Wypadanie płatka zastawki mitralnej

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Wypadanie płatka zastawki mitralnej
Prolapsus valvulae mitralis
Ilustracja
Położenie płatków zastawki mitralnej w fazie skurczu (LV – lewa komora, LA – lewy przedsionek, mitral valve – zastawka mitralna)
Klasyfikacje
ICD-10

I34.1

Wypadanie płatka zastawki mitralnej (łac. prolapsus valvulae mitralis), wypadanie płatka zastawki dwudzielnej (łac. prolapsus valvulae bicuspidalis), zespół Barlowa, MVP (od ang. mitral valve prolapse) – wada serca polegająca na przemieszczaniu się w czasie jego skurczu płatka lub płatków zastawki mitralnej, znajdującej się między lewym przedsionkiem a lewą komorą serca. Zjawisku temu może towarzyszyć niedomykalność mitralna i inne objawy. Przy stwierdzeniu pogrubienia płatka (definiowanego jako jego grubość powyżej 5 mm) zespół Barlowa nazywa się „klasycznym”, a przy braku pogrubienia płatków „nieklasycznym”. U 40% chorych na MVP występuje wypadanie płatka zastawki trójdzielnej.

Wypadanie płatka zastawki mitralnej jest drugą najczęstszą – po ubytku przegrody międzyprzedsionkowej – wadą serca, od czasu wprowadzenia na szeroka skalę badań UKG (echokardiografia) obserwowaną nawet u 1–2,5% populacji. Najczęściej jest to wada bezobjawowa i nie wymaga aktywnego leczenia. Eponimiczna nazwa zespołu pochodzi od nazwiska lekarza z RPA, Johna Barlowa, który w 1966 roku opisał tę nieprawidłowość.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Jednostka chorobowa znana była prawdopodobnie już w XIX wieku. Jacob Mendes Da Costa w 1871 roku opisał ją jako „serce drażliwe”, Lewis w 1919 roku jako „zespół zmęczenia”. Barlow w 1963 roku stwierdził, że zjawiska osłuchowe towarzyszące zespołowi wypadania płatka są skutkiem cofania się płatka zastawki dwudzielnej do lewego przedsionka. Jego przypuszczenia potwierdził jeszcze w latach 60. rozwój technik badań obrazowych[1].

Epidemiologia[edytuj | edytuj kod]

Częstość występowania MVP oszacowuje się na 1–2,5% populacji[2][3].

Etiologia[edytuj | edytuj kod]

Schemat nieprawidłowego przepływu krwi w wypadaniu płatka zastawki mitralnej

Przyczyny powstawania zespołu wypadania płatka zastawki mitralnej są różnorodne. Wada ta może być spowodowana nieprawidłowościami budowy płatków zastawki mitralnej i strun ścięgnistych, zaburzeniem geometrycznych proporcji między lewą komorą a zastawką mitralną, a także różnymi chorobami tkanki łącznej (np. zespół Marfana, zespół Ehlersa-Danlosa). Pierwotne wypadanie płatka zastawki mitralnej może być uwarunkowane genetycznie z dziedziczeniem autosomalnym dominującym oraz zmienną penetracją dziedziczenia zależnie od płci i wieku. Wypadanie płatka zastawki może wynikać także z dysfunkcji mięśni brodawkowatych, na przykład w wyniku zbliznowaceń.

Patofizjologia[edytuj | edytuj kod]

Przy skurczu serca, w stanie prawidłowym, zastawki przedsionkowo-komorowe ściśle przylegają do siebie, uniemożliwiając cofanie się krwi w kierunku przedsionka. W zespole Barlowa początkowo przylegające do siebie płatki zastawki ulegają przesunięciu względem siebie (wypadnięciu) i dochodzi do niewielkiej niedomykalności zastawki mitralnej, objawia się to kłuciem serca i zawrotami głowy.

Objawy i przebieg[edytuj | edytuj kod]

Historia naturalna bezobjawowego wypadania płatka zastawki mitralnej jest niejednorodna: przebieg może być łagodny lub niekorzystny. W większości przypadków rokowanie jest dobre. Objawy MVP:

Najistotniejszymi powikłaniami objawowego MVP są:

Rozpoznanie[edytuj | edytuj kod]

Wypadanie płatków zastawki mitralnej w obrazie echokardiografii przezprzełykowej

Podczas osłuchiwania serca można stwierdzić nad zastawką mitralną późnosystoliczny (późnoskurczowy) szmer (związany z niedomykalnością mitralną), śródskurczowy klik lub oba zjawiska, czasem jednak jest to zjawisko nieme osłuchowo.

Decydujące znaczenie w rozpoznaniu i postępowaniu zespołu Barlowa ma badanie USG serca; można wtedy wykryć ewentualne nieprawidłowe położenie zastawki, co świadczy o jej niedomykaniu. W badaniu EKG zmiany najczęściej nie są widoczne. Zespół Barlowa stwierdza się przede wszystkim na podstawie objawów oraz badania echokardiograficznego.

Postępowanie[edytuj | edytuj kod]

Z uwagi na to, że najczęściej ta wada przebiega jako nieistotna hemodynamicznie (czyli nie powoduje większych zaburzeń krążenia krwi), zwykle nie wymaga leczenia.

Najczęściej w przebiegu zespołu Barlowa stwierdza się: uczucie kołatania serca, zawroty głowy, kłucia serca, uczucie zmęczenia, zasłabnięcia, uczucie bólu w klatce piersiowej oraz objawy neuropsychiatryczne, w tym niepokój, nerwicę lękową oraz bezsenność.

Wypadanie płatka zastawki mitralnej można leczyć, stosując preparaty argininy i leki beta-adrenolityczne. Jedynie w wypadku istotnych zaburzeń hemodynamicznych konieczne jest leczenie operacyjne wady serca: wymiana zastawki mitralnej.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Barlow JB, Bosman CK. Aneurysmal protrusion of the posterior leaflet of the mitral valve. An auscultatory-electrocardiographic syndrome. „Am Heart J”. 71. 2, s. 166-78, 1966. PMID: 4159172. 
  2. Freed LA, Levy D, Levine RA, Larson MG, Evans JC, Fuller DL, Lehman B, Benjamin EJ. Prevalence and clinical outcome of mitral-valve prolapse. „N Engl J Med”. Jul 1;341. 1, s. 1-7, 1999. PMID: 10387935. 
  3. Levy D, Savage D. Prevalence and clinical features of mitral valve prolapse. „Am Heart J”. 113. 5, s. 1281-90, 1987. PMID: 3554946. 

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]