawał ciężkie rany, kopiąc stopami uzbrojonymi w śmiercionośne szpony w nieosłonięte części ciała ofiary – na przykład w brzuch – jednocześnie wczepiając się w nią chwytnymi przednimi łapami i wgryzając ostrymi, piłkowanymi zębami.

Galeria[edytuj | edytuj kod]

Model utahraptora
Model stopy utahraptora
Rozmiar największego znanego utahraptora porównany do rozmiaru człowieka
Utahraptor (JuraPark w Bałtowie)

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b ^c ^d J.I. Kirkland, R. Gatson & D. Burge. A large dromaeosaurid (Theropoda) from the Lower Cretaceous of Eastern Utah. „Hunteria”. 2 (10), s. 5, 1993. (ang.).
↑ Robert M.R.M. Joeckel Robert M.R.M. i inni, Berriasian–Valanginian Geochronology and Carbon-Isotope Stratigraphy of the Yellow Cat Member, Cedar Mountain Formation, Eastern Utah, USA, „Geosciences”, 13 (2), 2023, s. 32, DOI: 10.3390/geosciences13020032, ISSN 2076-3263 [dostęp 2023-08-21] (ang.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Utahraptor na dinozaury.com

[autor-1] J.I. Kirkland, R. Gatson & D. Burge. A large dromaeosaurid (Theropoda) from the Lower Cretaceous of Eastern Utah. „Hunteria”. 2 (10), s. 5, 1993. (ang.).

[2] Robert M.R.M. Joeckel Robert M.R.M. i inni, Berriasian–Valanginian Geochronology and Carbon-Isotope Stratigraphy of the Yellow Cat Member, Cedar Mountain Formation, Eastern Utah, USA, „Geosciences”, 13 (2), 2023, s. 32, DOI: 10.3390/geosciences13020032, ISSN 2076-3263 [dostęp 2023-08-21] (ang.).

[1]

[2]

Infrarzędy dinozaurów	ankylozaury ceratopsy ceratozaury ornitopody pachycefalozaury prozauropody stegozaury tetanury zauropody
Era dinozaurów	era mezozoiczna trias wymieranie triasowe jura kreda wymieranie kredowe
Dyscypliny powiązane	biologia paleontologia paleobotanika geologia ewolucja