Uzana (król Paganu)

Uzana
Sithu III
	Król Paganu
Okres	od ok. maj 1251; do maj 1256
Poprzednik	Kyaswa
Następca	Narathihapate
	Dane biograficzne
Dynastia	Pagan
Data urodzenia	23 lutego 1213
Data śmierci	maj 1256 (w wieku 43 lat)
Ojciec	Kyaswa
Matka	Hpwa Saw
Żona	wnuczka Min Shin Sawa
Dzieci	Thihathu; Narathihapate

Uzana (birm. ဥဇနာ /ʔ ṵ z ə n à/; znany także jako Sithu III^[1]; 1213–1256) był królem Królestwa Paganu w Birmie (Mjanma) od roku 1251 do 1256. Chociaż jego formalne panowanie trwało tylko pięć lat, w istocie Uzana sprawował władzę zza pleców swojego ojca Kyaswy podczas jego rządów w latach 1235–1251. Jego ojciec, pobożny buddysta i uczony, przekazał Uzanie pełną królewską władzę administracyjną i zarządzanie krajem^[3]. Jednak Uzana miał bardziej się poświęcać polowaniom na słonie i piciu alkoholu, niż zarządzaniu krajem za panowania swego ojca i swojego własnego. Jako król powierzył zadanie zarządzania królestwem swojemu naczelnemu ministrowi Yazathingyanowi. Król zginął przypadkowo w Dali (część dzisiejszego Rangunu) w maju 1256 roku podczas polowania na słonie^[4]^[1].

Daty[edytuj | edytuj kod]

Poniższa tabela przedstawia daty podawane przez cztery najważniejsze kroniki^[5].

Kronika	Urodzenie–Śmierć	Długość życia	Panowanie	Długość panowania
Zatadawbon Yazawin (Rozdział z listą królów)^[6]	1214–1254	40	1249–1254	5
Zatadawbon Yazawin (Rozdział z horoskopami)^[7]	23 lutego 1213–1254	41	1251–1254	3
Maha Yazawin	1216–1240	38	1234–1240	6
Yazawin Thit i Hmannan Yazawin	1218–1255	37	1250–1255	5

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b ^c ^d Than Tun 1964: 134.
↑ ^a ^b Pe Maung Tin and G.H. Luce (1960): 156–158.
↑ Harvey 1925: 59.
↑ Htin Aung 1967: 65.
↑ Maha Yazawin Vol. 1 2006: 349.
↑ Zata 1960: 40.
↑ Zata 1960: 68.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

G.E. Harvey: History of Burma: From the Earliest Times to 10 March 1824. Londyn: Frank Cass & Co. Ltd, 1925. (ang.).
Maung Htin Aung: A History of Burma. Nowy Jork i Londyn: Cambridge University Press, 1967. (ang.).
U Kala: Maha Yazawin Gyi. Wyd. 2006, 4th printing. T. 1–3. Rangun: Ya-Pyei Publishing, 1724. (birm.).
Pe Maung Tin, G.H. Luce: The Glass Palace Chronicle of the Kings of Burma. Wyd. 1960. Rangoon University Press. (ang.).
Royal Historians of Burma: Zatadawbon Yazawin. Wyd. 1960. Historical Research Directorate of the Union of Burma, ok. 1680. (ang.).
Królewska Komisja Historyczna Birmy: Hmannan Yazawin. Wyd. 2003. T. 1–3. Rangun: Ministry of Information, Myanmar, 1832. (birm.).
Than Tun: Studies in Burmese History. T. 1. Rangun: Maha Dagon, 1964. (birm.).

[tt-134-1] Than Tun 1964: 134.

[gp-2] Pe Maung Tin and G.H. Luce (1960): 156–158.

[geh-59-3] Harvey 1925: 59.

[mha-65-4] Htin Aung 1967: 65.

[my-1-349-5] Maha Yazawin Vol. 1 2006: 349.

[zata-40-6] Zata 1960: 40.

[zata-68-7] Zata 1960: 68.

[:1-8] Wasal imperium chińsko-mongolskiego (1297)

[:2-9] Współregenci

[:3-10] Konfederacja Państw Szanów (1527–1555)

[:4-11] Krótkie odrodzenie (1550–1552)

[:5-12] Wasal Konfederacji Państw Szanów (1533–1542)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[A]

[B]

[C]

[D]

[E]

Dynastia Pagan 849–1297	Pyinbya Tannet Sale Ngahkwe Theinhko Nyaung-u Sawrahan Kunhsaw Kyaunghpyu Kyiso Sokkate Anawrahta Sawlu Kyanzittha Alaungsithu Narathu Naratheinkha Narapatisithu Htilominlo Kyaswa Uzana Narathihapate Kyawswa^[A]
Królestwa Myinsaing i Pinya 1297–1364	Athinhkaya^[B], Yazathingyan^[B]i Thihathu^[B] Thihathu Uzana I Sithu Kyawswa I Kyawswa II Narathu Uzana II
Królestwo Sikongu 1315–1364	Sawyun Tarabya I Shwetaungtet Kyaswa Nawrahta Minye Tarabya II Minbyauk Thihapate
Królestwo Ava 1364–1555	Thadominbya Swasawke Tarabya Minkhaung I Thihathu Minhlange Kale Kyetaungnyo Mohnyin Thado Minyekyawswa Narapati I Thihathura Minkhaung II^[B]i Thihathura II^[B] Narapati II Thohanbwa^[C] Hkonmaing^[C] Narapati III^[C] Narapati IV^[C]
Królestwo Hanthawaddy 1287–1539, 1550–1552	Wareru Hkun Law Saw O Saw Zein Zein Pun Saw E Binnya E Law Binnya U Razadarit Binnya Dhammaraza Binnya Ran I Binnya Waru Binnya Kyan Leik Munhtaw Shin Sawbu Dhammazedi Binnya Ran II Takayutpi Smim Sawhtut^[D] Smim Htaw^[D]
Królestwo Mrauk U 1429–1785	Saw Mon Khayi Ba Saw Phyu Dawlya Ba Saw Nyo Ran Aung Salingathu Raza Gazapati Saw O Thazata Minkhaung Min Bin Dikkha Saw Hla Sekkya Phalaung Razagyi Khamaung Thiri Thudhamma Sanay Narapati Thado Sanda Thudhamma Thiri Thuriya Wara Dhammaraza Muni Thudhammaraza Sanda Thuriya I Nawrahta Mayuppiya Kalamandat Naradipati Sanda Wimala I Sanda Thuriya II Sanda Wizaya Sanda Thuriya III Naradipati II Narapawara Sanda Wizala Madarit Nara Apaya Thirithu Sanda Parama Apaya Sanda Thumana Sanda Wimala II Sanda Thaditha Maha Thammada
Królestwo Pyain 1482–1542	Thado Minsaw Bayin Htwe Narapati^[E] Minkhaung^[E]
Dynastia Taungngu 1510–1752	Mingyinyo Tabinshwehti Bayinnaung Nanda Nyaungyan Anaukpetlun Minyedeippa Thalun Pindale Pye Narawara Minyekyawdin Sanay Taninganway Mahadhammaraza Dipadi
Odrodzone Królestwo Hanthawaddy 1740–1757	Smim Htaw Buddhaketi Binnya Dala
Dynastia Konbaung 1752–1885	Alaungpaya Naungdawgyi Hsinbyushin Singu Phaungka Bodawpaya Bagyidaw Tharrawaddy Pagan Mindon Thibaw