Władysława Krysiewicz
 Tablica pamiątkowa poświęcona małżeństwu Krysiewicz | |
| Data i miejsce śmierci |
10 września 1943 |
|---|---|
| Przyczyna śmierci |
rozstrzelanie |
| Zawód, zajęcie |
rolniczka |
| Narodowość |
polska |
| Małżeństwo | |
| Dzieci |
Alicja, Irena, Krystyna, Teresa, Henryk |
| Odznaczenia | |
| |
Władysława Krysiewicz (zm. 10 września 1943 w Tykocinie) – polska rolniczka, Sprawiedliwy wśród Narodów Świata.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Z mężem Stanisławem mieli dzieci: Alicję, Irenę, Krystynę, Teresę oraz Henryka. Prowadzili gospodarstwo w Waniewie pod Białymstokiem. Mimo trudnych warunków, rodzina w listopadzie 1942 przyjęła ośmioro Żydów – uciekinierów z getta w Sokołach. Ukryto ich w schronie pod stodołą[1].
W nocy z 7 na 8 września 1943 dom Krysiewiczów został otoczony przez niemieckich żandarmów. Żydzi zaczęli uciekać, kiedy Niemcy podpalili zabudowania. Zostali wówczas zastrzeleni. Stanisława, uprzednio poddanego torturom, zastrzelono na miejscu. Władysławę przewieziono do tykocińskiego aresztu, gdzie po trzech dniach została rozstrzelana. Dzieci pozwolono przyjąć pod opiekę sąsiadów[2]. Przeżyły wojnę, lecz zostały rozdzielone i odnalazły się dopiero po latach[1].
W 1993 małżeństwo Krysiewiczów Instytut Jad Waszem uhonorował tytułem Sprawiedliwych wśród Narodów Świata[3]. 6 października 2019 zostali upamiętnieni tablicą pamiątkową w ramach projektu „Zawołani po imieniu” Instytutu Pileckiego. Na uroczystości w Waniewie obecni byli, między innymi, dwójka najmłodszych dzieci Krysiewiczów: Teresa Grochowska i Henryk Wołoszynowicz, oraz przedstawiciele władz państwowych: Barbara Fedyszak-Radziejowska, doradca Prezydenta RP, Dariusz Piontkowski, Minister Edukacji Narodowej tudzież Magdalena Gawin, wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego[1].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Władysława i Stanisław Krysiewiczowie upamiętnieni w Waniewie - Instytut Pileckiego [online], instytutpileckiego.pl, 6 października 2019 [dostęp 2019-10-09] (pol.).
- ↑ Krysiewicz Stanisław, Krysiewicz Władysława [online], www.radiomaryja.pl [dostęp 2019-10-09].
- ↑ Righteous Among the Nations Honored by Yad Vashem by 1 January 2019 [online], yadvashem.org, s. 49 [dostęp 2019-10-09] (ang.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Władysław Bartoszewski, Zofia Lewinówna, Ten jest z Ojczyzny mojej. Wspomnienia z lat 1939–1945, wyd. 3, Warszawa 2007, s. 626.
- Wacław Bielawski, Zbrodnie na Polakach dokonane przez hitlerowców za pomoc udzielaną Żydom, Warszawa 1981, s. 38.
- Księga Sprawiedliwych wśród Narodów Świata. Polska, cz. 1, Israel Gutman i in. (red.), Kraków 2009, s. 359.
- Janina Hera, Polacy ratujący Żydów. Słownik, Warszawa 2014, s. 276.
- Rejestr faktów represji na obywatelach polskich za pomoc ludności żydowskiej w okresie II wojny światowej, Instytut Pamięci Narodowej, A. Namysło, G. Berendt (red.), Warszawa 2014, s. 391.
- S. Wroński, M. Zwolak, Polacy-Żydzi 1939–1945, Warszawa 1971, s. 367, 425.
- Wacław Zajączkowski, Martyrs of Charity, Washington D.C. 1988, s. 239.