Żałe (gmina)
| gmina wiejska | |||
| 1867–1954[1] | |||
| Państwo | |||
|---|---|---|---|
| Województwo |
1919-38: warszawskie | ||
| Powiat | |||
| Siedziba | |||
| Szczegółowy podział administracyjny (1952) | |||
| |||
Żałe (od 1973 Brzuze) – dawna gmina wiejska istniejąca do 1954 roku[3] w woj. warszawskim, pomorskim i bydgoskim[4] (dzisiejsze woj. kujawsko-pomorskie). Siedzibą gminy było Żałe[5].
Gmina Żałe powstała w 1867 roku w powiecie rypińskim w guberni płockiej. W okresie międzywojennym gmina Żałe należała do powiatu rypińskiego w woj. warszawskim. W 1933 roku gminę podzielono na 12 gromad[6]. 1 kwietnia 1938 roku gminę Żałe wraz z całym powiatem rypińskim przeniesiono do woj. pomorskiego[7].
Podczas II wojny światowej gminę włączono do nowej Rzeszy i nazwano Schalensee[8][9][10].
Po wojnie, dekretem PKWN z 21 sierpnia 1944 o trybie powołania władz administracji ogólnej I-ej i II-ej instancji, uchylono wszelki zmiany w podziale administracyjnym państwa wprowadzone przez okupanta (Art. 11)[11]. Gmina Żałe weszła w skład terytorialnie zmienionego woj. pomorskiego, przemianowanego 6 lipca 1950 na woj. bydgoskie[2]. 1 lipca 1952 z gminy Żałe wyłączono gromadę Giżynek włączając ją do gminy Zbójno[12]. Według stanu z 1 lipca 1952 roku gmina Żałe składała się z 13 gromad[13]. Gmina została zniesiona 29 września 1954 roku wraz z reformą wprowadzającą gromady w miejsce gmin[14].
Jednostki nie przywrócono 1 stycznia 1973 po reaktywowaniu gmin[15]; utworzono natomiast jej terytorialny odpowiednik, gminę Brzuze.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Od 1919 jednostka administracyjna nowo utworzonego polskiego woj. warszawskiego; w czasie II wojny światowej przejściowo poza administracją polską.
- ↑ a b Dz.U. z 1950 r. nr 28, poz. 255
- ↑ Do 28 września 1954 roku
- ↑ 1945-50 nazwa woj. bydgoskiego brzmiała województwo pomorskie
- ↑ Główny Urząd Statystyczny w Warszawie: Województwa centralne i wschodnie Rzeczypospolitej Polskiej - podział na gminy według stanu z dnia 1.IV 1933 roku, Książnica-Atlas, Lwów 1933
- ↑ Warszawski Dziennik Wojewódzki : dla obszaru Województwa Warszawskiego. 1933, nr 14, poz. 136
- ↑ Dz.U. z 1938 r. nr 27, poz. 240
- ↑ http://territorial.de/dawp/rippin/schalens.htm Amtsbezirk Schalensee]
- ↑ Podział administracyjny Rzeczypospolitej Polskiej: Praca zespołowa pod redakcją prof. Stanisława Srokowskiego. Warszawa: Biblioteka Samorządowca Nr 77, 1948.
- ↑ Informator adresowy miast i gmin wiejskich Rzeczypospolitej Polskiej. Warszawa: Instytut Wydawniczy Kolumna, 1948.
- ↑ Dz.U. z 1944 r. nr 2, poz. 8
- ↑ Dz.U. z 1952 r. nr 27, poz. 186
- ↑ Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z dnia 1.VII 1952 r., PRL, GUS, Warszawa
- ↑ Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191
- ↑ Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312