Złotośliwowate
| ||
![]() Chrysobalanus icaco | ||
Systematyka[1][2] | ||
Domena | eukarionty | |
Królestwo | rośliny | |
Podkrólestwo | rośliny zielone | |
Nadgromada | rośliny telomowe | |
Gromada | rośliny naczyniowe | |
Podgromada | rośliny nasienne | |
Nadklasa | okrytonasienne | |
Klasa | Magnoliopsida | |
Nadrząd | różopodobne | |
Rząd | malpigiowce | |
Rodzina | złotośliwowate | |
Nazwa systematyczna | ||
Chrysobalanaceae R. Br. Observ. Congo: 14. 3 Mar 1818[3] | ||
Typ nomenklatoryczny | ||
Chrysobalanus L. (1753)[3] |
Złotośliwowate (Chrysobalanaceae) – rodzina roślin okrytonasiennych z rzędu malpigiowców. Obejmuje 18 rodzajów liczących około 520 gatunków. Najbardziej zróżnicowane rodzaje to: Licania (218 gatunków), Hirtella (109), Couepia (71), Parinari (39). Rośliny te występują na wszystkich kontynentach znajdujących się w strefie klimatu tropikalnego. Owoce kilku gatunków są lokalnie spożywane, z nasion kilku innych wytwarza się olej. Drewno drzew z tej rodziny zawiera krzemionkę w związku z czym jest bardzo trudne w obróbce, ale też jest niezwykle odporne. Drewno Licania ternatensis wykorzystywane jest w budownictwie konstrukcji podwodnych oraz podziemnych[4].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Drzewa i krzewy. Liście są skrętoległe, niepodzielone, z krótkotrwałymi przylistkami. Kwiaty są zwykle obupłciowe, promieniste lub grzbieciste, zebrane w różnorodnych typach kwiatostanów. Zarówno działek kielicha, jak i zazwyczaj płatków korony jest po 5. Pręciki występują w liczbie od 2 do 100 (300 u Couepia). Górna zalążnia powstaje z 3 owocolistków, ale zwykle tylko jeden z nich się rozwija tworząc pojedynczą komorę z dwoma zalążkami, ew. dwie komory z pojedynczymi zalążkami. Szyjka słupka jest prosta, kończy się trójdzielnym znamieniem. Owocem jest mięsisty, rzadziej suchy pestkowiec[4].
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
Tradycyjnie rośliny tu zaliczane uważano za blisko spokrewnione z różowatymi (Rosaceae) i włączane były do tej rodziny, często w randze podrodziny. Badania molekularne wskazują na przynależność tej grupy do rzędu malpigiowców (Malpighiales) i sytuują jako grupę siostrzaną wobec rodziny Euphroniaceae[2][4].
- Pozycja systematyczna według APweb (aktualizowany system APG IV z 2016)
malpigiowce |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
- Podział[5]
- rodzaj Acioa Aubl.
- rodzaj Afrolicania Mildbr.
- rodzaj Atuna Raf.
- rodzaj Bafodeya Prance ex F. White
- rodzaj Chrysobalanus L. – złotośliw[6]
- rodzaj Couepia Aubl.
- rodzaj Dactyladenia Welw.
- rodzaj Exellodendron Prance
- rodzaj Grangeria Comm. ex Juss.
- rodzaj Hirtella L. – hirtella, rozdrza
- rodzaj Hunga Pancher ex Prance
- rodzaj Kostermanthus Prance
- rodzaj Licania Aubl.
- rodzaj Magnistipula Engl.
- rodzaj Maranthes Blume
- rodzaj Neocarya (DC.) Prance ex F. White
- rodzaj Parastemon A. DC.
- rodzaj Parinari Aubl.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-03] (ang.).
- ↑ a b Peter F. Stevens , Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-03] (ang.).
- ↑ a b James Reveal: Indices Nominum Supragenericorum Plantarum Vascularium (ang.). [dostęp 2011-06-06].
- ↑ a b c Heywood V. H., Brummitt R. K., Culham A., Seberg O.: Flowering plant families of the world. Ontario: Firely Books, 2007, s. 98-99. ISBN 1-55407-206-9.
- ↑ Genera of Pandaceae (ang.). W: Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. United States Department of Agriculture. [dostęp 2011-06-06].
- ↑ Nazwa polska według: Józef Rostafiński: Słownik polskich imion rodzajów oraz wyższych skupień roślin, poprzedzony historyczną rozprawą o źródłach. Kraków: Akademia Umiejętności, 1900.