Vladimir Bakarić

Vladimir Bakarić
Data i miejsce urodzenia	8 marca 1912 ; Velika Gorica
Data i miejsce śmierci	16 stycznia 1983 ; Zagrzeb
Zawód, zajęcie	polityk, publicysta, prawnik
Narodowość	chorwacka
Alma Mater	Uniwersytet w Zagrzebiu
Partia	Komunistyczna Partia Jugosławii
	Multimedia w Wikimedia Commons

Vladimir Bakarić (ur. 8 marca 1912 w Velikiej Goricy, zm. 16 stycznia 1983 w Zagrzebiu) – chorwacki i jugosłowiański polityk komunistyczny, publicysta i prawnik^[1].

Życiorys

W 1935 ukończył studia prawnicze na Wydziale Prawa Uniwersytetu w Zagrzebiu. W 1937 roku na tej samej uczelni uzyskał stopień naukowy doktora nauk prawnych. W latach 1936–1941 odbywał aplikację sędziowską i adwokacką^[1].

W 1933 roku wstąpił do Komunistycznej Partii Jugosławii (KPJ). Od 1935 roku był sekretarzem komunistycznej młodzieżówki (SKOJ) na zagrzebskim uniwersytecie. W 1940 roku został powołany do komitetu centralnego Komunistycznej Partii Chorwacji (KPH). Był redaktorem pism Izraz, Naše novine, Politički vjesnik i Vjesnik radnog naroda^[1].

W trakcie II wojny światowej współorganizował antyfaszystowską partyzantkę na terenie Chorwacji. Współzałożył m.in. Zemaljsko antifašističko vijeće narodnog oslobođenja Hrvatske (ZAVNOH). Blisko współpracował z Josipem Brozem Titą. Był członkiem prezydium Antyfaszystowska Rada Wyzwolenia Narodowego Jugosławii (AVNOJ) i wicekomisarzem spraw zagranicznych Narodowego Komitetu Wyzwolenia Jugosławii (NKOJ). W październiku 1944 roku zastąpił usuniętego Andriję Hebranga na stanowisku sekretarza komitetu centralnego KPH. W kwietniu 1945 roku stanął na czele chorwackiego rządu. Prowadził kampanię przeciw Vladkowi Mačkowi i kierownictwu Chorwackiej Partii Chłopskiej (HSS)^[1].

Po zakończeniu wojny do 1966 roku był sekretarzem KC KPH. W latach 1966–1969 był przewodniczącym tego gremium. Od 1948 roku był członkiem komitetu centralnego KPJ (później SKJ). Do 1953 roku był szefem chorwackiego rządu. W latach 1953–1963 był przewodniczącym Zgromadzenia Socjalistycznej Republiki Chorwacji. Od 1966 roku był członkiem prezydium KC SKJ. W 1974 roku został członkiem prezydium Socjalistycznej Federalnej Republiki Jugosławii, będąc jej wiceprzewodniczącym w latach 1975–1976 i 1982–1983. W latach 60. był zwolennikiem nurtów reformatorskich i opowiadał się za reformami gospodarczymi i politycznymi oraz przekazaniem większej liczby uprawnień republikom federalnym. Latem 1971 roku stanął jednak po stronie konserwatywnej. W 1974 roku brał udział w pracach nad nową konstytucją Jugosławii^[1].

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e Bakarić, Vladimir – Hrvatska enciklopedija. enciklopedija.hr. [dostęp 2023-06-30]. (chorw.).

[enciklopedija-1] Bakarić, Vladimir – Hrvatska enciklopedija. enciklopedija.hr. [dostęp 2023-06-30]. (chorw.).

[a-2] Od czasu II wojny światowej do 25 czerwca 1991 Republika Chorwacji była częścią Jugosławii

[c-3] Nazwa państwa w latach 1963–1990, wcześniej Federalne Państwo Chorwacji (1943–1946) i Ludowa Republika Chorwacji (1946–1963)

[b-4] Jako premier (1945–1953), następnie jako przewodniczący Rady Wykonawczej (1953)

[1]

[A]

[B]

[C]

Premierzy Niepodległego Państwa Chorwackiego	Ante Pavelić (1941–1943) Nikola Mandić (1943–1945)
Przewodniczący Rady Wykonawczej Socjalistycznej Republiki Chorwacji^[A]^[B]	Vladimir Bakarić (1945–1953)^[C] Jakov Blažević (1953–1962) Zvonko Brkić (1962–1963) Mika Špiljak (1963–1967) Savka Dabčević-Kučar (1967–1969) Dragutin Haramija (1969–1971) Ivo Perišin (1971–1974) Jakov Sirotković (1974–1978) Petar Fleković (1978–1982) Ante Marković (1982–1986) Antun Milović (1986–1990)
Premierzy Republiki Chorwacji	Stjepan Mesić (1990)^[A] Josip Manolić (1990–1991)^[A] Franjo Gregurić (1991–1992) Hrvoje Šarinić (1992–1993) Nikica Valentić (1993–1995) Zlatko Mateša (1995–2000) Ivica Račan (2000–2003) Ivo Sanader (2003–2009) Jadranka Kosor (2009–2011) Zoran Milanović (2011–2016) Tihomir Orešković (2016) Andrej Plenković (od 2016)