Żabiru amerykański: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
drobne merytoryczne
źródła/przypisy, kat., wikizacja
Znacznik: gettingstarted edit
Linia 26: Linia 26:
}}
}}


'''Żabiru amerykański''', '''żabiru argentyński''' (''Jabiru mycteria'') – gatunek [[ptaki|ptaka]] z rodziny [[bociany (ptaki)|bocianów]] (Ciconiidae), jedyny przedstawiciel rodzaju ''Jabiru''{{r|eko}}. Występuje w [[Ameryka Środkowa|Ameryce Środkowej]] i [[Ameryka Południowa|Południowej]].
'''Żabiru amerykański''', '''żabiru argentyński''' (''Jabiru mycteria'') – gatunek [[ptaki|ptaka]] z rodziny [[bociany (ptaki)|bocianów]] (Ciconiidae), jedyny przedstawiciel rodzaju ''Jabiru''{{r|eko}}. Występuje w [[Ameryka Środkowa|Ameryce Środkowej]] i [[Ameryka Południowa|Południowej]]. Spotykany w [[Pantanal|Pantanalu]], jest też uważany za jego symbol{{r|got}}.

== Charakterystyka ==
Jest najwyższym ptakiem latającym w Ameryce południowej i Centralnej, często osiągającym tę samą wysokość, co znacznie cięższe i nielotne [[Nandu szare]]. Jest też drugim co do rozpiętości skrzydeł po [[Kondor wielki|Kondorze wielkim]].{{r|dw}} Upierzenie białe z nagą, ciemnoniebieską szyją i głową. Bardzo duży dziób (25-35 cm) , o czarnej barwie i ostro zakończony. Samice mają dzioby mniejsze i bardziej zakrzywione.{{r|kahl}}
Upierzenie jest w większości białe, ale głowa i szyja są go pozbawione,{{r|dw}} za wyjątkiem małej kępki srebrnoszarych piór na potylicy.{{r|kahl}} U podstawy czarnej szyi, możemy zaobserwować czerwony rozciągliwy worek{{r|dw}}. Na mostku występuje owalny płat nagiej skóry, zwykle zakrytej piórami, staje się widoczny wtedy, gdy ptak stoi wyprostowany.{{r|kahl}} Płcie są podobne z wyglądu, choć samce są większe. Pomimo tego, że wydaje się niezgrabny Żabiru jest pełnym wdzięku lotnikiem.{{r|dw}}


; '''Opis gatunku''':
Upierzenie białe z nagą, ciemnoniebieską szyją i głową. Bardzo duży dziób, lekko zgięty ku górze.


; '''Średnie wymiary''':
; '''Średnie wymiary''':
* Wysokość - 140 cm
* Wysokość - 140 cm
* Rozpiętość skrzydeł - 260 cm
* Rozpiętość skrzydeł - 260 cm
* Waga 4,3- 9 kg{{r|dw}}

== Tryb życia i zachowanie ==
W locie szyja wyciągnięta z widocznymi wypukłościami wzdłuż jej dolnej części, utworzonymi przez luźne płaty skóry gardła. Uderzenia skrzydłami są dość wolne (ok. 180/min). Po pierwszych 5-8 uderzeniach przez chwilę szybuje. W ciągu dnia unosi się na ciepłych prądach powietrza.{{r|kahl}}
; '''Zwyczaj powitalny''':
Dwa żabiru siedzą na gnieździe zwrócone do siebie.Szyje trzymają wyciągnięte i głośno klekoczą I kołyszą nimi w poziomie, czasem wykonują też ruch w gore i w dół.{{r|kahl}}


; '''Biotop''':
; '''Biotop''':
[[Bagno|Bagna]] i [[rozlewisko|rozlewiska]].
[[Bagno|Bagna]] i [[rozlewisko|rozlewiska]].


; '''Pożywienie''':
== Pożywienie ==

Ryby, płazy, gryzonie, bezkręgowce.
Jabiru mieszka w dużych grupach w pobliżu rzek i stawów, zjada kolosalna ilości ryb, mięczaków i płazów. Od czasu do czasu je także gady, jaja ptaków i małe ssaki, a nawet świeżą padlinę i martwe ryby- jak te, które umierają w okresach suszy, a tym samym pomaga w utrzymaniu czystości zbiorników. Żabiru żywią się w stadach i zwykle żerują brodząc w płytkiej wodzie. W większym stopniu wykorzystują zmysł dotyku niż wzroku. Trzymają otwarty dziób pod kątem 45 stopni w stosunku do powierzchni wody. Gdy uchwycą zdobycz, zamykają go i odrzucają głowę w tył do przełknięcia.{{r|trz}}
Pod względem pokarmowym jest gatunkiem oportunistycznym. Gdy doszło do eksplozji wzrostu populacji myszy domowej w obszarze rolnictwa, w wielu miejscach widywano Żabiru żywiące się gryzoniami na polach uprawnych (co jest zjawiskiem rzadkim wśród ptaków). Obserwowano też przypadki [[Kleptopasożytnictwo|kleptopasożytnictwa]] w stosunku do dwóch innych gatunków bocianów: [[Dławigad amerykański|Dławigada amerykańskiego]] i [[Bocian sinodzioby|Bociana sinodziobego]].{{r|dw}}Zjawisko to było bardzo powszechne podczas pory suchej w [[Llanos]]{{r|bar}}.

== Rozród ==
Gniazdo z patyków jest budowane przez oboje rodziców w sierpniu i wrześniu na półkuli południowej,{{r|trz}}( składają jaja pod koniec pory deszczowej, na [[Belize]] w większość jest to grudzień-luty, a przebudowa gniazda występuje od listopada do stycznia){{r|bar}}na wysokich drzewach i powiększane w każdym kolejnym sezonie wegetacyjnym do kilku metrów średnicy.{{r|trz}}W czasie powodzi migrują w wyższe partie, choć miejsca te nie zostały jeszcze zbadane{{r|alho}}. Gniazda są zwykle budowane pojedynczo, choć znany jest przypadek gdy w [[Mato Grosso]] zaobserwowano gniazdo Żabiru znajdujące się w kolonii [[Dławigad amerykański|Dławigada amerykańskiego]]{{r|kahl}}W trakcie budowania gniazda to samiec jest bardziej aktywny{{r|bar}}póżniej wysiadują z samicą na zmianę 2-5 białych jaj, stają się wtedy bardziej terytorialne w stosunku do innych Żabiru.{{r|trz}}W trakcie wysiadywania jaj i wychowywania młodych (ok 4 tyg) jedno z rodziców zawsze pozostaje w gnieździe.{{r|bar}} Pisklęta wylatują z gniazda po 80-95 dniach, ale potem jeszcze przez dwa miesiące pozostają pod opieką rodziców. Średnia długość życia wynosi ok 36 lat.{{r|bar}}

== Status, zagrożenie i ochrona ==
W Ameryce środkowej uważany jest za gatunek zagrożony, przed wszystkim ze względu na niszczenie siedlisk i polowania. Został umieszczony na liście [[CITES]].{{r|inf}}


; '''Rozmnażanie''':
Samica znosi 3-4 jaj w dużym gnieździe na drzewie, z których po ok. 30 dniach wykluwają się młode. Pisklęta wylatują z gniazda po 80-95 dniach, ale potem jeszcze przez dwa miesiące pozostają pod opieką rodziców.


{{Przypisy|stopień = ===|przypisy =
{{Przypisy|stopień = ===|przypisy =
<ref name=itis2>{{ITIS|TSN=174916|nazwa=''Jabiru''|data=5 grudnia 2010}}</ref>
<ref name=itis2>{{ITIS|TSN=174916|nazwa=''Jabiru''|data=5 grudnia 2010}}</ref>
<ref name=eko>Systematyka za: {{cytuj stronę|autor = Paweł Mielczarek, Marek Kuziemko |url = http://www.eko.uj.edu.pl/listaptakow/nonpasserines.html#Ciconiidae |tytuł = Rodzina: Ciconiidae Sundevall, 1836 - bociany - Storks (Wersja: 2013-09-25)|opublikowany = Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego |praca = Kompletna lista ptaków świata|data dostępu = 2014-02-23}}</ref>
<ref name=eko>Systematyka za: {{cytuj stronę|autor = Paweł Mielczarek, Marek Kuziemko |url = http://www.eko.uj.edu.pl/listaptakow/nonpasserines.html#Ciconiidae |tytuł = Rodzina: Ciconiidae Sundevall, 1836 - bociany - Storks (Wersja: 2013-09-25)|opublikowany = Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego |praca = Kompletna lista ptaków świata|data dostępu = 2014-02-23}}</ref>
<ref name=ibc>{{cytuj stronę |url = http://ibc.lynxeds.com/species/jabiru-jabiru-mycteria|tytuł = Jabiru (''Jabiru mycteria'')|opublikowany = IBC The Internet Bird Collection| data dostępu =5 grudnia 2010| język = en}}</ref>}}
<ref name=ibc>{{cytuj stronę |url = http://ibc.lynxeds.com/species/jabiru-jabiru-mycteria|tytuł = Jabiru (''Jabiru mycteria'')|opublikowany = IBC The Internet Bird Collection| data dostępu =5 grudnia 2010| język = en}}</ref>
<ref name=kahl>{{cytuj pismo | nazwisko = Kahl | imię = MP | tytuł = Observations on the Jabiru and Maguari Storks in Argentina, 1969 | czasopismo = The Condor | wolumin = 73 | wydanie = 2 | strony = 220-229 | rok = 1971 | url = http://www.jstor.org/stable/1365842 }}</ref>
<ref name=dw>{{cytuj książkę | nazwisko = Hancocks& Kushans | tytuł = Storks, Ibises and Spoonbills of the world | wydawca = Princton Uniwersity press | rok = 1992 isbn = 978-0-12-322730-0}}</ref>
<ref name=trz>{{cytuj stronę | url = http://animaldiversity.ummz.umich.edu/site/accounts/information/Jabiru_mycteria.html| tytuł = ADW- Jabiru mycteria information }}</ref>
<ref name=bar>{{Cytuj pismo | nazwisko = Barnhill| imię = RA |nazwisko2 = Weyer | imię2 = D | nazwisko3 = Young | imię3 = WF |nazwisko4 = Smith | imię4 = KG | nazwisko5 = James | imię5 = DA | tytuł = Breeding Biology of Jabirus (Jabiru mycteria) in Belize | czasopismo = The Wilson Bulletin | wolumin = 117 | wydanie = 2 | strony = 142-153 | rok = 2005 | miesiąc=czerwiec | issn = 0043-5643 | doi = http://dx.doi.org/10.1676/04-078 }}</ref>
<ref name=alho>{{Cytuj pismo | nazwisko = Alho | imię = CJR | tytuł = Biodiversity of the Pantanal: response to seasonal flooding regime and to environmental degradation | czasopismo = Braz. J. Biol. | wolumin = 68 | wydanie = 4 Suppl | strony = 957-966 | rok = 2008 | miesiąc = listopad | issn = 1519-6984 | doi = http://dx.doi.org/10.1590/S1519-69842008000500005}}</ref>
<ref name=got>{{Cytuj pismo | nazwisko = Gottgens| imię = Johan F.| tytuł = The Paraguay- Parana Hidrovia: Protecting with Pantanal with Lessons from the Past| czasopismo = BioScience| wolumin = 51 | wydanie = 4 Suppl | strony = 301- 308| rok = 2001 | doi = http://bioscience.oxfordjournals.org/content/51/4/301.full?sid=4c0aee89-3b2e-4250-baf8-88430826b2c7 }}</ref>
<ref name=inf>{{Cytuj pismo | nazwisko = Lama, Mino, Rocha, Oliviero | tytuł = Inferred kinship patterns reveal low levels of extra-pair paternity
in the endangered Neotropical Jabiru Stork (Jabiru mycteria,
Aves: Ciconiiformes)| czasopismo = Genetica| wolumin = 141 | wydanie = 4-6 Suppl | strony = 195- 203| rok = 2013 | doi = http://link.springer.com/article/10.1007/s10709-013-9718-5}}</ref>}}


=== Linki zewnętrzne ===
=== Linki zewnętrzne ===

Wersja z 17:12, 27 kwi 2014

Żabiru amerykański
Jabiru mycteria[1]
(Lichtenstein, 1819)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

neognatyczne

Rząd

pelikanowe

Podrząd

bocianowce

Rodzina

bociany

Rodzaj

Jabiru[2]
Hellmayr, 1906

Gatunek

żabiru amerykański

Synonimy
  • Ciconia mycteria Lichtenstein, 1819[3]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4]

Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Żabiru amerykański, żabiru argentyński (Jabiru mycteria) – gatunek ptaka z rodziny bocianów (Ciconiidae), jedyny przedstawiciel rodzaju Jabiru[5]. Występuje w Ameryce Środkowej i Południowej. Spotykany w Pantanalu, jest też uważany za jego symbol[6].

Charakterystyka

Jest najwyższym ptakiem latającym w Ameryce południowej i Centralnej, często osiągającym tę samą wysokość, co znacznie cięższe i nielotne Nandu szare. Jest też drugim co do rozpiętości skrzydeł po Kondorze wielkim.[7] Upierzenie białe z nagą, ciemnoniebieską szyją i głową. Bardzo duży dziób (25-35 cm) , o czarnej barwie i ostro zakończony. Samice mają dzioby mniejsze i bardziej zakrzywione.[8] Upierzenie jest w większości białe, ale głowa i szyja są go pozbawione,[7] za wyjątkiem małej kępki srebrnoszarych piór na potylicy.[8] U podstawy czarnej szyi, możemy zaobserwować czerwony rozciągliwy worek[7]. Na mostku występuje owalny płat nagiej skóry, zwykle zakrytej piórami, staje się widoczny wtedy, gdy ptak stoi wyprostowany.[8] Płcie są podobne z wyglądu, choć samce są większe. Pomimo tego, że wydaje się niezgrabny Żabiru jest pełnym wdzięku lotnikiem.[7]


Średnie wymiary
  • Wysokość - 140 cm
  • Rozpiętość skrzydeł - 260 cm
  • Waga 4,3- 9 kg[7]

Tryb życia i zachowanie

W locie szyja wyciągnięta z widocznymi wypukłościami wzdłuż jej dolnej części, utworzonymi przez luźne płaty skóry gardła. Uderzenia skrzydłami są dość wolne (ok. 180/min). Po pierwszych 5-8 uderzeniach przez chwilę szybuje. W ciągu dnia unosi się na ciepłych prądach powietrza.[8]

Zwyczaj powitalny

Dwa żabiru siedzą na gnieździe zwrócone do siebie.Szyje trzymają wyciągnięte i głośno klekoczą I kołyszą nimi w poziomie, czasem wykonują też ruch w gore i w dół.[8]

Biotop

Bagna i rozlewiska.

Pożywienie

Jabiru mieszka w dużych grupach w pobliżu rzek i stawów, zjada kolosalna ilości ryb, mięczaków i płazów. Od czasu do czasu je także gady, jaja ptaków i małe ssaki, a nawet świeżą padlinę i martwe ryby- jak te, które umierają w okresach suszy, a tym samym pomaga w utrzymaniu czystości zbiorników. Żabiru żywią się w stadach i zwykle żerują brodząc w płytkiej wodzie. W większym stopniu wykorzystują zmysł dotyku niż wzroku. Trzymają otwarty dziób pod kątem 45 stopni w stosunku do powierzchni wody. Gdy uchwycą zdobycz, zamykają go i odrzucają głowę w tył do przełknięcia.[9] Pod względem pokarmowym jest gatunkiem oportunistycznym. Gdy doszło do eksplozji wzrostu populacji myszy domowej w obszarze rolnictwa, w wielu miejscach widywano Żabiru żywiące się gryzoniami na polach uprawnych (co jest zjawiskiem rzadkim wśród ptaków). Obserwowano też przypadki kleptopasożytnictwa w stosunku do dwóch innych gatunków bocianów: Dławigada amerykańskiego i Bociana sinodziobego.[7]Zjawisko to było bardzo powszechne podczas pory suchej w Llanos[10].

Rozród

Gniazdo z patyków jest budowane przez oboje rodziców w sierpniu i wrześniu na półkuli południowej,[9]( składają jaja pod koniec pory deszczowej, na Belize w większość jest to grudzień-luty, a przebudowa gniazda występuje od listopada do stycznia)[10]na wysokich drzewach i powiększane w każdym kolejnym sezonie wegetacyjnym do kilku metrów średnicy.[9]W czasie powodzi migrują w wyższe partie, choć miejsca te nie zostały jeszcze zbadane[11]. Gniazda są zwykle budowane pojedynczo, choć znany jest przypadek gdy w Mato Grosso zaobserwowano gniazdo Żabiru znajdujące się w kolonii Dławigada amerykańskiego[8]W trakcie budowania gniazda to samiec jest bardziej aktywny[10]póżniej wysiadują z samicą na zmianę 2-5 białych jaj, stają się wtedy bardziej terytorialne w stosunku do innych Żabiru.[9]W trakcie wysiadywania jaj i wychowywania młodych (ok 4 tyg) jedno z rodziców zawsze pozostaje w gnieździe.[10] Pisklęta wylatują z gniazda po 80-95 dniach, ale potem jeszcze przez dwa miesiące pozostają pod opieką rodziców. Średnia długość życia wynosi ok 36 lat.[10]

Status, zagrożenie i ochrona

W Ameryce środkowej uważany jest za gatunek zagrożony, przed wszystkim ze względu na niszczenie siedlisk i polowania. Został umieszczony na liście CITES.[12]


  1. ↑ Jabiru mycteria, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. ↑ ''Jabiru'', [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  3. ↑ Jabiru (Jabiru mycteria). IBC The Internet Bird Collection. [dostęp 5 grudnia 2010]. (ang.).
  4. ↑ Jabiru mycteria, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  5. ↑ Systematyka za: Paweł Mielczarek, Marek Kuziemko: Rodzina: Ciconiidae Sundevall, 1836 - bociany - Storks (Wersja: 2013-09-25). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2014-02-23].
  6. ↑ Johan F. Gottgens. The Paraguay- Parana Hidrovia: Protecting with Pantanal with Lessons from the Past. „BioScience”. 51 (4 Suppl), s. 301- 308, 2001. DOI: http://bioscience.oxfordjournals.org/content/51/4/301.full?sid=4c0aee89-3b2e-4250-baf8-88430826b2c7. 
  7. ↑ a b c d e f Hancocks& Kushans: Storks, Ibises and Spoonbills of the world. Princton Uniwersity press, 1992 isbn = 978-0-12-322730-0.
  8. ↑ a b c d e f MP Kahl. Observations on the Jabiru and Maguari Storks in Argentina, 1969. „The Condor”. 73 (2), s. 220-229, 1971. 
  9. ↑ a b c d ADW- Jabiru mycteria information.
  10. ↑ a b c d e RA Barnhill, D Weyer, WF Young, KG Smith i inni. Breeding Biology of Jabirus (Jabiru mycteria) in Belize. „The Wilson Bulletin”. 117 (2), s. 142-153, czerwiec 2005. DOI: http://dx.doi.org/10.1676/04-078. ISSN 0043-5643. 
  11. ↑ CJR Alho. Biodiversity of the Pantanal: response to seasonal flooding regime and to environmental degradation. „Braz. J. Biol.”. 68 (4 Suppl), s. 957-966, listopad 2008. DOI: http://dx.doi.org/10.1590/S1519-69842008000500005. ISSN 1519-6984. 
  12. ↑ Lama, Mino, Rocha, Oliviero. Inferred kinship patterns reveal low levels of extra-pair paternity in the endangered Neotropical Jabiru Stork (Jabiru mycteria, Aves: Ciconiiformes). „Genetica”. 141 (4-6 Suppl), s. 195- 203, 2013. DOI: http://link.springer.com/article/10.1007/s10709-013-9718-5. 
Błąd w przypisach: Znacznik <ref> o nazwie „stopień”, zdefiniowany w <references>, nie był użyty wcześniej w treści.
BŁĄD PRZYPISÓW
{{Przypisy}} Nieprawidłowe pola: przypisy.

Linki zewnętrzne

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Żabiru_amerykański&oldid=39341216”