İlhan Mimaroğlu

İlhan Mimaroğlu
Imię i nazwisko	İlhan Kemaleddin Mimaroğlu
Data i miejsce urodzenia	11 marca 1926 ; Stambuł
Pochodzenie	tureckie
Data i miejsce śmierci	17 lipca 2012 ; Nowy Jork
Gatunki	muzyka poważna, muzyka współczesna, muzyka elektroniczna
Zawód	kompozytor

İlhan Kemaleddin Mimaroğlu (ur. 11 marca 1926 w Stambule, zm. 17 lipca 2012 w Nowym Jorku) – turecki kompozytor.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Studiował prawo na Uniwersytecie w Ankarze^[1]. W 1955 roku otrzymał stypendium Rockefellera i wyjechał do Stanów Zjednoczonych^[2]^[3]. Osiadł w Nowym Jorku, gdzie studiował u Jacka Beesona i Chou Wen-chunga (teoria), Paula Henry’ego Langa (muzykologia) i Vladimira Ussachevsky’ego (muzyka elektroniczna)^[2]. Uczył się także u Stefana Wolpego i Edgara Varèse’a^[2]^[4]^[5]. Stypendysta Fundacji Pamięci Johna Simona Guggenheima (1971/1972)^[1]^[2].

Nagrywał z kwartetem jazzowym Freddiego Hubbarda^[5]. Współpracował z wytwórnią Atlantic Records, biorąc udział w nagraniu płyt Duke’a Ellingtona i Ornette’a Colemana^[2]. Założył także własną wytwórnię muzyczną Finnadar Records, specjalizującą się w muzyce współczesnej^[5].

Związany był z ruchami lewicowymi, a swoim sympatiom politycznym dawał wyraz w wielu utworach^[2]. W 1971 roku napisał utwór Sing Me a Song of Songmy, będący protestem przeciwko wojnie wietnamskiej^[2].

Twórczość[edytuj | edytuj kod]

W centrum zainteresowań twórczych Mimaroğlu znajdowała się muzyka elektroniczna^[1]. Od 1963 roku związany był z Columbia-Princeton Electronic Center^[2]^[3]. Punktem wyjściowym w procesie kształtowania dzieła muzycznego był dla niego poddawany obróbce surowy materiał dźwiękowy, nagrany przez wykonawców na taśmę^[1]. Uprawiał formy otwarte, posługując się różnorodnymi technikami notacyjnymi: od tradycyjnych po złożone instrukcje opisowo-werbalne^[1]. Mimaroğlu przywiązywał dużą wagę do publikacji swoich utworów. Dzieła, które nie doczekały się wykonania lub nagrania, zniszczył^[2].

Był autorem kilku książek w języku tureckim^[2]: Amerika Sesleri (1956), Caz Sanatı (1958), Müzik Tarihi (1961), Onbir Çağdaş Besteci (1961), Elektronik Müzik (1970), Günsüz Günce (1989), Ertesi Günce (1994), Karşi Köşe (1996), Yokistan Tasarısı (1997)^[4].

Wybrane kompozycje[edytuj | edytuj kod]

(na podstawie materiałów źródłowych^[1]^[2]^[3]^[5])

Utwory orkiestrowe

Koncert klarnetowy (1950)
Metropolis (1955)
September Moon (1976)
Songs of Darkness na orkiestrę smyczkową (1982)

Utwory kameralne

Parodie sérieuse na kwartet smyczkowy (1947)
Pièces futiles na klarnet i wiolonczelę (1958)
Trio na klarnet, skrzypce i fortepian (1961)
Music na 4 fagoty i wiolonczelę (1964)
kwartety smyczkowe (II 1964, III „Elocutio contorta” 1968, IV „Like there’s Tomorrow” z sopranem obbligato do słów Nâzıma Hikmeta 1978)
Cristal de Bohème na skrzypce, perkusję, wiolonczelę i klawesyn (1971)
Idols of Perversity na wiolonczelę i zespół smyczkowy (1974)
Monologue na klarnet i altówkę (1997)

Utwory fortepianowe

Pièces sentimentales (1957)
Bagatele (1959)
Sonata (1964)
Threnodia (1965)
Anacolutha (1965)
Ulrike my Hope (1977)
Rosa (1978)
Valses ignobles et sentencieuses (1984)

Utwory wokalno-instrumentalne

Epicedium na sopran i orkiestrę kameralną (1961)
2 x e.e na kwartet wokalny (1963)

Utwory na taśmę

Intermezzo (1964)
Le Tombeau d’Edgar Allan Poe (1964)
Visual Studies (1966)
12 Preludes (1967)
Wings of the Delirious Demon (1969)
Hyperbole (1971)
To Kill a Sunrise (1974)
Tract (1975)
The Offering (1979)
The Last Allegro non troppo in Oberammergau (1984)
The Last Largo (1989)
Music plus One na skrzypce i taśmę (1970)
Sleepsong for Sleepers na klarnet, fortepian i taśmę (1980)
Still Life 1980 na wiolonczelę i taśmę (1983)
Immolation Scene na głos i taśmę do słów Semry Ertan i Heinricha Heinego (1983)

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 6. Część biograficzna m. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 2000, s. 275. ISBN 83-224-0656-8.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 4 Levy–Pisa. New York: Schirmer Books, 2001, s. 2456. ISBN 0-02-865529-X.
↑ ^a ^b ^c The Harvard Biographical Dictionary of Music. Cambridge: Harvard University Press, 1996, s. 592. ISBN 0-674-37299-9.
↑ ^a ^b Metin Heper, Duygu Öztürk-Tunçel, Nur Bilge Criss: Historical Dictionary of Turkey. Lanham: Rowman & Littlefield, 2018, s. 324. ISBN 978-1-5381-0224-4.
↑ ^a ^b ^c ^d Nicole V. Gagné: Historical Dictionary of Modern and Contemporary Classical Music. Lanham: Scarecrow Press, 2019, s. 226–227. ISBN 978-1-5381-2297-6.

[encmuz-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 6. Część biograficzna m. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 2000, s. 275. ISBN 83-224-0656-8.

[baker-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 4 Levy–Pisa. New York: Schirmer Books, 2001, s. 2456. ISBN 0-02-865529-X.

[harvard-3] The Harvard Biographical Dictionary of Music. Cambridge: Harvard University Press, 1996, s. 592. ISBN 0-674-37299-9.

[historical-4] Metin Heper, Duygu Öztürk-Tunçel, Nur Bilge Criss: Historical Dictionary of Turkey. Lanham: Rowman & Littlefield, 2018, s. 324. ISBN 978-1-5381-0224-4.

[gagne-5] Nicole V. Gagné: Historical Dictionary of Modern and Contemporary Classical Music. Lanham: Scarecrow Press, 2019, s. 226–227. ISBN 978-1-5381-2297-6.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]