Włosienicznik: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m nowy gatunek spoza czeklisty |
drobne merytoryczne |
||
Linia 11: | Linia 11: | ||
| rząd = [[jaskrowce]] |
| rząd = [[jaskrowce]] |
||
| rodzina = [[jaskrowate]] |
| rodzina = [[jaskrowate]] |
||
|rodzaj= |
|rodzaj=[[jaskier]] |
||
| podrodzaj = włosienicznik |
|||
|łacina=Batrachium |
|łacina=Ranunculus'' subgen. ''Batrachium |
||
|autor=(DC.) Gray |
|||
|autor=A. P. de Candolle |
|||
|cytat= Nat. Arr. Brit. Pl. 2: 720. 1 Nov 1821 |
|||
|cytat= Syst. Nat. 1: 233. 1-15 Nov 1817 ('1818') |
|||
|commons=Ranunculus |
|commons=Category:Ranunculus subg. Batrachium |
||
}} |
}} |
||
'''Włosienicznik''' (''Batrachium'') – [[Rodzaj (biologia)| |
'''Włosienicznik''' (''Ranunculus'' subgen. ''Batrachium'') – [[Rodzaj (biologia)|podrodzaj]] [[roślina zielna|roślin zielnych]] z rodzaju [[jaskier]] (''Ranunculus'') z rodziny [[jaskrowate|jaskrowatych]] (''Ranunculaceae''). Takson obejmuje ok. 20 gatunków roślin wodnych, [[Heterofilia|różnolistnych]]. Największe ich zróżnicowanie występuje w zachodniej i północno-zachodniej Europie, zasięg ich sięga na wschód obejmując Azję, w której wschodniej części znajduje się drugi ośrodek zróżnicowania. Nieliczne gatunki rosną w środkowej i zachodniej części Ameryki i w północnej Afryce, jeden gatunek rośnie w południowej Afryce. Gatunki jednoroczne występują w zbiornikach wód stojących i w wolno płynących wodach, [[bylina (botanika)|byliny]] zasiedlają szybko płynące zbiorniki<ref name="dahlgren">{{Cytuj pismo | autor = Gertrud Dahlgren | tytuł = Differentiation patterns in Ranunculus subgenus Batrachium (Ranunculaceae) | czasopismo = Systematics and Evolution of the Ranunculiflorae | wolumin = 9 | strony = 305-317 | data = 1995 | url = http://link.springer.com/chapter/10.1007/978-3-7091-6612-3_32}}</ref>. [[gatunek typowy|Gatunkiem typowym]] podrodzaju jest ''Batrachium hederaceum'' (L.) Gray<ref>{{Cytuj stronę |url=http://botany.si.edu/ing/ |tytuł=Batrachium | praca=Index Nominum Genericorum|data dostępu =2015-07-22}}</ref>. |
||
== Morfologia == |
|||
; Pokrój: Rośliny zanurzone o łodygach wiotkich, kwiaty wynurzone u roślin jednorocznych, u bylin w wartko płynących wodach kwiaty często są zanurzone. Bardzo zmienne [[fenotyp]]owo<ref name="dahlgren"/>. |
|||
; [[Liść|Liście]]: Często rośliny [[Heterofilia|różnolistne]]. Liście zanurzone podzielone na nitkowate łatki, liście wynurzone i pływające niepodzielone lub podzielone na szerokie łatki<ref name="dahlgren"/>. |
|||
; [[Kwiat]]y: Z jednym wyjątkiem (z kwiatami żółtymi) mają białe płatki. U nasady z żółtawą plamką i otwartym [[miodnik]]iem<ref name="dahlgren"/>. |
|||
; [[Owoc]]e: [[Niełupka|Niełupki]] o długości 1–2 mm z charakterystycznymi, poprzecznymi zmarszczkami<ref name="dahlgren"/>. |
|||
== Systematyka == |
== Systematyka == |
||
; Wykaz gatunków: |
|||
;Uwagi systematyczne: |
|||
W licznych [[taksonomia|ujęciach taksonomicznych]] rodzaj ten nie jest wyróżniany, lecz należące do niego gatunki włączane są do rodzaju ''[[Ranunculus]]'' (jaskier). |
|||
; Pozycja według [[Angiosperm Phylogeny Website|APweb]] (2001...) – aktualizowany [[system APG II]] |
|||
Rodzaj nie istnieje; zaliczane tu gatunki włączone są do rodzaju ''Ranunculus'', do podrodziny ''Ranunculoideae'' Arnott, rodziny [[jaskrowate|jaskrowatych]] (''Ranunculaceae'') z rzędu [[jaskrowce|jaskrowców]] (''Ranunculales''), należących do [[dwuliścienne właściwe|kladu dwuliściennych właściwych]] (eudicots)<ref name=apweb/>. |
|||
; Pozycja w [[system Reveala|systemie Reveala]] (1993-1999): |
|||
W systematyce Crescent Bloom ''Batrachium'' nie jest wyodrębnione jako odrębny rodzaj, lecz uznane jest za synonim jaskra (''Ranunculus'').<br /> |
|||
Gromada: [[okrytonasienne]] (''Magnoliophyta'' Cronquist), podgromada ''[[Magnoliophytina]]'' Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa ''[[Ranunculopsida]]'' Brongn., podklasa [[jaskrowe]] (''Ranunculidae'' Takht. ex Reveal), nadrząd ''[[Ranunculanae]]'' Takht. ex Reveal), rząd [[jaskrowce]] (''Ranunculales'' Dumort.), podrząd ''Ranunculineae'' Bessey in C.K. Adams, rodzina jaskrowate (''Ranunculaceae'' Juss.), podrodzina ''Ranunculoideae'' Arn., plemię ''Ranunculeae'' DC., rodzaj jaskier (''Ranunculus'' L.)<ref>{{cytuj stronę |url= http://www.crescentbloom.com/Plants/Familia/R/Ranunculaceae.htm |tytuł=Systematyka rodzaju ''Batrachium'' |autor =Crescent Bloom |opublikowany=The Compleat Botanica | data dostępu=2009-01-21|język=en}}</ref>. |
|||
Gatunki [[flora Polski|flory Polski]]<ref name="checklist2002">{{VascularPlantsPoland|2002}}</ref>: |
|||
W Krytycznej liście roślin naczyniowych ''Batrachium'' jest wyodrębniony jako oddzielny rodzaj: |
W Krytycznej liście roślin naczyniowych ''Batrachium'' jest wyodrębniony jako oddzielny rodzaj: |
||
* [[włosienicznik Baudota]], [[jaskier Baudota]] (''Batrachium baudotii'' (Godr.) Bosch, syn. ''Ranunculus baudotii'' Godr.) |
* [[włosienicznik Baudota]], [[jaskier Baudota]] (''Batrachium baudotii'' (Godr.) Bosch, syn. ''Ranunculus baudotii'' Godr.) |
||
Linia 40: | Linia 41: | ||
* ''[[Ranunculus kauffmannii]]'' Clerc, syn. ''Batrachium kauffmannii'' (Clerc) V. Krecz<ref>{{Cytuj pismo | autor = Marcin Nobis, Arkadiusz Nowak, Aleksandr L. Ebel, Agnieszka Nobis, Sylwia Nowak, Polina D. Gudkova, Alla V. Verkhozina, Andrey S. Erst, Grzegorz Łazarski, Marina V. Olonova, Renata Piwowarczyk, Alexander A. Bobrov, Irina A. Khrustaleva, Vítězslav Plášek, Marina M. Silantyeva, Joanna Zalewska-Gałosz | tytuł = Contribution to the flora of Asian and European countries: new national and regional vascular plant records, 3 | czasopismo = Acta Botanica Gallica: Botany Letters | odpowiedzialność = Société botanique de France | język = en | data = 2015 | doi = 10.1080/12538078.2015.1010105}}</ref>. |
* ''[[Ranunculus kauffmannii]]'' Clerc, syn. ''Batrachium kauffmannii'' (Clerc) V. Krecz<ref>{{Cytuj pismo | autor = Marcin Nobis, Arkadiusz Nowak, Aleksandr L. Ebel, Agnieszka Nobis, Sylwia Nowak, Polina D. Gudkova, Alla V. Verkhozina, Andrey S. Erst, Grzegorz Łazarski, Marina V. Olonova, Renata Piwowarczyk, Alexander A. Bobrov, Irina A. Khrustaleva, Vítězslav Plášek, Marina M. Silantyeva, Joanna Zalewska-Gałosz | tytuł = Contribution to the flora of Asian and European countries: new national and regional vascular plant records, 3 | czasopismo = Acta Botanica Gallica: Botany Letters | odpowiedzialność = Société botanique de France | język = en | data = 2015 | doi = 10.1080/12538078.2015.1010105}}</ref>. |
||
== Zobacz też == |
|||
* [[Jaskier]] |
|||
{{Przypisy}} |
{{Przypisy}} |
||
Wersja z 22:57, 22 lip 2015
Systematyka | |
Domena | |
---|---|
Królestwo | |
Klad | |
Klad | |
Klad | |
Klasa | |
Rząd | |
Rodzina | |
Rodzaj | |
Podrodzaj |
włosienicznik |
Nazwa systematyczna | |
{{{nazwa łacińska}}} A. P. de Candolle Syst. Nat. 1: 233. 1-15 Nov 1817 ('1818') |
Włosienicznik (Ranunculus subgen. Batrachium) – podrodzaj roślin zielnych z rodzaju jaskier (Ranunculus) z rodziny jaskrowatych (Ranunculaceae). Takson obejmuje ok. 20 gatunków roślin wodnych, różnolistnych. Największe ich zróżnicowanie występuje w zachodniej i północno-zachodniej Europie, zasięg ich sięga na wschód obejmując Azję, w której wschodniej części znajduje się drugi ośrodek zróżnicowania. Nieliczne gatunki rosną w środkowej i zachodniej części Ameryki i w północnej Afryce, jeden gatunek rośnie w południowej Afryce. Gatunki jednoroczne występują w zbiornikach wód stojących i w wolno płynących wodach, byliny zasiedlają szybko płynące zbiorniki[2]. Gatunkiem typowym podrodzaju jest Batrachium hederaceum (L.) Gray[3].
Morfologia
- Pokrój
- Rośliny zanurzone o łodygach wiotkich, kwiaty wynurzone u roślin jednorocznych, u bylin w wartko płynących wodach kwiaty często są zanurzone. Bardzo zmienne fenotypowo[2].
- Liście
- Często rośliny różnolistne. Liście zanurzone podzielone na nitkowate łatki, liście wynurzone i pływające niepodzielone lub podzielone na szerokie łatki[2].
- Kwiaty
- Z jednym wyjątkiem (z kwiatami żółtymi) mają białe płatki. U nasady z żółtawą plamką i otwartym miodnikiem[2].
- Owoce
- Niełupki o długości 1–2 mm z charakterystycznymi, poprzecznymi zmarszczkami[2].
Systematyka
- Wykaz gatunków
Gatunki flory Polski[4]: W Krytycznej liście roślin naczyniowych Batrachium jest wyodrębniony jako oddzielny rodzaj:
- włosienicznik Baudota, jaskier Baudota (Batrachium baudotii (Godr.) Bosch, syn. Ranunculus baudotii Godr.)
- włosienicznik krążkolistny, jaskier krążkolistny (Batrachium circinatum (Sibth.) Fr., syn.Ranunculus circinatus Bith.)
- włosienicznik pędzelkowaty, jaskier pędzelkowaty (Batrachium penicillatum Dumort., syn. Ranunculus penicillatus (Dumort.) Bab.)
- włosienicznik rzeczny, jaskier rzeczny (Batrachium fluitans (Lam.) Wimm., syn. Ranunculus fluitans Lam.)
- włosienicznik skąpopręcikowy, jaskier skąpopręcikowy (Batrachium trichophyllum (Chaix) Bosch, syn. Ranunculus trichophyllus Chaix)
- włosienicznik tarczowaty, jaskier tarczowaty (Batrachium peltatum Schrank, syn. Ranunculus peltatus Fr.)
- włosienicznik wodny, jaskier wodny (Batrachium aquatile (L.) Dumort., syn. Ranunculus aquatilis L.)
- Ranunculus kauffmannii Clerc, syn. Batrachium kauffmannii (Clerc) V. Krecz[5].
- ↑ Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website. 2001–. [dostęp 2009-06-07]. (ang.).
- ↑ a b c d e Gertrud Dahlgren. Differentiation patterns in Ranunculus subgenus Batrachium (Ranunculaceae). „Systematics and Evolution of the Ranunculiflorae”. 9, s. 305-317, 1995.
- ↑ Batrachium. [w:] Index Nominum Genericorum [on-line]. [dostęp 2015-07-22].
- ↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
- ↑ Marcin Nobis, Arkadiusz Nowak, Aleksandr L. Ebel, Agnieszka Nobis, Sylwia Nowak, Polina D. Gudkova, Alla V. Verkhozina, Andrey S. Erst, Grzegorz Łazarski, Marina V. Olonova, Renata Piwowarczyk, Alexander A. Bobrov, Irina A. Khrustaleva, Vítězslav Plášek, Marina M. Silantyeva, Joanna Zalewska-Gałosz. Contribution to the flora of Asian and European countries: new national and regional vascular plant records, 3. „Acta Botanica Gallica: Botany Letters”, 2015. Société botanique de France. DOI: 10.1080/12538078.2015.1010105. (ang.).