Władysław Gwiazdowski
Państwo działania | |
---|---|
Data i miejsce urodzenia |
18 kwietnia 1907 |
Data i miejsce śmierci |
18 stycznia 1963 |
Prof. inż. nauk technicznych | |
Specjalność: Obróbka skrawaniem | |
Alma Mater | |
Profesura |
5 maja 1955 |
Nauczyciel akademicki | |
Uczelnia | |
Odznaczenia | |
Władysław Gwiazdowski (ur. 18 kwietnia 1907 w Aleksandrowie Pogranicznym, zm. 18 stycznia 1963 w Warszawie) – polski inżynier mechanik, specjalista w dziedzinie obrabiarek i obróbki skrawaniem, pedagog, profesor, wykładowca Politechniki Warszawskiej.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się w Aleksandrowie Pogranicznym, w rodzinie Feliksa (zm. 1929), drobnego rzemieślnika (koszykarza), i Ludwiki z Galickich. W 1922 ukończył 7 klas szkoły powszechnej. W 1923 uczęszczał do Szkoły Realnej Polskiej Macierzy Szkolnej w Aleksandrowie Kujawskim, następnie (od 1 września 1923) do Państwowej Szkoły Budowy Maszyn w Grudziądzu, po ukończeniu której w 1927 podjął pracę w charakterze asystenta prof. inż. Edwarda Herzberga w dziedzinie obrabiarkowej. Na tym stanowisku pracował do roku 1930. W lutym 1930 zdał gimnazjalny egzamin dojrzałości dla eksternów typu matematyczno-przyrodniczego przed Państwową Komisją Egzaminacyjną powołaną przez Kuratorium Okręgu Szkolnego Pomorskiego w Toruniu i podjął studia na Wydziale Mechanicznym Politechniki Warszawskiej, które ukończył w 1937, uzyskując tytuł inżyniera mechanika ze specjalnością w dziedzinie obróbki metali[1]. W trakcie nauki pracował jednocześnie jako technik-konstruktor w Instytucie Technicznym Uzbrojenia w Warszawie[2]. Od 1932 nieprzerwanie do września 1939 pracował w Wytwórni Amunicji Nr 1 w Warszawie. Od 1 września 1938 dodatkowo pracował jako wykładowca obrabiarek i części maszyn na kursach Towarzystwa Kursów Technicznych (TKT) w Warszawie[1].
W czasie okupacji, od grudnia 1939 do sierpnie 1944 był wykładowcą początkowo na kursach TKT, a następnie, po ich zlikwidowaniu przez okupanta, nauczycielem Państwowej Szkoły Budowy Maszyn II stop. w Warszawie. Od lutego 1941 pracował także w Fabryce Maszyn i Odlewni B-ci Geisler, Okolski i Patschke w Warszawie, w Warsztatach Mechanicznych L. Cytling, Warszawa–Okęcie oraz w Warsztatach Mechanicznych inż. Z. Rapacki, Warszawa–Praga. Po powstaniu warszawskim znalazł się w Krakowie[1].
W 1945, jako starszy asystent, współpracował z prof. Witoldem Biernawskim, z którym wspólnie starał się uruchomić ośrodek skrawaniowy przy AGH. W 1946 został powołany na stanowisko profesora kontraktowego Szkoły Inżynierskiej im. Hipolita Wawelberga i Stanisława Rotwanda[2]. Od 1949 prowadził wykłady w Wieczorowej Szkole Inżynierskiej, gdzie równocześnie kierował Oddziałem Technologicznym. Gdy w 1951 Szkoła Inżynierska została połączona z Politechniką Warszawską, prof. Gwiazdowski został prodziekanem Wydziału Mechanicznego Technologicznego Politechniki Warszawskiej, natomiast w latach 1952/53–1955/56 pełnił obowiązki dziekana Wydziału Mechanicznego Technologicznego PW[2]. 5 maja 1955 otrzymał tytuł profesora nadzwyczajnego przy Katedrze Eksploatacji Obrabiarek Politechniki Warszawskiej, nadany przez Centralną Komisję Weryfikacyjną. W 1960, w wyniku przemian organizacyjnych, Katedry Budowy Obrabiarek i Eksploatacji stworzyły jedną wspólną Katedrę Obrabiarek, w skład której wchodził Zakład Badania Obrabiarek. Kierownictwo tego zakładu objął prof. W. Gwiazdowski[2].
Profesor Władysław Gwiazdowski był cenionym dydaktykiem, przyjacielem młodzieży. Przez 28 lat swojej pracy jako wykładowca, wykształcił ok. 4000 techników, inżynierów oraz magistrów.
W styczniu 1938 ożenił się z Jadwigą z Wolgemutów. 20 stycznia 1944 urodził się ich syn Michał[1].
Zmarł w dniu 18 stycznia 1963, pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 283 wprost-1-15)[3][2].
Stanowiska[edytuj | edytuj kod]
- 09.1927 – 09.1930 – Państwowa Szkoła Budowy Maszyn, Grudziądz, asystent
- 07.1931 – 12.1932 – Instytut Techniczny Uzbrojenia, Warszawa, technik-konstruktor
- 07.1932 – 09.1939 – Wytwórnia Amunicji Nr 1, Warszawa, konstruktor, kierownik Biura Opracowań Warsztatowych
- 09.1938 – 12.1950 – Towarzystwo Kursów Technicznych, Warszawa, wykładowca
- 1940 – 08.1944 – Państwowa Szkoła Budowy Maszyn II Stopnia, wykładowca
- 02.1941 – 09.1941 – Fabryka Maszyn i Odlewnia Bracia Geisler, Okolski i Patschke, konstruktor
- 09.1941 – 04.1944 – Warsztaty Mechaniczne L. Cytling, konstruktor
- 05.1944 – 07.1944 – Warsztaty mechaniczne inż. Z. Rapacki, ruch warsztatowy
- 02.1945 – 12.1945 – Politechnika Śląska (Akademia Górniczo-Hutnicza), Kraków, starszy asystent
- 01.1946 – 08.1951 – Szkoła Inżynierska im. Wawelberga, prof. Szkoły Inżynierskiej
- 09.1949 – Wieczorowa Szkoła Inżynierska, wykładowca, kierownik
- 09.1951 – Politechnika Warszawska, zastępca profesora
- 1951 – prodziekan Wydziału Mechanicznego Technologicznego, Politechniki Warszawskiej
- 1952 – 1956 – dziekan Wydziału Mechanicznego Technologicznego Politechniki Warszawskiej
- 1960 – kierownik Zakładu Badania Obrabiarek Politechniki Warszawskiej[2]
Członkostwa[edytuj | edytuj kod]
- od 1938 – członek Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Mechaników Polskich, od 1950 – wiceprezes
- od 1946 – członek Związku Nauczycielstwa Polskiego
- 1938–1939 – sekretarz Komisji Oświatowej Stow. Inż. Mech. Polskich (SIMP)
- 1946–1947 – przewodniczący Komisji Oświatowej SIMP
- 1951–1952 – wiceprezes Stow. Inż. i Techn. Mech. Polskich
- 1949–1951 – członek Komisji Rewizyjnej ZNP przy Szkole Inżynierskiej im. Wawelberga
- Współpracował z Centralną Radą Związków Zawodowych
- 1949–1951 – przewodniczący Uczelnianego Komitetu Obrońców Pokoju w Szkole Inż. im. Wawelberga
- od 1950 – przewodniczący Wydziałowej Komisji Przydziału Pracy
Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski[1]
- Medal 10-lecia Polski Ludowej (19 stycznia 1955)[4]
Wybrane publikacje[edytuj | edytuj kod]
W czasopismach „Mechanik” i „Przegląd Mechaniczny” zamieścił około 80 artykułów i notatek autorskich bądź redakcyjnych m.in.:
- „Liczby normalne”
- „Mechanizm różnicowy i jego zastosowanie w obrabiarkach”
- „Wyposażenie obrabiarek. Próba klasyfikacji (wspólnie z inż. St. Kunstetterem)
- „O normalizacji zamocowywanie frezów”
- „Uwagi o normalizacji rozwiertaków”
- „Tokarka kopiowa konstrukcji ramowej”
- „Przyrządy umożliwiające automatyzację obrabiarek”
- „Leonardo da Vinci”
- „Nowe radzieckie tokarki pociągowe”
- „Obrabiarki węgierskie”[2]
Publikacje książkowe:
- Wydział Mechaniczny Technologiczny, w: Dziesięciolecie Politechniki Warszawskiej w Polsce Ludowej, [Warszawa] 1956, s. 318-335
- Mechanik - poradnik techniczny, T. 3 cz. 2/2, [Obrabiarki skrawające] : dzieło zbiorowe [red. Władysław Gwiazdowski, Witold Szymanowski], PWT, [Warszawa] 1959. W tym opracowanie rozdziałów:
- I Wiadomości podstawowe (wpółaut. Lucjan Wrotny)
- XIII. Obrabiarki do kół zębatych (współaut. Kazimierz Ochęduszko)
- XVII. Przyrządy obrabiarkowe (współaut. Kazimierz Ochęduszko)
- Obrabiarki I. (Przewodnik metodyczny do Poradnika technicznego „Mechanik” t. III cz. 2-2 „Obrabiarki skrawające”, PWT, [Warszawa] 1959 r. dla kierunku Mechanicznego specjalność: Technologia budowy maszyn i obrabiarki), Studia Zaoczne WSI, 1962, wznowienie 1963.[2]
Pośmiertnie wydane zostały:
- Obrabiarki cz. 2, Dział Wydawniczy WSI, 1965, wznowienie w latach 1970, 1971, 1973 przez Wydawnictwa Politechniki Warszawskiej,
- Kinematyka obrabiarek, WNT [Warszawa] 1965. Pracę dokończył i przygotował do druku mgr inż. Karol Paderewski[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e Wiesław Nosowski: Profesor Władysław Gwiazdowski (1907–1963). Szkic biograficzny. Warszawa: listopad 2009, s. 6. [dostęp 2024-02-15].
- ↑ a b c d e f g h i Wiesław Nosowski: Profesor Władysław Gwiazdowski (1907-1963). Szkic biograficzny. Warszawa: Publikacja wydana ze środków prywatnych byłych wychowanków Profesora, 2009, s. 4-49. Materiały te dostępne są w bibliotece Politechniki Warszawskiej.
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: WŁADYSŁAW GWIAZDOWSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-02-14] .
- ↑ M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19 stycznia 1955 r. nr 0/201 - na wniosek Ministra Szkolnictwa Wyższego.