Wiązowiec (roślina)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Wiązowiec
Ilustracja
Morfologia (Celtis australis)
Systematyka[1]
Domena eukarionty
Królestwo rośliny
Klad rośliny naczyniowe
Klad rośliny nasienne
Klasa okrytonasienne
Klad różowe
Rząd różowce
Rodzina konopiowate
Rodzaj wiązowiec
Nazwa systematyczna
Celtis L.
Sp. Pl. 1043. 1 Mai 1753
Commons Multimedia w Wikimedia Commons
Celtis australis
Celtis sinensis
Celtis reticulata

Wiązowiec, obrostnica[2] (Celtis L.) – rodzaj liczący około 60–70 gatunków drzew liściastych zaliczana w systemie APG II do rodziny konopiowatych (Cannabaceae). Występuje powszechnie w ciepłych regionach o klimacie umiarkowanym na półkuli północnej, w południowej Europie, Azji Południowej i Wschodniej, w Ameryce Północnej i Południowej oraz w południowej części Afryki.

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Pokrój
Drzewa osiągające 10–25 m (rzadko do 40 m) wysokości.
Liście
Naprzemienne proste, 3–15 cm długości, owalno-szpiczaste o równomiernie ząbkowanych brzegach. Cechą rozpoznawczą całego rodzaju jest zawsze trójnerwowa nasada liści[3].
Kwiaty
Małe jednopienne, pojawiają się wczesną wiosną, gdy liście wciąż się rozwijają. Kwiaty męskie są dłuższe i rozlane. Kwiaty żeńskie są zielonkawe i bardziej zaokrąglone.
Owoce
Małe pestkowce o średnicy 6–10 mm, przeważnie jadalne, suche i słodkie, przypominające konsystencją daktyle.

Biologia i ekologia[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj Celtis miał w Europie jeszcze w trzeciorzędzie znacznie większy zasięg, niż obecnie. Dowodzą tego znaleziska kopalnych liści z warstw iłów, napotykanych przy wydobywaniu węgla brunatnego. Liście te są znakomicie zachowane, dowodzą ponadto, że u schyłku trzeciorzędu klimat był znacznie łagodniejszy niż obecnie[3]. Wiązowce wykazują odporność na choroby i zmiany klimatyczne. Ich drewno jest bardzo twarde[2].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Synonimy[4]

Momisia F. Dietr., Sparrea Hunz. & Dottori

Pozycja systematyczna według Angiosperm Phylogeny Website (2001...)[1]

Należy do rodziny konopiowatych (Cannabaceae), która wraz z najbliżej spokrewnionymi rodzinami wiązowatych, pokrzywowatych i morwowatych należy do rzędu różowców (Rosales), a ten do kladu różowych w obrębie dwuliściennych właściwych.

Pozycja w systemie Reveala (1993–1999)

Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Rosopsida Batsch, podklasa ukęślowe (Dilleniidae Takht. ex Reveal & Tahkt.), nadrząd Urticanae Takht. ex Reveal, rząd pokrzywowce (Urticales Dumort.), rodzina wiązowate (Ulmaceae Mirb.), podrodzina Celtidoideae A. Rich. ex Darl., plemię Celtideae Dumort., podplemię Celtidinae Dumort, rodzaj wiązowiec (Celtis L.)[5].

Wykaz rodzajów
  • Celtis aetnensis
  • Celtis africana Burm.f.
  • Celtis australis L. – wiązowiec południowy
  • Celtis balansae Planch.
  • Celtis biondii
  • Celtis brasiliensis Planch.
  • Celtis bungeana L.
  • Celtis caucasica L.
  • Celtis cinnamonea
  • Celtis durandii Engl., syn. C. gomphophylla Bak.
  • Celtis ehrenbergiana (Klotzsch) Liebm.
  • Celtis glabrata
  • Celtis hypoleuca Planch.
  • Celtis iguanaea (Jacq.) Sarg.
  • Celtis integrifolia L.
  • Celtis jessoensis Koidz.
  • Celtis koraiensis L.
  • Celtis labilis L.
  • Celtis laevigata Willd.
  • Celtis lindheimeri Engelm. ex K.Koch
  • Celtis loxensis
  • Celtis luzonica Warb.
  • Celtis mildbraedii Engl.
  • Celtis occidentalis L. – wiązowiec zachodni
  • Celtis paniculata (Endl.) Planch.
  • Celtis reticulata Torr.
  • Celtis schippii
  • Celtis sinensis Planch. (syn. C. japonica Planch., C. sinensis var. japonica (Planch.) Nakai, C. tetrandra ssp. sinensis (Roxb.) Y. C. Tang)
  • Celtis tala Gillet ex Planch.
  • Celtis tenuifolia Nutt.
  • Celtis tetranda Roxb.
  • Celtis tournefortii L.
  • Celtis triflora
  • Celtis trinervia[6][7]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b Stevens P.F: Angiosperm Phylogeny Website (ang.). 2001–. [dostęp 2010-01-21].
  2. ↑ a b Barbara Petrozolin-Skowrońska: Encyklopedia popularna PWN. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1998, s. 425. ISBN 83-7129-541-3.
  3. ↑ a b Bruno T. Kremer: Drzewa. Warszawa: Świat Książki, 1996, s. 148. ISBN 83-7129-141-8.
  4. ↑ Celtis information from NPGS/GRIN. [dostęp 2010-02-15].
  5. ↑ Crescent Bloom: Systematyka rodzaju Celtis (ang.). The Compleat Botanica. [dostęp 2009-04-25].
  6. ↑ Celtis ehrenbergiana (Klotzsch) Liebm.. W: Germplasm Resources Information Network [on-line]. USDA, 2002-01-10. [dostęp 16 kwietnia, 2009].
  7. ↑ Celtis sinensis Pers.. W: Germplasm Resources Information Network [on-line]. USDA. [dostęp 2 lipca, 2009].
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiązowiec_(roślina)&oldid=52304593”