27 Batalion Celny
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie |
1921 |
| Rozformowanie |
1922 |
| Tradycje | |
| Rodowód | |
| Kontynuacja | |
| Dowódcy | |
| Pierwszy |
mjr Stanisław Rebenkowski |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Formacja | |
| Podległość | |
27 Batalion Celny – jednostka organizacyjna formacji granicznych II Rzeczypospolitej.
Formowanie i zmiany organizacyjne[edytuj | edytuj kod]
Na podstawie rozkazu Ministra Spraw Wojskowych L.7300/Mob. z dnia 9 czerwca 1921 w miejsce batalionów etapowych utworzone zostały bataliony celne. 27 batalion celny powstał w granicach 2 Armii, a zorganizowano go na bazie III/V i V/V batalionu etapowego. Etat batalionu wynosił 14 oficerów i 600 szeregowych[2]. Podlegał Ministerstwu Spraw Wewnętrznych[3].
Mimo że batalion był w całym tego słowa znaczeniu oddziałem wojskowym, nie wchodził on w skład pokojowego etatu armii. Uniemożliwiało to uzupełnianie z normalnego poboru rekruta. Ministerstwo Spraw Wojskowych zarówno przy ich formowaniu, jak i uzupełnianiu przydzielało mu często żołnierzy podlegających zwolnieniu, oficerów rezerwy oraz szeregowców i oficerów zakwalifikowanych przez dowództwa okręgów generalnych jako nie nadających się do dalszej służby wojskowej[4].
W listopadzie 1921 Ministerstwo Spraw Wewnętrznych postanowiło powołać brygady celne[5]. 27 batalion celny znalazł się w strukturze 8 Brygady Celnej[6].
Wykonując postanowienia uchwały Rady Ministrów z 23 maja 1922, Minister Spraw Wewnętrznych rozkazem z 9 listopada 1922 zmienił nazwę „Baony Celne” na „Straż Graniczna”[3]. Wprowadził jednocześnie w formacji nową organizację wewnętrzną[7]. 27 batalion celny przemianowany został na 27 batalion Straży Granicznej.
Służba celna[edytuj | edytuj kod]
Odcinek batalionowy podzielony był na cztery pododcinki, które obsadzały kompanie wystawiające posterunki i patrole. Posterunki wystawiano wzdłuż linii granicznej w taki sposób, by mogły się nawzajem widzieć w dzień[8]. W tym zakresie batalion współpracował z posterunkami i patrolami Policji Państwowej. Współpraca polegała na tym, że te pierwsze wystawiały wzdłuż linii granicznej stale posterunki i patrole, natomiast policja tworzyła je w głębi strefy, poza linią graniczną. W zakresie ochrony granicy batalion podlegał staroście[9].
Z chwilą powstania batalion objął dotychczasowe odcinki III i V Krakowskich batalionów etapowych i częściowo odcinek I Lubelskiego batalionu etapowego[10].
- Sąsiednie bataliony
- 31 batalion celny ⇔ 28 batalion celny – IX 1921
- 31 batalion celny ⇔ 28 batalion celny – XII 1921[11]
Kadra batalionu[edytuj | edytuj kod]
- Dowódcy batalionu
| stopień | imię i nazwisko | okres pełnienia służby | kolejne stanowisko |
|---|---|---|---|
| mjr | Stanisław Rebenkowski[1] | 23 VIII 1921 − 1 X 1922[12] |
Struktura organizacyjna[edytuj | edytuj kod]
| Ordre de Bataille 27 batalionu celnego w Dziśnie na dzień 23 sierpnia 1921[12] | ||||
|---|---|---|---|---|
| kompania | 1. Czeszki | 2. Dzisna | 3. Uśmiany | 4. Dzisna |
| dowódcy | por. Bronisław Kulczycki | por. Eugeniusz Roth | por. Ludwik Lemik | por. Władysław Linca |
| placówka | Terespol | Drozdy | Ponizowo | |
| Skrobotuny | Borowszczyzna | Drogiczyn | ||
| Zaułek | Pielcy | Oleśnica | ||
| Osinówka | Kniażyn | Perejasławka | ||
| fut. Brudok | Polany | Uśmiany | ||
| Czeszki | Kopciowo | Trudy | ||
| Bojary | Czerepy | Słoboda | ||
| Teljeny | Mazuryno | Dworczany | ||
| Weretejka | Łąki | Kukiszy | ||
| Stelmachowo | Dzisna | Leonpol | ||
| Kruczówka | folw. Kopułowa | Skakuny | ||
| fut. Zagacie | Frołowo | Czuryłowo | ||
| st. Zagacie | Powianuszki | Czemiery | ||
| Orzechowno | Hryhorowicze | |||
| Ordre de Bataille 27 batalionu celnego w Drui na dzień 1 października 1922[12] | ||||
| kompania | 1. Druja | 2. Druja | 3. Uźmiany | 4. Leonpol |
| dowódcy | rtm. Stanisław Zaremba | por. Wiktor Szyglewski | por. Ludwik Lemik | por. Ludwik Drumar |
| placówka | Wiata | Ponirowo | Janczyn | |
| Jewioły | Olszenica | Staro Grudzinowo | ||
| Stajki | Przesłówka | Leonpol | ||
| Druja | Uźmiany | Czuryłowo | ||
| Krzywowszczyzna | Trudy | Czemery | ||
| Bałuje | Słoboda | |||
| Dworczany | ||||
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Prengel-Boczkowska 2009 ↓, s. 14.
- ↑ Bereza i Szczepański 2014 ↓, s. 24.
- ↑ a b Bereza i Szczepański 2014 ↓, s. 25.
- ↑ Dominiczak 1992 ↓, s. 75.
- ↑ Bereza i Szczepański 2014 ↓, s. 26.
- ↑ Dominiczak 1992 ↓, s. 74.
- ↑ Prengel-Boczkowska 2009 ↓, s. 5.
- ↑ Dominiczak 1992 ↓, s. 72.
- ↑ Dominiczak 1992 ↓, s. 73.
- ↑ Przeformowanie baonów etapowych w 27 bc ↓, s. 6.
- ↑ WIG – mapa operacyjna Polski 1:300 000
- ↑ a b c OdeB batalionów celnych ↓, s. 27bc.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Hubert Bereza, Kajetan Szczepański: Centralna Szkoła Podoficerska KOP. Grajewo: Towarzystwo Przyjaciół 9 PSK, 2014. ISBN 978-83-938921-7-4.
- Henryk Dominiczak: Granica wschodnia Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1919–1939. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1992. ISBN 83-01-10202-0.
- Teresa Prengel-Boczkowska, Wstęp do inwentarza zespołu archiwalnego „Bataliony Celne”, Szczecin: Archiwum Straży Granicznej, 2009.
- Ordre de Bataille batalionów celnych od numeru 1 do 19 i od numeru 20 do 44 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin
- Materiały dotyczące przeformowania III i V Krakowskiego baonu etapowego w 27 batalion celny → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin