Wallops Flight Facility

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Wallops Flight Facility
Ilustracja
Centrum kontroli lotów ośrodka Wallops
Status

Aktywny

Położenie i warunki
Państwo

 Stany Zjednoczone

Miejscowość

Wallops Island

Historia
Data pierwszego startu

4 lipca 1945

Położenie na mapie Wirginii
Mapa konturowa Wirginii, blisko prawej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „Wallops Flight Facility”
Położenie na mapie Stanów Zjednoczonych
Mapa konturowa Stanów Zjednoczonych, po prawej znajduje się punkt z opisem „Wallops Flight Facility”
Ziemia37°56′19″N 75°27′26″W/37,938611 -75,457222
Strona internetowa

Wallops Flight Facility — ośrodek badawczo-rozwojowy, kosmodrom i główny poligon rakietowy amerykańskiej agencji kosmicznej NASA, formalnie podlegający Goddard Space Flight Center. Zbudowany przez NACA, czyli przed powstaniem NASA, w celu przeprowadzania badań aeronautycznych za pomocą pojazdów z napędem rakietowym. Pierwszą rakietę wystrzelono z ośrodka 4 lipca 1945 roku, w Dzień Niepodległości Stanów Zjednoczonych. Do roku 2000, wystrzelono ich ponad 14 000.

W ośrodku pracuje ponad 1400 ludzi. Około tysiąca to pracownicy NASA. Ponad trzystu zatrudnia Marynarka Wojenna, a prawie 100 agencja NOAA.

W skład ośrodka wchodzi: 6 stanowisk startowych, budynki montażowe i oprzyrządowanie potrzebne do nadzorowania i śledzenia rakiet. Ośrodek posiada także mobilne stanowiska startowe i śledzenia umożliwiające naukowcom wystrzeliwanie i obserwacje rakiet z całego świata.

Na terenie WFF pracuje również komercyjny kosmodrom, Mid-Atlantic Regional Spaceport.

Z powodu obecności stanowisk startowych rakiet i lotniska badawczego, przestrzeń powietrzna nad ośrodkiem jest zamknięta dla ruchu lotniczego.

Położenie[edytuj | edytuj kod]

Położenie i okolica ośrodka Wallops Flight Facility

Ośrodek położony jest na wschodnim wybrzeżu USA, w stanie Wirginia, 253 km od Waszyngtonu (273 km od Filadelfii, 230 km od Baltimore), na półwyspie Delmarva. Stanowiska startowe położone są na wyspie Wallops i są oddalone od głównych zabudowań i lotniska należącego do ośrodka. Te ostatnie leżą na terenie byłej bazy lotnictwa Marynarki Wojennej, Chincoteague Naval Air Station.

Historia statusu ośrodka[edytuj | edytuj kod]

Zdjęcia dwóch nieużywanych już w Wallops rakiet
  • 1945-1957 – stacja badawcza samolotów bezzałogowych (ang. Pilotless Aircraft Research Station) – pierwsze 12 lat istnienia ośrodka, to badania nad aerodynamiką i fizyką przepływu ciepła. Ośrodek umożliwiał naukowcom badania niemożliwe do przeprowadzenia w ówczesnych tunelach aerodynamicznych
  • 1958-1974- stacja (badawcza) Wallops (ang. Wallops Station) – ośrodek przechodzi pod zarząd nowo utworzonej NASA. Wallops' bierze udział w badaniu i wytwarzaniu komponentów na potrzeby programu załogowych lotów kosmicznych, tj. technologia kapsuł powrotnych, testy ciśnieniowe, systemy odzyskiwania kapsuł. Ośrodek odgrywa znaczącą rolę w badaniach nad kontrolowanym wchodzeniem w atmosferę, systemami podtrzymywania życia i rakietami Scout
  • 1975-1981- centrum lotów Wallops (ang. Wallops Flight Center) – ośrodek pozostaje kosmodromem dla lotów kosmicznych, suborbitalnych i atmosferycznych. Zakres przeprowadzanych tu badań rozszerza się na oceanografię oraz badania nad powierzchniami dla lotnisk i redukcji hałasu wytwarzanego przez samoloty
  • 1982 – ośrodek lotów Wallops (ang. Wallops Flight Facility) – ośrodek zostaje podporządkowany Goddard Space Flight Center i zmienia nazwę. Staje się głównym centrum lotów suborbitalnych i atmosferycznych NASA. Wallops zaczyna przyjmować komercyjne zlecenia badań naukowych dotyczących lotnisk, infrastruktury śledzenia i wystrzeliwania statków. Pozostaje ośrodkiem akademickim i rządowym dla projektów atmosferycznych rakiet sondażowych, balonów i samolotów naukowych, badających Ziemię, atmosferę i przestrzeń kosmiczną

Zadania ośrodka[edytuj | edytuj kod]

Przebieg torów lotów rakiet nośnych wystrzeliwanych z Wallops Flight Facility na orbitę o danym nachyleniu
  • nadzór nad Programem Rakiet Sondażowych NASA (NASA Sounding Rocket Program)
  • nadzór nad Programem Balonów NASA (NASA Balloon Program)
  • utrzymanie i prace inżynierskie nad zarządzaniem programem śledzenia orbitowania (Orbital Tracking Program Management)
  • utrzymanie i eksploatacja samolotów naukowych
  • odpowiedzialność za prowadzenie teoretycznych i eksperymentalnych badań nad szeroko pojmowanymi naukami o Ziemi
  • odpowiedzialność za Projekty Małych Ładunków Wahadłowców (NASA Small Shuttle Payload Projects), tj. SPARTAN, i University Class Explorer Program
  • utrzymanie i eksploatacja kosmodromu Wallops, lotniska do badań aeronautycznych, oraz podporządkowanych im stacji śledzenia, przetwarzania danych i kontroli

Ośrodek stanowi główny poligon rakietowy używany do wspierania badań prowadzonych przez NASA i inne agencje federalne (np. NOAA), a czasem także instytucje zagraniczne lub prywatne. Z WFF możliwe jest wystrzeliwanie ponad tuzina różnych typów rakiet sondażowych, atmosferycznych, balonów, oraz rakiet nośnych do lotów kosmicznych. WFF wspiera także badania i ćwiczenia przeprowadzane przez Marynarkę Wojenną Stanów Zjednoczonych w pobliskiej Zatoce Chesapeake.

W latach 1959-1961 miał swój udział w programie lotów załogowych Mercury. Używając rakiet Little Joe, testowano tutaj podzespoły statków Mercury, takie jak system powrotny, ewakuacyjny i podtrzymywania życia w kapsułach. W kosmos wysłano stąd również dwa rezusy, Sam i Miss Sam, które bezpiecznie powróciły z przestrzeni kosmicznej, przecierając szlak dla pierwszych amerykańskich astronautów.

Lotnisko[edytuj | edytuj kod]

WFF posiada również eksperymentalne lotnisko do badań aeronautycznych. Spełnia ono jednocześnie wymagania techniczne NASA i amerykańskiego ministerstwa obrony. Ma ono trzy pasy startowe:

  • dł. 2667 m × szer. 45,7 m, oznaczenie: RW04/22
  • dł. 2438 m × szer. 61 m, oznaczenie: RW10/28
  • dł. 1466 m × szer. 45,7 m, oznaczenie: RW17/35

Lotnisko posiada odcinki i place pokryte różnymi materiałami używanymi w celach badawczych.

SPANDAR[edytuj | edytuj kod]

Ze względu na profil swojej działalności, ośrodek potrzebuje bardzo dokładnych prognoz pogody. Do ich tworzenia używa najczulszego na świecie pozahoryzontalnego radaru naukowego, SPANDAR. Umożliwia on śledzenie obiektów odległych o 60 000 km. Jego czułość pozwala na wykrycie 3 mm kropli deszczu z odległości 10 km i pary wodnej o gęstości 1 g/m³.

Stanowiska startowe[edytuj | edytuj kod]

Szczegółowy plan zabudowy ośrodka Wallops
  1. Nazwa: Launch Area 0; Położenie: 37,8315°N, 75,4901°W; Przeznaczenie: Conestoga 1620
  2. Nazwa: Launch Area 1; Położenie: 37,8352°N, 75,4861°W; Przeznaczenie: Astrobee F, Little Joe
  3. Nazwa: Launch Area 2; Położenie: 37,8376°N, 75,4834°W; Przeznaczenie: Black Brant
  4. Nazwa: Launch Area 3; Położenie: 37,8503°N, 75,4725°W; Przeznaczenie: rodzina rakiet Scout, tj. Scout B, Scout D, Scout G, Scout X, Scout X-1, Scout X-2, Scout X-3, Scout X-4, Scout X-5
  5. Nazwa: Launch Area 4; Położenie: 37,8508°N, 75,4702°W; Przeznaczenie: Blue Scout Junior, Journeyman, Little Joe
  6. Nazwa: Launch Area 5; Położenie: 37,8529°N, 75,4681°W; Przeznaczenie: Black Brant
  7. Nazwa: pas startowy RW04/22; Położenie: lotnisko badawcze Wallops Flight Facility; Przeznaczenie: Pegasus XL

Rakiety[edytuj | edytuj kod]

Rodzaje rakiet sondażowych używane obecnie w Wallops Flight Facility
Widok na plażę wyspy Wallops, gdzie mieści się kosmodrom
Budynki do wykonywania czynności niebezpiecznych
Mobilna stacja naziemna należąca do Wallops Flight Facility
Główne zabudowania i lotnisko Wallops Flight Facility

Lista obejmuje rakiety wszystkich rodzajów (od małych pogodowych Super Loki, do wynoszących satelity, np. Minotaur), jakie były wystrzeliwane z ośrodka od początku jego istnienia. Kolejność alfabetyczna, podzielona na dekady. Podane przedziały czasowe oznaczają znany okres użytkowania danej rakiety.

Obecnie ośrodek dysponuje 13 typami rakiet: Super Arcas, Viper Dart, Orion, Black Brant, Nike Orion. Taurus Orion, Terrier Malemute, Terrier Orion, Nike Black Brant, Black Brant IX, Black Brant X, Black Brant XI, Black Brant XII.

Chronologia najważniejszych wydarzeń[edytuj | edytuj kod]

Rakieta nośna Minotaur na stanowisku startowym komercyjnego kosmodromu leżącego na terenie WFF
  • 1 kwietnia 1945 – zaaprobowanie działalności ośrodka na wyspie Wallops w wyniku rozszerzenia działalności Langley Laboratory (część ówczesnej NACA) o badania nad rakietami kierowanymi
  • 4 lipca 1945 – wystrzelenie pierwszej rakiety (dwuczłonowej Tiamat)
  • 24 sierpnia 1945 – pierwsze pomyślnie wystrzelenie rakiety i pierwsze pomyślne użycie telemetrii w rakiecie badawczej (Tiamat)
  • 25 kwietnia 1947 – pierwsze badania z użyciem modelu (w skali) samolotu napędzanego silnikiem rakietowym
  • 13 października 1948 – pierwsze badania z użyciem tunelu aerodynamicznego
  • 11 stycznia 1949 – pierwsze testy rakiet ze skośną (canted) dyszą
  • 9 czerwca 1949 – pierwsze użycie i testy małego impulsowego silnika rakietowego
  • 24 marca 1950 – pierwszy pomyślny lot badawczego modelu silnika ramjet
  • 8 listopada 1951 – pierwsze pomyślne wystrzelenie modelu badawczego przy pomocy katapulty helowej
  • 29 kwietnia 1954 – pierwszy lot z Wallops trójstopniowej rakiety (Nike-Nike-Deacon)
  • 14 października 1954 – lot pierwszej amerykańskiej rakiety czteroczłonowej
  • 17 stycznia 1955 – pierwsze testy modeli holowanych przez rakietę
  • 8 lipca 1958 – testy pierwszego sferycznego silnika rakietowego
  • 18 kwietnia 1960 – pierwszy start rakiety serii Scout, Scout X
  • 16 lutego 1961 – pierwszy satelita, Explorer 9, wystrzelony z ośrodka Wallops
  • 4 listopada 1996 – wystrzelenie pierwszej rakiety nośnej Pegasus XL

Zwiedzanie[edytuj | edytuj kod]

Wallops Flight Facility posiada własne centrum dla zwiedzających. Terminy należy ustalać przynajmniej dwa tygodnie wcześniej. Wstęp bezpłatny. Czynne od czwartku do poniedziałku, od 10 do 16.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Ośrodki naukowo-badawcze NASA
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Wallops_Flight_Facility&oldid=70951640”