Aminotransferaza alaninowa
Aminotransferaza alaninowa (w skrócie ALT, ALAT, AlAT lub GPT od ang. glutamic pyruvic transferase) – narządowo niespecyficzny enzym (EC 2.6.1.2) indykatorowy, biorący udział w przemianach białek. Należy do aminotransferaz i katalizuje odwracalną reakcję przenoszenia grupy aminowej z L-alaniny na kwas α-ketoglutarowy z wytworzeniem kwasu pirogronowego i kwasu L-glutaminowego.
kwas glutaminowy + kwas pirogronowy ⇄ kwas α-ketoglutarowy + alanina
Znaczenie w diagnostyce chorób[edytuj | edytuj kod]
Badanie poziomu aminotransferazy alaninowej jest często wykorzystywane w diagnostyce laboratoryjnej diagnostyce medycznej, głównie w rozpoznawaniu chorób wątroby i dróg żółciowych[1][2].
Najczęstszymi przyczynami wzrostu aktywności w surowicy krwi ALT, jak i spokrewnionego enzymu indykatorowego AST mogą być:
- martwica mięśnia serca (zawał mięśnia sercowego, pourazowe uszkodzenie serca np. po zabiegach kardiochirurgicznych),
- choroby wątroby (zapalenia wątroby niezależnie od etiologii),
- uszkodzenie mięśni szkieletowych (jak np. zmiażdżenia kończyn, inne urazy, zapalenia mięśni, rzadziej dystrofia mięśniowa, rabdomioliza w przebiegu zatruć i stosowania niektórych leków, zwłaszcza z grupy statyn, czyli leków obniżających stężenie cholesterolu),
- stosowanie niektórych leków psychotropowych, jak np. agomelatyna, amisulpryd,
- intensywny, forsowny wysiłek fizyczny, trening siłowy[3] (wzrost poziomu obserwowany głównie u mężczyzn).
Z uwagi, że rutynowo określa się zarówno poziom ALT, jak i AST, do diagnostyki również weszło pojęcie wskaźnika de Ritisa, czyli stosunku AST do ALT. W warunkach prawidłowych wskaźnik ten jest większy od jedności (a więc wartości AST są nieco wyższe od ALT), natomiast spadek poniżej 0,9 silnie wskazuje na chorobę miąższu wątroby.
Genetyka[edytuj | edytuj kod]
Izoforma cytoplazmatyczna aminotranferazy alaninowej jest kodowana przez gen GPT znajdujący się na chromosomie 8 (8q24.3), a gen GPT2 znajdujący się na chromosomie 16 (16q12.1) odpowiada za kodowanie izoformy mitochondrialnej tego enzymu[4].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Inne badania laboratoryjne wykorzystywane w diagnostyce chorób wątroby i dróg żółciowych:
- aminotransferaza asparaginianowa (AST, AspT)
- gamma-glutamylotranspeptydaza (GGTP)
- bilirubina
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Andrzej Szczeklik: Choroby wewnętrzne. Stan wiedzy na rok 2011. Kraków: Medycyna Praktyczna, 2011, s. 800–801. ISBN 978-83-7430-289-0.
- ↑ D.S. Pratt, M.M. Kaplan. Evaluation of abnormal liver-enzyme results in asymptomatic patients. „N Engl J Med”. 342 (17), s. 1266–1271, Apr 2000. DOI: 10.1056/NEJM200004273421707. PMID: 10781624.
- ↑ Paul T. Giboney M.D., Mildly Elevated Liver Transaminase Levels in the Asymptomatic Patient, American Family Physician.
- ↑ GPT2 glutamic-pyruvic transaminase 2 [Homo sapiens (human)] – Gene – NCBI [online], www.ncbi.nlm.nih.gov [dostęp 2017-11-21].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Enzyme entry: EC 2.6.1.2, [w:] Enzyme nomenclature database, SIB Swiss Institute of Bioinformatics (ang.).
