Zygmunt Mogiła-Lisowski
Data i miejsce urodzenia |
15 listopada 1928 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
9 lipca 2016 |
Poseł I kadencji Sejmu | |
Okres |
od 25 listopada 1991 |
Przynależność polityczna | |
Odznaczenia | |
Zygmunt Leopold Mogiła-Lisowski ps. „Poleszuk”, „Sten” (ur. 15 listopada 1928 w Romanówce w powiecie łuckim, zm. 9 lipca 2016[1] w Warszawie[2]) – polski działacz kresowy, chemik i polityk, żołnierz Armii Krajowej, więzień niemieckich obozów koncentracyjnych, uczestnik polskiego podziemia antykomunistycznego, przewodniczący Towarzystwa Miłośników Wołynia i Polesia, poseł na Sejm w latach 1991–1993.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się w rodzinie ziemiańskiej jako syn Stanisława, oficera Wojska Polskiego i dowódcy organizacji AK Wachlarz w Rawie Ruskiej, oraz Aleksandry z domu Rodziewicz. W latach 1942–1943 więziony w niemieckich obozach koncentracyjnych, przebywał w Groß-Rosen, z którego uciekł. Pod koniec 1943 dołączył do 27 Wołyńskiej Dywizji Piechoty AK, od czerwca 1944 był członkiem oddziału partyzanckiego porucznika Kazimierza Załęckiego w Obwodzie Radom AK. W strukturach 25 Pułku Piechoty AK i 72 Pułku Piechoty AK brał udział w Akcji „Burza”, walcząc z Niemcami pod Stefanowem i Przysuchą. Po wkroczeniu Armii Czerwonej do Polski centralnej pozostał w konspiracji, działając w strukturach Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość[3][4].
W 1945 aresztowany w Radomiu, po udanej ucieczce ukrywał się w Stalowej Woli. W 1948 zdał egzamin maturalny, po czym podjął studia z chemii na Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. W 1951 ponownie aresztowany, zwolnienie uzyskał pod koniec 1952 na mocy amnestii. W 1954 ukończył studia na UMCS. Pracował w różnych przedsiębiorstwach w Łodzi i Zgierzu. Przeniósł się następnie do Kielc, gdzie kolejny raz został pozbawiony wolności. Łącznie był więziony przez około 5 lat. Po zwolnieniu podjął pracę w przedsiębiorstwie Zelmot w Warszawie, z którym był zawodowo związany do 1991. Ukończył w międzyczasie studia podyplomowe w zakresie techniki wytwarzania maszyn, został też rzeczoznawcą SIMP[4].
W 1991 został wybrany na posła I kadencji z ramienia Wyborczej Akcji Katolickiej z listy ogólnopolskiej kandydatów w okręgu chełmsko-zamojskim. Należał do Klubu Parlamentarnego Zjednoczenia Chrześcijańsko-Narodowego. W wyborach w 1993 bezskutecznie ubiegał się o reelekcję z ramienia komitetu NOT-Stowarzyszenie Techników w okręgu warszawskim[5].
Kilkakrotnie bez powodzenia kandydował w kolejnych wyborach parlamentarnych. Z ramienia AWS ubiegał się o mandat poselski w wyborach w 1997 w województwie lubelskim[6]. W wyborach w 2001 kandydował na senatora w okręgu podwarszawskim z ramienia Polskiego Stronnictwa Ludowego[7], a cztery lata później z poparciem Prawa i Sprawiedliwości w okręgu chełmskim[8].
W 2006 znalazł się wśród inicjatorów powołania Instytutu Kresowego w Warszawie. Był także prezesem zarządu Towarzystwa Miłośników Wołynia i Polesia oraz członkiem komitetu poparcia Bronisława Komorowskiego przed wyborami prezydenckimi w 2010 i w 2015[9][10]. W wyborach do Parlamentu Europejskiego w 2014 został kandydatem Ruchu Narodowego[11], jednak został skreślony z listy po wydruku kart do głosowania.
Odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]W 1998, za wybitne zasługi dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej, za działalność na rzecz pojednania polsko-ukraińskiego, został odznaczony przez prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski[12]. W 2007, za wybitne zasługi dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej, za działalność na rzecz organizacji kombatanckich, prezydent Lech Kaczyński nadał mu Krzyż Komandorski tego orderu[13].
W 2011 uhonorowany został Nagrodą Miasta Stołecznego Warszawy[14]. W 2012 wyróżniony Medalem „Pro Patria”[15].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Zmarł Zygmunt Mogiła-Lisowski. altair.com.pl, 9 lipca 2016. [dostęp 2016-07-11].
- ↑ Zygmunt Mogiła-Lisowski. rejestry-notarialne.pl. [dostęp 2021-04-06].
- ↑ Nekrolog śp. Zygmunta Mogiła-Lisowskiego. udskior.gov.pl, 12 lipca 2016. [dostęp 2023-09-17].
- ↑ a b Zygmunt Mogiła-Lisowski (1928–2016). altair.com.pl, lipiec 2016. [dostęp 2023-09-17].
- ↑ Wyniki wyborów do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 19 września 1993 r. Cz. 1: Wyniki głosowania w okręgach wyborczych, Państwowa Komisja Wyborcza, Warszawa 1993, s. 24.
- ↑ Wyniki wyborów do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 21 września 1997 r. Cz. 1. Wyniki głosowania w okręgach wyborczych, Krajowe Biuro Wyborcze, Warszawa 1997, s. 179.
- ↑ Serwis PKW – Wybory 2001. [dostęp 2012-02-16].
- ↑ Serwis PKW – Wybory 2005. [dostęp 2012-02-16].
- ↑ Komitet poparcia Bronisława Komorowskiego. onet.pl, 16 maja 2010. [dostęp 2014-04-26].
- ↑ Kto wszedł do komitetu poparcia Komorowskiego. dziennik.pl, 15 marca 2015. [dostęp 2015-03-15].
- ↑ Serwis PKW – Wybory 2014. [dostęp 2014-05-22].
- ↑ M.P. z 1998 r. nr 39, poz. 530
- ↑ M.P. z 2007 r. nr 39, poz. 446
- ↑ Nagrody m.st. Warszawy przyznane w 2011 roku. um.warszawa.pl, 25 lipca 2011. [dostęp 2012-07-02].
- ↑ Uroczystość wręczenia odznaczeń w Pałacu na Wodzie w warszawskich Łazienkach. udskior.gov.pl, styczeń 2012. [dostęp 2023-09-17].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Strona sejmowa posła I kadencji. [dostęp 2012-02-16].
- Zygmunt Mogiła-Lisowski (1928–2016). altair.com.pl, lipiec 2016. [dostęp 2023-09-17].
- Absolwenci Politechniki Warszawskiej
- Absolwenci Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
- Ludzie związani z Wołyniem
- Odznaczeni Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (III Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (III Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Medalem Pro Patria
- Wyróżnieni Nagrodą Miasta Stołecznego Warszawy
- Pochowani na cmentarzu w Pyrach w Warszawie
- Politycy Polskiego Stronnictwa Ludowego
- Politycy Prawa i Sprawiedliwości
- Politycy Ruchu Narodowego
- Politycy Zjednoczenia Chrześcijańsko-Narodowego
- Polscy działacze kresowi
- Posłowie na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej I kadencji (1991–1993)
- Żołnierze 27 Wołyńskiej Dywizji Piechoty AK
- Żołnierze 25 Pułku Piechoty Armii Krajowej
- Żołnierze 72 Pułku Piechoty Armii Krajowej
- Więźniowie KL Gross-Rosen
- Uczestnicy walk z ukraińskim podziemiem zbrojnym 1939–1947 (Armia Krajowa)
- Uczestnicy akcji „Burza”
- Urodzeni w 1928
- Zmarli w 2016