Wiesława Aniela Cichowicz

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Wiesława Aniela Cichowicz
Ilustracja
Wiesława Cichowicz (ok. 1925)
Data i miejsce urodzenia

2 października 1886
Poznań

Data i miejsce śmierci

25 marca 1975
Poznań

Zawód, zajęcie

śpiewaczka,
etnografka-amatorka

Rodzice

Helena Cichowicz,
Ludwik Zachariasz Cichowicz

Multimedia w Wikimedia Commons
Helena i Wiesława Cichowicz, obraz Teodora Axentowicza
Grób Wiesławy Cichowicz
W. Cichowicz, J. Orańska, Wielkopolska w grafice K. W. Kielesińskiego • Stroje ludowe – Krajobrazy, wyd. Biblioteka Kórnicka, Kórnik 1955

Wiesława Aniela[1][2] Cichowicz (ur. 2 października 1886 w Poznaniu, zm. 25 marca 1975 tamże[3]) – polska śpiewaczka, etnografka-amatorka, współzałożycielka Zbiorów Ludoznawczych w Poznaniu.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodziła się w zamożnej rodzinie poznańskiej. Matka Helena z Robińskich Cichowicz (ur. 1860 w Krotoszynie, zm. 1929 w Knocke sur Mer) była działaczką kulturalno-oświatową i ludoznawczynią. Ojciec Ludwik Zachariasz Cichowicz (ur. 1857 w Pszczewie, zm. 1940 w Poznaniu) był prawnikiem, adwokatem i notariuszem. Miała młodszego brata Zbigniewa (ur. 1890 w Poznaniu). Uczyła się na pensji Anny Danysz[4], a następnie w Zakładzie Sióstr Urszulanek we Wrocławiu. Studiowała język francuski na uniwersytecie w Grenoble, znała też dobrze języki angielski, niemiecki i włoski. Zajmowała się tłumaczeniami[5]. Miała gruntowne wykształcenie muzyczne, uczyła się śpiewu. W okresie międzywojennym współpracowała z Feliksem Nowowiejskim, będąc pierwszą wykonawczynią jego pieśni. Fascynowała się twórczością Leona Wyczółkowskiego, którego dobrze znała i od którego kupiła kilka obrazów. Obrazy te stanowią część ekspozycji stałej pt. „Salon ofiarodawców” w Muzeum Archidiecezjalnym w Poznaniu[6].

Po śmierci matki w 1929 została kustoszką zbiorów ludoznawczych. Po wybuchu II wojny światowej opuściła rodzinne mieszkanie w kamienicy przy Placu Wolności 15. Zamieszkała ze swoją przyjaciółką Marią Wierzbińską przy ul. Krakowskiej 2[5]. w latach 1945-1959 pracowała w Referacie Kultury Ludowej Urzędu Wojewódzkiego w Poznaniu.

W testamencie wszystkie rzeczy osobiste oraz związane z pracą zawodową przekazała do Muzeum Archidiecezjalnego w Poznaniu[4].

Nie założyła rodziny. Pochowana jest na cmentarzu Górczyńskim w Poznaniu (kwatera: II L 1, rząd: 3, miejsce:1). Na nagrobku widnieje niesygnowana rzeźba autorstwa Zbigniewa Woźniaka[7]. Przedstawia kobiecą głowę w czepcu od stroju szamotulskiego, poniżej znajduje się napis: „Ukochała lud swój i jego kulturę”.

Działalność ludoznawcza[edytuj | edytuj kod]

Prowadziła badania terenowe na obszarze Wielkopolski, a ich głównym celem w czasach powojennych było odtworzenie i odbudowanie kolekcji ludoznawczej, która uległa zniszczeniu podczas wojny[8]. Skupiała się głównie na tematyce strojów ludowych, czego świadectwem są opublikowane artykuły. Jej powojenną działalność tak charakteryzował Stanisław Błaszczyk: Z właściwą sobie energią zabrała się do ponownego organizowania kursów hafciarskich, do gromadzenia wzorów ludowego haftu i ludowych ubiorów dla potrzeb rozwijającego się pod opieką władz amatorskiego ruchu regionalnego. Urządza wtedy też wystawy sztuki ludowej w terenie, często konkursowe. Nadal popularyzuje wielkopolski haft czy to w Polskiej Sztuce Ludowej, czy innych pismach i tygodnikach, zwracając szczególną uwagę na stronę techniczną tej sztuki[8].

W 1962 na wniosek[9] Oddziału Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego w Poznaniu, podczas XXXVII Walnego Zgromadzenia Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego przyznano jej tytuł członka honorowego (w jednomyślnym głosowaniu)[10].

Pamięć[edytuj | edytuj kod]

W 1986 w Instytucie Etnologii UAM powstała praca magisterska napisana pod kierunkiem doc. dr hab. Bogusława Linette. Pracę pt. Działalność ludoznawcza Heleny i Wiesławy Cichowicz przygotowała Ewa Kuźniewska (obecnie Antyborzec) związana z Instytutem im. Oskara Kolberga w Poznaniu. Opisuje w niej szczegółowo działalność ludoznawczą oraz dzieje zbiorów ludoznawczych. Wykorzystała też wspomnienia osób, które znały Wiesławę, takich jak Adam Glapa, Jan z Domachowa Bzdęga oraz Maria Wierzbińska, która mieszkała z nią przez 30 lat.

W 2000 w Muzeum Etnograficznym w Poznaniu została zorganizowana wystawa czasowa Salon rodziny Cichowiczów, której kuratorem był Witold Przewoźny. Ekspozycji towarzyszył katalog[11] o takim samym tytule. W 2012 w ww. muzeum otwarto wystawę Rzeczy mówią • 100 lat zbiorów Muzeum Etnograficznego w Poznaniu, na której są przedstawione początki zbiorów ludoznawczych. W jednej z sal wystawowych prezentowane są sylwetki Heleny i Wiesławy Cichowicz.

Publikacje[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Wiesława Emilia Cichowicz [online], MyHeritage.com [dostęp 2017-12-17].
  2. ↑ Cichowicz [online], szukajwarchiwach.pl [dostęp 2018-03-03] (ang.).
  3. ↑ Fryś-Pietraszkowa i inni, Etnografowie i ludoznawcy polscy • Sylwetki, szkice biograficzne, Kraków, s. 47, ISBN 83-87623-65-2, OCLC 55860393.
  4. ↑ a b Witold Przewoźny, Salon rodziny Cichowiczów, „Kronika Miasta Poznania”, 62 (1-2), 1994, s. 32 [zarchiwizowane z adresu 2018-04-07].
  5. ↑ a b Witold Przewoźny, Salon rodziny Cichowiczów: wystawa w Muzeum Etnograficznym, październik 2000 - sierpień 2001, Poznań: Muzeum Narodowe, [cop. 2000], s. 32, ISBN 83-85296-70-0, OCLC 749781212.
  6. ↑ Muzeum Archidiecezjalne w Poznaniu
  7. ↑ Irena Barełkowska, Janusz Karwat, Górczyńska nekropolia, Kronika Miasta Poznania – Górczyn, 2002
  8. ↑ a b Stanisław Błaszczyk, Wiesława Cichowicz (1886-1975), „Lud”, t. 60, s. 370.
  9. ↑ Sprawozdanie Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego z siedzibą w Poznaniu, przy ul. Kantaka 2/I p., za okres od 1.X.1961 r. do 30.IX.1962 r., „Lud”, 48, 1962, s. 619-620.
  10. ↑ Wyciąg z protokołu XXXVI Walnego Zgromadzenia Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego, „Lud”, 1962, s. 592.
  11. ↑ Salon rodziny Cichowiczów • Wystawa w Muzeum Etnograficznym (październik 2000 – sierpień 2001), katalog wyd. MN, Poznań 2000, ISBN 83-85296-70-0
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiesława_Aniela_Cichowicz&oldid=72817322”