Wiktor Coj
| ||
 Wiktor Coj (1986) | ||
| Imię i nazwisko | Wiktor Robiertowicz Coj | |
|---|---|---|
| Pseudonim | Chińczyk (Kитаец) | |
| Data i miejsce urodzenia | 21 czerwca 1962 Leningrad, ZSRR | |
| Data i miejsce śmierci | 15 sierpnia 1990 (28 lat) 35 km autostrady Sloka-Talsi, Łotewska SRR, ZSRR | |
| Przyczyna śmierci | wypadek samochodowy | |
| Instrumenty | gitara | |
| Typ głosu | baryton | |
| Gatunki | rock, nowa fala, post punk, punk rock | |
| Zawód | śpiewak, kompozytor, poeta, autor tekstów, piosenkarz, gitarzysta, aktor, palacz, artysta, muzyk rockowy | |
| Aktywność | 1978–1990 | |
| Wydawnictwo | AnTrop, Miełodija | |
| Zespoły | ||
| Komora №6, Automatyczne odpowiedniki, Garin i hiperboloidy, Kino | ||
| ||
Wiktor Robiertowicz Coj, ros. Виктор Робертович Цой (ur. 21 czerwca 1962 w Leningradzie, zm. 15 sierpnia 1990 pod Tukums) – radziecki rockman pochodzenia koreańsko-rosyjskiego, założyciel i lider grupy Kino.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Wiktor Coj był jedynym synem koreańskiego inżyniera, Robierta Maksimowicza Coja, i Walentiny Wasiljewnej Gusiewej, nauczycielki. W roku 1985 poślubił Mariannę Coj z domu Rodowanską, z którą miał syna Aleksandra „Saszę”. W młodości uczęszczał do szkoły artystycznej oraz leningradzkiej Akademii Sztuk Pięknych, z której został wyrzucony w 1979 za słabe wyniki, po czym podjął się nauki rzeźby w drewnie. Muzycznymi inspiracjami Coja byli Władimir Wysocki oraz Michaił Bojarski. Ponadto jego idolem był Bruce Lee, którego wygląd i zachowanie naśladował. Mimo popularności, Coj wiódł proste i ubogie życie pracując jako palacz w kotłowni w miejscu swojego zamieszkania. Kotłownię tę muzyk nazywał Kamczatką, od czego wzięła się nazwa jednego z albumów grupy. Z uwagi na swój azjatycki wygląd muzyk był przez przyjaciół przezywany „Chińczykiem” (ros. Kитаец).
W 1982 roku wydał pierwszy album 45, który został nagrany z pomocą Borisa Griebienszczikowa, założyciela grupy Akwarium i jednego z pionierów rosyjskiego rocka[1]. Po ukazaniu się tego i następnego albumu, zatytułowanego 46, Coj zyskał ogólnokrajową sławę. W roku 1983 uniknął służby w wojsku dzięki symulacji zaburzeń umysłowych, spędził półtora miesiąca w szpitalu psychiatrycznym i otrzymał tzw. „biały bilet”[2][3]. Do śmierci Coja w 1990 roku jego grupa Kino wydała w sumie 7 albumów studyjnych[4].
Coj wystąpił w kilku filmach, z których najsłynniejsze to Assa oraz Igła. Jego muzykę macierzystej grupy Kino (Кино) wykorzystano w filmie Córki mafii[5].
Latem 1990 Coj przebywał na terenie Łotewskiej SRR, gdzie nagrywał materiały na swoją nową płytę. 15 sierpnia 1990 r. wracając z wędkowania trasą Sloka – Talsi, w pobliżu miejscowości Tukums, Coj poniósł śmierć w wypadku samochodowym. Przyczyną kolizji było prawdopodobnie zmęczenie muzyka i zaśnięcie za kierownicą, po czym jego granatowy Moskwicz-2141 (państwowa tablica rejestracyjna I MM 68 32) wyjechał na przeciwległy pas ruchu i zderzył się czołowo z autobusem Ikarus 250. Stwierdzono, że Coj w ciągu 48 godzin przed wypadkiem nie spożywał alkoholu. Materiały, które nagrywał na terenach dzisiejszej Łotwy, zostały umieszczone na ostatniej, żałobnej płycie zespołu. Album ten odniósł wielki sukces w ZSRR, a Wiktor Coj został okrzyknięty legendą i najważniejszym symbolem radzieckiego undergroundu[6]. Coj spoczywa pochowany na Cmentarzu Bogosłowskim w Petersburgu[7][8].
O jego twórczości (w czasach późnego Breżniewa) opowiada nakręcony w 2018 roku film Lato w reżyserii Kiriłła Sieriebriennikowa.
Twórczość Coja i polityka[edytuj | edytuj kod]
Coj starał się trzymać z dala od polityki[6], ale był członkiem Leningradzkiego Rock Klubu. Po Pieriestrojce rozeszło się powiedzonko: „Leningradzki Rock Klub rozwalił Związek Radziecki”[9]. We współczesnej Rosji Coj został oskarżony o szpiegostwo na rzecz USA. W kwietniu 2014 roku jeden z czołowych rosyjskich polityków Jewgienij Fiodorow opublikował nagranie wideo[10], w którym twierdzi, że piosenki zwerbowanego przez CIA agenta Wiktora Coja i zespołu Kino były pisane w Hollywood, a ich celem było „zlikwidowanie ZSRR”[11].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Informacje na temat Wiktora Coja na stronie Личность.
- ↑ Тимур Нусимбеков: Виктор Цой. Легенда о последнем герое (ros.). arba.ru (wersja internetowa republikańskiego czasopisma społecznego Randewu, Алма-Ата), 6 март, 2003 (6 marca 2003 roku), Авторский проект Аэлиты Жумаевой и Дмитрия Пак при поддержке Марата Гельмана [dostęp 2014-09-04].
- ↑ В.Цой и группа Кино – „Транквилизатор” (ros.). Время Z. (Akredytowane w Radzie Najwyższej Ukrainy czasopismo dla elity intelektualnej społeczeństwa) [dostęp 2014-09-04].
- ↑ Официальная Oficjalna dyskografia (ros.).
- ↑ Various – Сестры (Музыка К Фильму) (ang.). [dostęp 2016-02-21].
- ↑ a b Beata Zieniewicz: AU, Zwuki Mu, Kino, Noize MC, Barto – wyższy stopień wtajemniczenia. Głos Rosji, 4 czerwca 2013, 14:48.
- ↑ Цой Виктор Робертович. Некрополь. Богословское кладбище.
- ↑ Могилы знаменитостей. Цой Виктор Робертович (1962-1990).
- ↑ Юлия Идлис, Евгений Коган, Катя Щербакова. Рок в лицах. Члены Ленинградского рок-клуба – о том, как наступала эпоха перемен. „Russkij rieportior”. 18 (196), s. 47, 12-19 мая 2011. Moskwa: ЗАО «Группа Эксперт» (ros.). [dostęp 2014-09-06].
- ↑ Евгения Скибина: Единоросс назвал Цоя агентом ЦРУ, которому песни писали в Голливуде (ros.). Moskowskij Komsomolec, 16 апреля 2014 в 08:41. [dostęp 2014-09-12].
- ↑ Przyjaciele, zdrajcy i „sekta z Majdanu” – rosyjskie media pilnie śledzą, kto ma „krew na rękach”. TVN24, 18 sierpnia 2014, 18:28. [dostęp 2014-09-06].