Aleksander Graff

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Aleksander Graff
Data urodzenia

1887

Data i miejsce śmierci

1 kwietnia 1919
Brzeźno (województwo lubelskie)

Przyczyna śmierci

tyfus

Zawód, zajęcie

prawnik, ekonomista

Narodowość

polska

Odznaczenia
Krzyż Niepodległości

Aleksander Graff (ur. 1887[1], zm. 1 kwietnia 1919 w Brzeźnie) – polski prawnik, ekonomista, działacz niepodległościowy i społeczny, współtwórca Związku Patriotycznego.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Aleksander Graff należał do OMN Szkół Średnich, a następnie OMN Szkół Wyższych w Kijowie, gdzie skończył studia prawnicze i ekonomiczne. W 1907 roku był współorganizatorem Narodowego Związku Chłopskiego powstałego w wyniku oderwania się sekcji wiejskiej od Ligi Narodowej[2]. Należał do „Zetu”, w którym od 1914 roku był członkiem Komitetu Centralnego (wraz z Kazimierzem Wyszyńskim i Stanisławem Janikowskim)[3]. Na początku I wojny światowej przyjechał do Warszawy, gdzie również zaangażował się w działalność polityczną. Przeszedł wraz z bratem Stanisławem przez Wolną Szkołę Wojskową[4]. Działał m.in. w Konfederacji Stronnictw Niepodległościowych, był współorganizatorem Polskiego Stronnictwa Ludowego „Wyzwolenie”[5], reprezentował OMN w Centralnym Komitecie Narodowym w Warszawie[6] (od lipca 1916 do maja 1917)[7] i w Radzie Narodowej powstałej po podpisaniu aktu 5 listopada 1916 roku, których był współzałożycielem[8] i członkiem[9]. Należał do tzw. obozu Piłsudskiego[10]. Był przewodniczącym konferencji braterskiej „Zetu” okręgów warszawskiego i lubelskiego w Lublinie[8].

W 1918 roku wraz z grupą starszych członków OMN utworzył Związek Młodej Polski. Latem 1918 roku był członkiem 12-osobowej grupy członków „Zetu”, która była inicjatorem powstania Związku Patriotycznego[11]. Został członkiem pierwszej Centralizacji tego związku[12].

W 1919 roku ratował w Brzeźnie miejscową ludność przed epidemią tyfusu, na który zaraził się i zmarł tamże[9].

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

W 1931 roku Aleksander Graff został pośmiertnie odznaczony Krzyżem Niepodległości[13].

Życie rodzinne[edytuj | edytuj kod]

Aleksander Graff miał brata Stanisława, urodzonego w 1893 roku w Babinie na Ukrainie. Podobnie jak brat, Stanisław należał do OMNSŚ, a później OMNSW w Kijowie. W 1915 roku przyjechał do Królestwa, gdzie działał w tamtejszym OMN. W lecie 1915 roku pracował jako student medycyny w szpitalu dla zakaźnie chorych. Chorował na tyfus. Po wyzdrowieniu działał w OMN i POW. Zmarł na chorobę płuc 15 grudnia 1917 roku w Otwocku[9]. W 1931 roku również otrzymał (pośmiertnie) Krzyż Niepodległości[13].

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. WBH. [dostęp 2021-04-02]..
  2. Tadeusz W. Nowacki: II. W wirach wojny. W: Tadeusz W. Nowacki (red.): ZET w walce o niepodległość i budowę państwa − szkice i wspomnienia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1996, s. 100. ISBN 83-01-12142-4.
  3. Tadeusz W. Nowacki: II. W wirach wojny. W: Tadeusz W. Nowacki (red.): ZET w walce o niepodległość i budowę państwa − szkice i wspomnienia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1996, s. 95. ISBN 83-01-12142-4.
  4. Tadeusz W. Nowacki: II. W wirach wojny. W: Tadeusz W. Nowacki (red.): ZET w walce o niepodległość i budowę państwa − szkice i wspomnienia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1996, s. 113. ISBN 83-01-12142-4.
  5. Tadeusz W. Nowacki: III. W II Rzeczypospolitej. W: Tadeusz W. Nowacki (red.): ZET w walce o niepodległość i budowę państwa − szkice i wspomnienia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1996, s. 245. ISBN 83-01-12142-4.
  6. Tadeusz W. Nowacki: III. W II Rzeczypospolitej. W: Tadeusz W. Nowacki (red.): ZET w walce o niepodległość i budowę państwa − szkice i wspomnienia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1996, s. 250. ISBN 83-01-12142-4.
  7. Jerzy Z. Pająk, O rząd i armię. Centralny Komitet Narodowy (1915–1917), Kielce 2003, s. 245.
  8. a b Tadeusz W. Nowacki: II. W wirach wojny. W: Tadeusz W. Nowacki (red.): ZET w walce o niepodległość i budowę państwa − szkice i wspomnienia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1996, s. 122. ISBN 83-01-12142-4.
  9. a b c Tomasz Piskorski: Wykaz poległych i zmarłych uczestników ruchu niepodległościowego Młodzieży Narodowej (członków Związku Młodzieży Polskiej „Zet”, Organizacji „Przyszłość” – „Pet” i innych stopni organizacyjnych w okresie lat 1886–1936. Warszawa: Nakładem Związku Seniorów OMN i ZPMD, 1936, s. 22.
  10. Janusz Rakowski: ZET akademicki w latach 1918–1927. W: Tadeusz W. Nowacki (red.): ZET w walce o niepodległość i budowę państwa − szkice i wspomnienia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1996, s. 348. ISBN 83-01-12142-4.
  11. Tadeusz W. Nowacki: II. W wirach wojny. W: Tadeusz W. Nowacki (red.): ZET w walce o niepodległość i budowę państwa − szkice i wspomnienia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1996, s. 145. ISBN 83-01-12142-4.
  12. Tadeusz W. Nowacki: II. W wirach wojny. W: Tadeusz W. Nowacki (red.): ZET w walce o niepodległość i budowę państwa − szkice i wspomnienia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1996, s. 96. ISBN 83-01-12142-4.
  13. a b M.P. z 1931 r. nr 18, poz. 31