Willa Müllerów w Pradze
 Willa Müllera w Pradze | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Typ budynku | |
| Styl architektoniczny | |
| Architekt | |
| Inwestor | |
| Rozpoczęcie budowy | |
| Ukończenie budowy | |
Położenie na mapie Pragi  | |
Położenie na mapie Czech  | |
| 50°05′33,2″N 14°22′42,2″E/50,092556 14,378389 | |
| Strona internetowa | |
Willa Müllera w Pradze (cz. Müllerova vila, zwana także Willą Loosa) – luksusowa willa w Pradze w Czechach, w dzielnicy Ořechovka. Stanowi przykład wczesnego modernizmu w realizacji domu jednorodzinnego.
Historia i architektura[edytuj | edytuj kod]
Willę projektował architekt Adolf Loos przy współpracy Karla Lhoty, na zlecenie Franciszka Müllera (zamożnego właściciela firmy budowlanej Kapsa-Müller, który chciał się przeprowadzić z Pilzna do Pragi). Obiekt powstał w latach 1928–1930, czyli ważnym dla czeskiej architektury XX w. okresie, kiedy to Ludwig Mies van der Rohe stawiał w Brnie Willę Tugendhatów. W projekcie Loos położył nacisk nie tylko na funkcjonalne myślenie, ale i wdrożył swoją teorię „Raumplanu“ – przestrzeń domu nie była dzielona na jednakowe piętra, ale rozczłonkowana na przestrzenno-funkcjonalne „sześciany” – osie widokowe poszczególnych izb obiektu przecinały się na różnych płaszczyznach. Dom został wyposażony w taras rekreacyjny z prysznicem i kwietnikiem na dachu płaskim[1].
Na zarzuty, że dom jest bardzo surowy, Loos (wróg wszelkiej ornamentyki), odpowiadał, że stawia go dla zamawiającego, a nie dla komentatorów. Funkcjonalność willi była zresztą bardzo dyskusyjna i wielokrotnie krytykowana. Np. parkowanie auta w garażu powodowało, że w całym domu czuć było odór spalin.[potrzebny przypis] Sam Franciszek Müller (1890–1951) według niektórych źródeł prawdopodobnie udusił się podczas dokładania paliwa do kotła centralnego ogrzewania[2].
Socjalizm i dzień dzisiejszy[edytuj | edytuj kod]
Wraz z epoką socjalizmu dom został znacjonalizowany, a wdowie po Müllerze, Miladzie (1900−1969) przyznano tylko dwie izby w tym jedną z usuniętym oświetleniem. W pozostałych osadzono różnego rodzaju państwowe organizacje, np. wydawnictwo pedagogiczne skupiające duże ilości osób, które dewastowały willę. Wdowie udało się jednak zgromadzić dużą ilość oryginalnych sprzętów z wyposażenia willi. Te, których nie zmieściła we własnych pokojach, rozdała lub sprzedała znajomym, w związku z czym większość wyposażenia udało się uratować przed zniszczeniem lub kradzieżą. Po upadku komunizmu większość z nich wróciła do willi.
Po aksamitnej rewolucji willę od właścicieli odkupiło miasto Praga, celem jak najwierniejszej rekonstrukcji, której dokonano w 1998 w oparciu o materiały archiwalne[3]. W zespole rekonstrukcyjnym pracowała m.in. Polka Maria Szadkowska, historyk architektury, która została następnie kustoszem obiektu[4].
Dojazd[edytuj | edytuj kod]
Dojazd zapewniają tramwaje praskie – linie 1, 2 i 18.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Galeria[edytuj | edytuj kod]
-
Widok od południowego wschodu -
Widok od północnego zachodu -
Detal południowo-zachodniej ściany
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Mariusz Szczygieł, Nie ma, Fundacja Instytutu Reportażu, Warszawa, 2018, ISBN 978-83-659-7031-2
- ↑ Mariusz Szczygieł, Nie ma, Fundacja Instytutu Reportażu, Warszawa, 2018, ISBN 978-83-659-7031-2
- ↑ Methods and Procedures for… - The City of Prague Museum [online], en.muzeumprahy.cz [dostęp 2020-01-03] [zarchiwizowane z adresu 2021-01-22] (ang.).
- ↑ Mariusz Szczygieł, Osobisty przewodnik po Pradze, wyd. pierwsze, Warszawa 2020, s. 320, ISBN 83-65970-43-0, OCLC 1176368601 [dostęp 2021-05-02].