Wacław Zalewski

Wacław Piotr Zalewski (ur. 25 sierpnia 1917 w Samogródku na Żytomierszczyźnie) – polski inżynier budowlany i konstruktor, twórca takich nowatorskich budynków jak katowicki Spodek, nieistniejący już unikatowy warszawski "Supersam" z dachem o konstrukcji funikularnej, czy dworzec w Katowicach. Największą sławę w Polsce osiągnął pracując w Biurze Projektów "Bistyp" w Warszawie.

Rys biograficzny

Urodził się w polskiej rodzinie osiadłej na Żytomierszczyźnie od XVII wieku. Brał udział w powstaniu warszawskim na Czerniakowie, maturę uzyskał w Liceum im. Tadeusza Czackiego w Warszawie, gdzie był w tej samej klasie maturalnej co ksiądz poeta Jan Twardowski.

W 1947 ukończył Politechnikę Warszawską, którą rozpoczął przed wojną, w końcu uzyskując dyplom Politechniki Gdańskiej Zaprojektował cały szereg nowych konstrukcji przemysłowych. Był wysyłany wielokrotnie na zagraniczne konferencje w ramach tak zwanego PRL-owskiego "rozsławiania polskiej myśli technicznej". W 1962 roku uzyskał tytuł doktora nauk technicznych na Politechnice Warszawskiej. W latach 1962-1966 przebywał w Wenezueli na Universidad de Los Andes, 1962-63 w Mérida w Wenezueli jako Visiting Professor, a później pracował jako konsultant dla w Ministerstwa Robót Publicznych w Caracas. Zaprojektował szereg innowacyjnych konstrukcji, między innymi budowle o wiszących dachach i konstrukcje funikularne.

Od wielu lat żyje w Stanach Zjednoczonych. W roku 1965 został zaproszony jako profesor zwyczajny (Full, Tenured Professor) na Massachusetts Institute of Technology, gdzie pracował na pełnym etacie do roku 1988, kiedy to przeszedł na emeryturę. Od tego czasu jest profesorem emerytowanym architektury (Professor Emeritus). Uważany jest za jednego z pionierów technik liniowo-prętowych na zasadzie tensegrity w konstrukcjach lekkich zadaszeń bez zastosowania kolumn nośnych. Napisał książkę Shaping Structures. M.in. wprowadził strumienie sił jako metodę obliczeń konstrukcji. Znany jest z umiejętności szybkich obliczeń w pamięci, co bywało prezentowane na pokazach w MIT.

W 1998 otrzymał tytuł doktora honoris causa Politechniki Warszawskiej od Wydziału Architektury i od Wydziału Inżynierii Lądowej.

Wystawa "Kształtowanie Konstrukcji" czyli Shaping Structures pokazana na MIT, uzupełniona o polskie eksponaty takie jak np. model Supersamu ze sklejki i deseczek, pokazana też była w Polsce na Politechnice Łódzkiej, potem w Warszawie w Stowarzyszeniu Architektów Polskich SARP na Foksal, następnie na politechnikach w Gdańsku i Wrocławiu.

Niektóre projekty

Architekt/Inzynier

• Wydział Inżynierii Leśnej na Universidad de los Andes (Merida, Wenezuela) (1965)

Inżynieria strukturalna

• Hala sportowa w Maracaibo (Wenezuela (1965)

Inżynier

• Muzeum Sztuki w Caracas (1973)
• Keum Jung Sports Park (2002)
• Spodek w Katowicach (1972)
• Supersam w Warszawie (1960)
• Torwar w Warszawie (1960)
• Pavilon Wenezuelski na Expo 1992 w Sewilli (Hiszpania)(1992)
• Fabryka w Mińsku Mazowieckim
• Fabryka mebli w Wyszkowie
• Zakłady im. Obrońców Westerplatte w Łodzi

Bibliografia

• Sylwetka Wacława Zalewskiego w serwisie architekci.pl
• {{{osoba}}}, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) .{{Ludzie nauki}} Brakujące pola: data dostępu oraz osoba.
• Nicholas Janber's Structurae, Wacław Zalewski (ang.)