Olszankowate: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Paweł Ziemian BOT (dyskusja | edycje)
Boty
1 384 760 edycji
Kenraiz (dyskusja | edycje)
Redaktorzy
104 656 edycji
drobne merytoryczne, infobox
Linia 3: Linia 3:
| obrazek =Euptelea polyandra 01.jpg
| obrazek =Euptelea polyandra 01.jpg
| opis obrazka = [[Olszanka japońska]]
| opis obrazka = [[Olszanka japońska]]
|systematyka_ref=<ref name=apweb>{{cytuj stronę |url=http://www.mobot.org/MOBOT/research/APweb/ | tytuł=Angiosperm Phylogeny Website | data dostępu=2017-02-09 | autor = Stevens P.F. | rok=2001– | język=en}}</ref>
| systematyka_ref=<ref name=ruggiero>{{Cytuj pismo | autor = Michael A. Ruggiero, Dennis P. Gordon, Thomas M. Orrell, Nicolas Bailly, Thierry Bourgoin, Richard C. Brusca, Thomas Cavalier-Smith, Michael D. Guiry, Paul M. Kirk | tytuł = A Higher Level Classification of All Living Organisms | czasopismo = PLOS ONE | wolumin = 10(6): e0130114 | data = 2015 | url = https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0119248 | doi = 10.1371/journal.pone.0119248}}</ref><ref name=apweb>{{cytuj stronę |url=http://www.mobot.org/MOBOT/Research/APweb/orders/amborellalesweb2.htm#Amborellales | tytuł=Angiosperm Phylogeny Website | data dostępu=2021-01-27 | autor = Stevens P.F. | rok=2001– | język=en}}</ref>
|domena=[[eukarionty]]
| domena=[[eukarionty]]
|królestwo=[[rośliny]]
| królestwo=[[rośliny]]
|klad1= [[rośliny naczyniowe]]
| podkrólestwo=[[rośliny zielone]]
| nadgromada=[[rośliny telomowe]]
|klad2= ''[[Euphyllophyta]]''
|klad3= [[rośliny nasienne]]
| gromada= [[rośliny naczyniowe]]
|klasa= [[okrytonasienne]]
| podgromada= [[rośliny nasienne]]
| nadklasa= [[okrytonasienne]]
| klasa=''[[Magnoliopsida]]''
| nadrząd = ''Ranunculanae''
|rząd = [[jaskrowce]]
|rząd = [[jaskrowce]]
| rodzina = olszankowate
| rodzina = olszankowate
Linia 18: Linia 21:
}}
}}
[[Plik:Euptelea polyandra 0904.JPG|thumb|240 px|Kwiatostany olszanki japońskiej]]
[[Plik:Euptelea polyandra 0904.JPG|thumb|240 px|Kwiatostany olszanki japońskiej]]
'''Olszankowate''' (''Eupteleaceae'' K. Wilh.) – [[Rodzina (biologia)|rodzina]] roślin [[okrytonasienne|okrytonasiennych]] z rzędu [[jaskrowce|jaskrowców]] (''Ranunculales''). Obejmuje tylko dwa gatunki z rodzaju '''olszanka''' (''Euptelea'') występujące we wschodniej [[Azja|Azji]]<ref name=apweb/>. Drzewa te uznawane są atrakcyjne i bywają uprawiane w kolekcjach [[dendrologia|dendrologicznych]]<ref name=philips/>.
'''Olszankowate''' (''Eupteleaceae'' K. Wilh.) – [[Rodzina (biologia)|rodzina]] roślin [[okrytonasienne|okrytonasiennych]] z rzędu [[jaskrowce|jaskrowców]] (''Ranunculales''). Obejmuje tylko dwa gatunki z rodzaju '''olszanka''' (''Euptelea'') występujące we wschodniej [[Azja|Azji]]<ref name=apweb/>. Drzewa te uznawane są atrakcyjne i bywają uprawiane w kolekcjach [[dendrologia|dendrologicznych]]<ref name=philips/>. [[Zapłodnienie]] u tych roślin następuje czasem nawet dwa miesiące po [[Zapylenie|zapyleniu]]<ref name="mabb">{{Cytuj książkę | autor = David J. Mabberley | tytuł = Mabberley's Plant-Book | wydawca = Cambridge University Press | data = 2017 | strony = 354 | isbn = 978-1-107-11502-6}}</ref>.


== Morfologia ==
== Morfologia ==

Wersja z 00:52, 28 sty 2021

Olszankowate
ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

Ranunculanae

Rząd

jaskrowce

Rodzina

olszankowate

Nazwa systematyczna
{{{nazwa łacińska}}} K. Wilhelm
Samenpflanzen: 17. 12 Nov 1910[1]
[[wikispecies:{{{wikispecies}}}|Systematyka w Wikispecies]]
Multimedia w Wikimedia Commons
Kwiatostany olszanki japońskiej

Olszankowate (Eupteleaceae K. Wilh.) – rodzina roślin okrytonasiennych z rzędu jaskrowców (Ranunculales). Obejmuje tylko dwa gatunki z rodzaju olszanka (Euptelea) występujące we wschodniej Azji[3]. Drzewa te uznawane są atrakcyjne i bywają uprawiane w kolekcjach dendrologicznych[4]. Zapłodnienie u tych roślin następuje czasem nawet dwa miesiące po zapyleniu[5].

Morfologia

Pokrój
Małe drzewa i okazałe krzewy zrzucające liście w okresie zimy, osiągające do 15 m wysokości[4].
Liście
Skrętoległe (na końcach krótkopędów gęsto skupione), pojedyncze, ogonkowe. Charakterystyczna dla tych roślin jest silne, pierzaste użyłkowanie kolistej blaszki liściowej, poszczególne nerwy dochodzą do końca silnie i nieregularnie piłkowanego brzegu liścia[6][3]. Liście za młodu są czerwonawe, jesienią przebarwiają się na czerwono i żółto[4].
Kwiaty
Zebrane w kwiatostany pojawiające się przed rozwinięciem liści. Skupienia tworzy 6–12 kwiatów wyrastających z kątów podsadek. Kwiaty są obupłciowe, pozbawione okwiatu. Pręcików jest 6–19 i rozwijają się one przed słupkiem (kwiaty są przedprątne). Owocolistki w liczbie 8–31, wolne, z 1–3 zalążkami. Na szczycie z znamieniem silnie podzielonym na podobieństwo szczoteczki do zębów[6][3].
Owoce
Niewielkie, dyskowate skrzydlaki wyrastające na szypułkach[6]. Młode są żywoczerwone, zawierają 1-3 nasiona[4].

Systematyka

Rodzina umieszczana w różnych pozycjach systematycznych w dawniejszych klasyfikacjach okrytonasiennych. Przez Cronquista (1981) uważana za siostrzaną dla grujecznikowatych (Cercidiphyllaceae), wiązana była także z eukomiowatymi (Eucommiaceae)[3]. Dawniej rośliny te zaliczane były do wiązowatych (Ulmaceae) i trochodendronowatych (Trochodendraceae)[7].

Pozycja systematyczna według APweb (aktualizowany system APG IV z 2016)

Klad bazalny w obrębie rzędu jaskrowców (Ranunculales), stanowiącego z kolei klad bazalny w obrębie kladu dwuliściennych właściwych (eudicots).

jaskrowce

olszankowate Eupteleaceae




makowate Papaveraceae





krępieniowate Lardizabalaceae



Circaeasteraceae





miesięcznikowate Menispermaceae




berberysowate Berberidaceae



jaskrowate Ranunculaceae







Podział[6][8]
  • Rodzaj: Euptelea Siebold & Zucc.
    • Euptelea pleiosperma J. D. Hooker & Thomson – olszanka chińska – występuje w wilgotnych lasach w południowo-wschodnich Chinach,
    • Euptelea polyandra Siebold. & Zucc – olszanka japońska – występuje w górskich lasach centralnej i południowej Japonii.

Przypisy

  1. ↑ James Reveal: Indices Nominum Supragenericorum Plantarum Vascularium. University of Maryland. [dostęp 2010-09-28]. (ang.).
  2. ↑ Michael A. Ruggiero, Dennis P. Gordon, Thomas M. Orrell, Nicolas Bailly, Thierry Bourgoin, Richard C. Brusca, Thomas Cavalier-Smith, Michael D. Guiry, Paul M. Kirk. A Higher Level Classification of All Living Organisms. „PLOS ONE”. 10(6): e0130114, 2015. DOI: 10.1371/journal.pone.0119248. 
  3. ↑ a b c d e Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website. 2001–. [dostęp 2021-01-27]. (ang.).
  4. ↑ a b c d Roger Philips, Martyn Rix: The botanical garden. Vol. 1 Trees and shrubs. London: Macmillan, 2002, s. 262. ISBN 0-333-73003-8.
  5. ↑ David J. Mabberley: Mabberley's Plant-Book. Cambridge University Press, 2017, s. 354. ISBN 978-1-107-11502-6.
  6. ↑ a b c d Dezhi Fu & Peter K. Endress: Eupteleaceae. [w:] Flora of China [on-line]. efloras.org. [dostęp 2010-09-28]. (ang.).
  7. ↑ Włodzimierz Seneta: Drzewa i krzewy liściaste D-H. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1996. ISBN 83-01-12029-0.
  8. ↑ Euptelea polyandra - Siebold.&Zucc.. [w:] Plants for the Future [on-line]. [dostęp 2010-09-28]. (ang.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Olszankowate&oldid=62169342”