Wadów
Część miasta Krakowa | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Miasto | |
Dzielnica | |
W granicach Krakowa | |
SIMC |
0950902 |
Położenie na mapie Krakowa | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego | |
50°05′59″N 20°07′28″E/50,099722 20,124444 |
Wadów – obszar Krakowa wchodzący w skład Dzielnicy XVII Wzgórza Krzesławickie.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Pierwsze wzmianki o Wadowie pochodzą z 1243 (była własnością rodu Gryfitów i należała do parafii w Ruszczy). W XIV lokowana na prawie niemieckim. W 1874 wieś została kupiona przez Józefa Badeniego, który kazał wybudować dwór według projektu Antoniego Łuszczkiewicza (zachował się on do dzisiaj razem z przyległym parkiem).
Wadów w 1949 został częścią miasta Nowa Huta a następnie, razem z całą Nową Hutą, włączono go do Krakowa (1 stycznia 1951), jako osiedle dzielnicy Nowa Huta. Od 1991 wieś jest częścią Dzielnicy XVII.
Znajdują się tu: szkoła podstawowa nr 78, Samorządowe Przedszkole nr 63 „Wesołe Skrzaty”, stadion Orlik 2012, urząd pocztowy, sklepy spożywcze, cukiernia i pizzeria. Znajduje się tu również kaplica rzymskokatolicka parafii św. Grzegorza w Ruszczy. Na terenie Wadowa znajduje się także 14 bloków stanowiących osiedle Polskich Kolei Państwowych, zamieszkane przez niemalże tysiąc mieszkańców.
W Wadowie znajduje się zabytkowy, otoczony parkiem dwór Badenich, dawnych właścicieli wsi oraz, także zabytkowa, kamienna kapliczka św. Stanisława Kostki z roku 1780 (róg ulic Wadowskiej i Glinik) i kamienna kapliczka przedstawiająca Jezusa Chrystusa Ukrzyżowanego (róg ulic Wadowskiej i Za Ogrodem).
Na terenie osiedla znajduje się stacja pomiarowa Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska (GIOŚ) monitorująca stężenie w powietrzu pyłu zawieszonego PM10.
Urodził się tu Walerian Feliks Wiśniewski ps. „Kuba” (ur. 18 sierpnia 1893, zm. 19 października 1946) – podpułkownik piechoty Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari.
Kalendarium
[edytuj | edytuj kod]- 1243 – pierwsza wzmianka o Wadowie w dokumencie przywileju dla klasztoru benedyktynek w Staniątkach
- XIV wiek – wieś została lokowana na prawie niemieckim
- 1430 – została sprzedana przez Spytka z Melsztyna wojewodzie krakowskiemu Janowi z Tarnowa
- połowa XV wieku – znajdował się tu dwór i folwark
- 1551 – wieś należała do Mikołaja Jakubowskiego
- 1699 – wieś stanowiła własność Hermolausa Ligęzy
- 1763-83 – właścicielem wsi był Stanisław Kostka Gostowski
- 1785 – właścicielem wsi został Andrzej Badurski
- 1791 – rozpoczął się spór o spadek między Walentym Lekszyckim a rodziną Szasterów
- koniec XVIII wieku – Wadów liczył około 170 mieszkańców zamieszkujących 26 domów, we wsi znajdowały się także dwie karczmy
- I połowa XIX wieku – wieś stanowiła własność: Anny Szaster, Antoniego Szastera oraz Anny Różyckiej
- 1874 – rozpoczęto budowę nowego dworu dla Józefa Badeniego i jego żony, Heleny z Wężyków
- 1882 – właścicielami Wadowa zostali Helena (1.voto Badeniowa) i Kazimierz Morawscy
- 1892 – właścicielami są Kazimierz Morawski senior i Kazimierz Marian Morawski
- 1930 – wieś została własnością Zofii Kulinowskiej
Transport
[edytuj | edytuj kod]Na teren osiedla można dojechać autobusami komunikacji miejskiej MPK:
- 110 (Aleja Przyjaźni - Węgrzynowice)
- 117 (Kombinat - Łuczanowice)
- 160 (Aleja Przyjaźni - Ruszcza)
- 242 (Kombinat - Krzysztoforzyce)
Ulice
[edytuj | edytuj kod]- ul. Wadowska
- ul. Za Ogrodem
- ul. Sulisława
- ul. Glinik
- ul. Jaskrowa
- ul. Zagościniec
- ul. Zawielgusie
- ul. Kolędnicza
- ul. Kosów
- ul. Kulinowskiej
- ul. Wodocza
- ul. Sajakówka
- ul. Żonkilowa
- ul. Organki
- ul. Spławy
- ul. Trzech Króli
Edukacja
[edytuj | edytuj kod]- Samorządowe Przedszkole nr 63
- Szkoła Podstawowa nr 78 im. Piotra Michałowskiego
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Maria Lempart , Zapomniane dziedzictwo Nowej Huty - Wadów, Kraków: Muzeum Historyczne Miasta Krakowa, 2010, ISBN 978-83-7577-065-0, OCLC 750541890 .
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Wadów, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XII: Szlurpkiszki – Warłynka, Warszawa 1892, s. 879 .
- Wadów, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 677 .