Kostrzewa olbrzymia: Różnice pomiędzy wersjami

Kostrzewa olbrzymia
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	liliopodobne (≡ jednoliścienne)
Rząd	wiechlinowce
Rodzina	wiechlinowate
Rodzaj	kostrzewa / życica
Gatunek	kostrzewa olbrzymia
	Nazwa systematyczna
	Festuca gigantea (L.) Vill.; Sp. pl. 74. 1753
Synonimy
	Bromus giganteus L.; Lolium giganteum (L.) Darbysh.; Schedonorus giganteus (L.) Holub;
	Bromus giganteus L.; Lolium giganteum (L.) Darbysh.; Schedonorus giganteus (L.) Holub;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 11:04, 19 kwi 2024

Kostrzewa olbrzymia (Festuca gigantea (L.) Vill. lub Lolium giganteum (L.) Darbysh.) – gatunek rośliny z rodziny wiechlinowatych o problematycznej pozycji systematycznej – tradycyjnie zaliczany do rodzaju kostrzewa Festuca, ale bliżej spokrewniony z rodzajem życica Lolium^[4]^[5].

Zasięg występowania

Występuje w całej niemal Europie i na obszarach Azji o klimacie umiarkowanym i zimnym, a także ciepłym (India, Nepal, Pakistan)^[3]. W Polsce jest gatunkiem pospolitym na stanowiskach naturalnych^[6].

Morfologia

Pokrój: Wieloletnia wysoka luźnokępkowa żywo zielona trawa.
Łodyga: Słabo ulistniona o źdźbłach łukowato podnoszących wysokości od 0,6 do 1,5 m.
Liście: Długie, zwisające, szerokie od 0,6-1,5 cm, soczysto zielone, o wiotkiej blaszce i otwartej pochwie liściowej. U wylotu pochew liściowych charakterystyczne, wydatne dwa sierpowate uszka. Języczek krótki, ucięty. Na źdźbłach występuje od trzech do pięciu siedzących liści, obejmujących je dwoma dużymi uszkami.
Kwiaty: Zebrane w luźną i słabo rozgałęzioną, zwisająca, o cienkich gałązkach wiechę o długości do 40 cm, która w okresie kwitnienia staje się rozpierzchła, po przekwitnięciu znów ścieśnia się. Najniższa gałązka wiechy zawiera 4–6 kłosków, a jej odgałęzienia 1–3 kłoski. Kłoski mają długość ok. 1 cm i zawierają przeważnie 7–8 kwiatów o ostro zakończonych plewach, z lekko falistą długą do 2 cm ością. Plewki dolne są sztywne.

Biologia i ekologia

Rozwój: Bylina, hemikryptofit, (pączki zimujące znajdują się na poziomie ziemi). Kwitnie w okresie od czerwca do lipca. Dobrze znosi mrozy i suszę.
Siedlisko: Rośnie w lasach liściastych i zaroślach, zwłaszcza w zbiorowiskach łęgowych w dolinach potoków na glebach piaszczystych i próchnicznych, zasobniejszych, wilgotnych, obojętnych lub nisko zasadowych. Preferuje stanowiska słoneczne, umiarkowanie zacienione, umiarkowanie chłodne warunki klimatyczne.
Fitosocjologia: W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny (Ch.) dla związku (All.) Alno-Ulmion. Gatunek wyróżniający dla zespołu (Ass.) podgórskiego łęgu jesionowego (Carici remotae-Fraxinetum)^[7]. Gatunek neutralny wobec kontynentalizmu.

Zmienność

Tworzy mieszańce z k. czerwoną, kostrzewą łąkową, k. owczą, k. różnolistną, k. trzcinowatą^[8].

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2011-01-30] (ang.).
↑ ^a ^b Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2011-01-17].
↑ Cheng Yajuan, Zhou Kai, Humphreys Mike W., Harper John A., Ma Xiao, Zhang Xinquan, Yan Haidong, Huang Linkai. Phylogenetic Relationships in the Festuca-Lolium Complex (Loliinae; Poaceae): New Insights from Chloroplast Sequences. „Frontiers in Ecology and Evolution”. 4, 2016. DOI: 10.3389/fevo.2016.00089.
↑ Lolium giganteum (L.) Darbysh., [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2024-04-19] .
↑ Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce, AdamA. Zając, MariaM. Zając (red.), Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001, s. 234, ISBN 83-915161-1-3, OCLC 831024957 .
↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
↑ Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.

Bibliografia

D. Gayówna, Ewa Śliwińska: Rośliny łąk. Warszawa: PZWS, 1960.
Mała Encyklopedia Rolnicza, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa, 1964.
Rutkowski Lucjan. Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2011-01-30] (ang.).

[grin-3] Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2011-01-17].

[cheng-4] Cheng Yajuan, Zhou Kai, Humphreys Mike W., Harper John A., Ma Xiao, Zhang Xinquan, Yan Haidong, Huang Linkai. Phylogenetic Relationships in the Festuca-Lolium Complex (Loliinae; Poaceae): New Insights from Chloroplast Sequences. „Frontiers in Ecology and Evolution”. 4, 2016. DOI: 10.3389/fevo.2016.00089.

[powo-5] Lolium giganteum (L.) Darbysh., [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2024-04-19] .

[6] Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce, AdamA. Zając, MariaM. Zając (red.), Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001, s. 234, ISBN 83-915161-1-3, OCLC 831024957 .

[7] Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.

[8] Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

@@ Linia 16: / Linia 16: @@
  |rząd                 = [[wiechlinowce]]
  |rodzina              = [[wiechlinowate]]
- |rodzaj               = [[kostrzewa]]
+ |rodzaj               = [[kostrzewa]] / [[życica]]
  |gatunek              = kostrzewa olbrzymia
  |nazwa łacińska       = Festuca gigantea
- |autor                = [[Karol Linneusz|L.]] Vill.
+ |autor                = ([[Karol Linneusz|L.]]) Vill.
  |cytat                = [[Species Plantarum|Sp. pl. 74. 1753]]
  |synonimy             =
@@ Linia 28: / Linia 28: @@
  |commons              = Category:Festuca gigantea
 }}
+''' Kostrzewa olbrzymia ''' (''Festuca gigantea'' <small>([[Karol Linneusz|L.]]) Vill.</small> lub ''Lolium giganteum'' <small>(L.) Darbysh.</small>) – [[gatunek (biologia)|gatunek]] [[rośliny]] z rodziny [[wiechlinowate|wiechlinowatych]] o problematycznej pozycji systematycznej – tradycyjnie zaliczany do rodzaju [[kostrzewa]] ''Festuca'', ale bliżej spokrewniony z rodzajem [[życica]] ''Lolium''<ref name="cheng">{{Cytuj pismo | autor = Cheng Yajuan, Zhou Kai, Humphreys Mike W., Harper John A., Ma Xiao, Zhang Xinquan, Yan Haidong, Huang Linkai | tytuł = Phylogenetic Relationships in the Festuca-Lolium Complex (Loliinae; Poaceae): New Insights from Chloroplast Sequences | czasopismo = Frontiers in Ecology and Evolution | wolumin = 4 | data = 2016 | url = https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fevo.2016.00089/full | doi = 10.3389/fevo.2016.00089}}</ref><ref name="powo">{{Cytuj | tytuł = Lolium giganteum (L.) Darbysh.| url = https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:973268-1 | opublikowany = Royal Botanic Gardens, Kew | data dostępu = 2024-04-19 | praca = Plants of the World Online}}</ref>.
-''' Kostrzewa olbrzymia ''' (''Festuca gigantea'' [[Karol Linneusz|L.]] Vill.) – [[gatunek (biologia)|gatunek]] [[rośliny]] z rodziny [[wiechlinowate|wiechlinowatych]].
 == [[Zasięg (biogeografia)|Zasięg występowania]] ==
-Występuje w całej niemal Europie i na obszarach Azji o klimacie umiarkowanym i zimnym, a także ciepłym (India, Nepal, Pakistan)<ref name=grin>{{Cytuj stronę |url=https://npgsweb.ars-grin.gov/gringlobal/taxon/taxonomysearch.aspx?language=en |tytuł=Germplasm Resources Information Network (GRIN)|data dostępu = 2011-01-17}}</ref>. W Polsce jest gatunkiem pospolitym na stanowiskach naturalnych, jest również [[rośliny ozdobne|rośliną ozdobną]].
+Występuje w całej niemal Europie i na obszarach Azji o klimacie umiarkowanym i zimnym, a także ciepłym (India, Nepal, Pakistan)<ref name=grin>{{Cytuj stronę |url=https://npgsweb.ars-grin.gov/gringlobal/taxon/taxonomysearch.aspx?language=en |tytuł=Germplasm Resources Information Network (GRIN)|data dostępu = 2011-01-17}}</ref>. W Polsce jest gatunkiem pospolitym na stanowiskach naturalnych<ref>{{Cytuj|tytuł = Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce |data = 2001 |isbn = 83-915161-1-3 |inni = Adam Zając, Maria Zając (red.) |miejsce = Kraków |wydawca = Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego |s = 234 |oclc = 831024957 }}</ref>.
-[[Plik:Festuca gigantea2.JPG|thumb|170px|left|Języczek i pochwy liściowe]]
 == Morfologia ==
+[[Plik:Festuca gigantea kz01.jpg|thumb|180px|left|Pokrój]]
+[[Plik:Festuca gigantea2.JPG|thumb|180px|left|Języczek i pochwa liściowa]]
 ; Pokrój: Wieloletnia wysoka luźnokępkowa żywo zielona trawa.
 ; [[Łodyga]]: Słabo ulistniona o [[źdźbło|źdźbłach]] łukowato podnoszących wysokości od 0,6 do 1,5 m.
 ; [[Liść|Liście]]: Długie, zwisające, szerokie od 0,6-1,5 cm, soczysto zielone, o wiotkiej blaszce i otwartej pochwie liściowej. U wylotu pochew liściowych charakterystyczne, wydatne dwa sierpowate uszka. Języczek krótki, ucięty. Na źdźbłach występuje od trzech do pięciu siedzących liści, obejmujących je dwoma dużymi uszkami.
-; [[Kwiat]]y: Zebrane w luźną i słabo rozgałęzioną, zwisająca, o cienkich gałązkach [[wiecha|wiechę]] o długości do 40 cm, która w okresie kwitnienia staje się rozpierzchła, po przekwitnięciu znów ścieśnia się. Najniższa gałązka wiechy zawiera 4–6 [[kłosek|kłosków]], a jej odgałęzienia 1–3 kłoski. Kłoski mają długość ok. 1 cm i zawierają przeważnie 7–8 kwiatów o ostro zakończonych [[plewa]]ch, z lekko falistą długą do 2 cm ością. [[plewka|Plewki]] dolne są sztywne. Kwitnie czerwiec–lipiec.
+; [[Kwiat]]y: Zebrane w luźną i słabo rozgałęzioną, zwisająca, o cienkich gałązkach [[wiecha|wiechę]] o długości do 40 cm, która w okresie kwitnienia staje się rozpierzchła, po przekwitnięciu znów ścieśnia się. Najniższa gałązka wiechy zawiera 4–6 [[kłosek|kłosków]], a jej odgałęzienia 1–3 kłoski. Kłoski mają długość ok. 1 cm i zawierają przeważnie 7–8 kwiatów o ostro zakończonych [[plewa]]ch, z lekko falistą długą do 2 cm ością. [[plewka|Plewki]] dolne są sztywne.
 == Biologia i ekologia ==
@@ Linia 48: / Linia 48: @@
 == Zmienność ==
 Tworzy [[mieszaniec|mieszańce]] z [[kostrzewa czerwona|k. czerwoną]], [[kostrzewa łąkowa|kostrzewą łąkową]], [[kostrzewa owcza|k. owczą]], [[kostrzewa różnolistna|k. różnolistną]], [[kostrzewa trzcinowa|k. trzcinowatą]]<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Rutkowski | imię = Lucjan | tytuł = Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej | miejsce = Warszawa | wydawca = Wyd. Naukowe PWN | rok = 2006 | isbn = 83-01-14342-8}}</ref>.
-== Zastosowanie ==
-Kostrzewa olbrzymia jest jedną z najlepszych traw ozdobnych. Ceniona jest{{przez kogo|data=2016-01}} ze względu na okazałe kwiatostany i soczystą zieleń. Wykorzystywana jest na rabaty w ogrodzie, do skrzynek i pojemników na balkon. Stosowana jest do suchych bukietów. Rozmnaża się przez nasiona wysiewane jesienią lub wiosną albo przez podział kęp. Najlepiej rośnie w pełnym słońcu, ale toleruje też półcień<ref name=E>{{Botanica2005}}</ref>.
 == Przypisy ==