Barczel sosnowy
| Gastrodes grossipes | |||
| (De Geer, 1773) | |||
 Osobnik dorosły | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Infrarząd | |||
| Nadrodzina | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
barczel sosnowy | ||
| Synonimy | |||
| |||
Barczel sosnowy[1][2] (Gastrodes grossipes) – gatunek pluskwiaka z podrzędu różnoskrzydłych i rodziny brudźcowatych.
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
Gatunek ten został opisany po raz pierwszy w 1773 roku przez Charlesa De Geera pod nazwą Cimex grossipes. Wyróżnia się w jego obrębie dwa podgatunki[3]:
- Gastrodes grossipes grossipes (De Geer, 1773)
- Gastrodes grossipes japonicus (Stal, 1874)
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Pluskwiak o spłaszczonym, stosunkowo szerokim, owalnym w obrysie ciele[4][2] długości od 5,5 do 7,3 mm[5]. Oskórek ma lekko połyskującą powierzchnię. Czarna, trójkątna w zarysie głowa jest stosunkowo małych wymiarów. Półkuliste oczy złożone są brunatnie ubarwione. Czarne lub brunatne czułki wyróżniają się od tych u barczela świerkowego wyraźnie wystającym poza przedni brzeg głowy członem pierwszym[2]. Powierzchnię przedplecza pokrywa wyraźne i dość gęste punktowanie; niepunktowane są tylko nabrzmiałości w tylnych częściach jego krawędzi bocznych. Przednia część przedplecza ma ubarwienie czarne, tylna zaś kasztanowobrązowe. Śródtułów ma czarną tarczkę i kasztanowobrązowe półpokrywy, ciemniejsze niż u barczela świerkowego. Odnóża przedniej pary charakteryzują się pogrubionymi i uzbrojonymi w kolce udami[2].
Ekologia i występowanie[edytuj | edytuj kod]
Gatunek fitofagiczny, zasiedlający korony drzew w borach sosnowych, a rzadziej w lasach mieszanych[2]. Żeruje na nasionach różnych gatunków sosen (najczęściej na sośnie pospolitej), rzadziej modrzewi[5][2]. Osobniki dorosłe zimują w szyszkach, a wiosną przystępują do rozrodu[2]. Samice składają jaja w rządkach na igłach[5]. Larwy (nimfy) spotyka się od maja do lipca[2]. Ich parazytoidem jest Telenomus gracilis z rodziny Scelionidae[1].
Owad palearktyczny, znany z niemal całej Europy z wyjątkiem skrajnej północy. Dalej na wschód sięga przez Azję Mniejszą po Kaukaz i Syberię[2][5]. W Europie Środkowej jest gatunkiem pospolitym[5], ale ze względu na siedlisko nieczęsto obserwowanym[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Gastrodes grossipes – Barczel sosnowy. [w:] Insektarium.net [on-line]. [dostęp 2020-04-11].
- ↑ a b c d e f g h i j Barczel sosnowy. Gastrodes grossipes (De Geer, 1773). [w:] Przyroda Świętokrzyska [on-line]. [dostęp 2020-04-11].
- ↑ Gastrodes grossipes (De Geer, 1773). [w:] BioLib.cz [on-line]. [dostęp 2020-04-11].
- ↑ Tristan Bantock, Joseph Botting: Gastrodes grossipes Pine Cone Bug. [w:] British Bugs. An online identification guide to UK Hemiptera [on-line]. 2018. [dostęp 2020-04-11].
- ↑ a b c d e Ekkehard Wachmann, Albert Melber, Jürgen Deckert: Wanzen. Band 3: Pentatomomorpha I: Aradoidea (Rindenwanzen), Lygaeoidea (Bodenwanzen u. a.), Pyrrhocoroidea (Feuerwanzen) und Coreoidea (Randwanzen u. a.). Keltern: Goecke & Evers, 2007, seria: Die Tierwelt Deutschlands und der angrenzenden Meeresteile nach ihren Merkmalen und nach ihrer Lebensweise. ISBN 978-3-937783-29-1.