Przejdź do zawartości

Willem Jacob ’s Gravesande

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Willem Jacob ’s Gravesande
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

26 września 1688
’s-Hertogenbosch, Holandia

Data i miejsce śmierci

28 lutego 1742
Lejda, Holandia

Zawód, zajęcie

filozof, fizyk, matematyk

Alma Mater

Uniwersytet w Lejdzie

Willem Jacob ’s Gravesande (ur. 26 września 1688 w ’s-Hertogenbosch, zm. 28 lutego 1742 w Lejdzie) – holenderski filozof, fizyk i matematyk; najbardziej znany z powiązania energii kinetycznej z kwadratem prędkości ciała oraz przyrządu do wykazywania rozszerzalności cieplnej ciał stałych nazwanego na jego cześć.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w ’s-Hertogenbosch, studiował prawo w Lejdzie i tam napisał rozprawę o samobójstwie. Był chwalony przez Johanna Bernoulliego[1] kiedy opublikował książkę Essai de perspective. W 1715 roku odwiedził Londyn i króla Jerzego oraz został wybrany na członka Royal Society[2]. W 1717 roku został profesorem fizyki i astronomii w Lejdzie oraz upowszechnił prace swego przyjaciela Isaaca Newtona w Holandii. W 1724 roku Piotr I Wielki zaoferował mu pracę w Sankt Petersburgu, której Gravesande nie zaakceptował.

Praca naukowa

[edytuj | edytuj kod]

Jego głównym dziełem jest Physices elementa mathematica, experimentis confirmata, sive introductio ad philosophiam Newtonianam czyli Matematyczne elementy filozofii naturalnej, potwierdzone przez eksperymenty (Lejda, 1720), w którym położył podwaliny nauczania fizyki.

Jego głównym wkładem w fizykę było przeprowadzanie eksperymentów, w których mosiężne kule były upuszczane z różnymi prędkościami na miękkie, gliniane podłoże. Zaprojektował i skonstruował przyrząd do badania takich zderzeń, który stał się „dyżurnym” przyrządem w każdym laboratorium fizycznym XVIII wieku[3]. Rezultatem tych badań było stwierdzenie, że kula o dwukrotnie większej prędkości spowoduje powstanie wgłębienia cztery razy głębszego, trzykrotnie większej prędkości – dziewięciokrotnie większego itd. Podzielił się tymi wynikami z Émilie du Châtelet, która następnie poprawiła wzór Newtona opisujący energię kinetyczną z E=mv na E=mv² (widniejący dziś w tym wzorze czynnik ½ wynika z przyjętego układu jednostek – obierając inne można uczynić wzór bez ½ poprawnym).

Upamiętnienie

[edytuj | edytuj kod]

Na cześć Gravesandego nazwano przyrząd do bezpośredniego wykazywania rozszerzalności termicznej ciał stałychpierścień Gravesandego oraz planetoidę (9682) Gravesande.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Google Books Knight, C.: Penny cyclopaedia of the Society for the Diffusion of Useful Knowledge, Volumes 21–22. 1841. (ang.). Page 331. Retrieved 2009-10-06
  2. Library and Archive catalogue. Royal Society. [dostęp 2012-02-28]. (ang.).
  3. Zobacz: Andrzej Kajetan Wróblewski: Historia fizyki. Od czasów najdawniejszych do współczesności. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006, s. 203–204. ISBN 978-83-01-14635-1., ISBN 83-01-14635-4.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • A.R. Hall, ’s Gravesande, Willem Jacob, w Dictionary of scientific biography, tom V; Nowy Jork, 1972, ss. 509–511.
  • C. de Pater, Experimental Physics, Leiden university in the seventeenth century. An exchange of learning, Lejda, 1975, ss. 308–327.

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]