Brighamia

*Brighamia*
	; Brighamia insignis
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	astrowce
Rodzina	dzwonkowate
Rodzaj	Brighamia
	Nazwa systematyczna
	Brighamia A.Gray; Proc. Amer. Acad. Arts 7: 185 (1867)
	Typ nomenklatoryczny
	B. insignis A. Gray
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Brighamia – rodzaj roślin z rodziny dzwonkowatych. Obejmuje dwa gatunki, oba będące endemitami Hawajów^[3]^[5]. B. insignis rośnie na Kauaʻi i Niʻihau, zaś B. rockii na Molokaʻi^[6]. Rośliny te są uprawiane jako ozdobne^[5]. Puste łodygi martwych roślin używane były na Hawajach jako instrumenty dęte^[7].

Nazwa rodzaju upamiętnia jednego z pierwszych odkrywców tych roślin – Williama T. Brighama, który zebrał i zakonserwował okazy z wyspy Molokaʻi podczas wyprawy w latach 1864–65 (pierwszym był Jules Remy między 1851 i 1855)^[7].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Pokrój: Niewielkie drzewka o pojedynczym, nierozgałęzionym i sukulentowatym pniu^[5].

Liście: Skrętoległe, skupione w szczytowej części pędów, mięsiste^[5].

Kwiaty: Okazałe i wonne, zebrane w 3–8 kwiatowe grona^[5]. Korona biała (u B. rockii) lub żółta (u B. insignis)^[7]. Końce płatków rozpostarte, w dole zrośnięte w prostą, cienką rurkę nierozdzieloną lub rzadziej rozciętą maksymalnie do 1/3 długości. Rurka ze zrośniętych nitek pręcików przylega do rurki korony do połowy jej długości i schowana jest w niej w całości. W szczytowej części nitki są pokryte sztywnymi włoskami^[5].

Owoce: Torebki otwierające się dwoma podłużnymi pęknięciami. Nasiona są białe^[5]. O łupinie gładkiej (u B. rockii) lub brodawkowatej (u B. insignis)^[7].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Pozycja systematyczna

Rodzaj z rodziny dzwonkowatych Campanulaceae klasyfikowany w jej obrębie do podrodziny Lobelioideae^[8]^[5].

Wykaz gatunków^[3]

Brighamia insignis A.Gray
Brighamia rockii H.St.John

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2023-09-09] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2023-09-09] (ang.).
↑ ^a ^b ^c Brighamia A.Gray, [w:] Plants of the World online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2023-09-09] .
↑ Brighamia, [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [online], Smithsonian Institution [dostęp 2023-09-09] .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h K.K. Kubitzki K.K. (red.), The Families and Genera of Vascular Plants. Vol. VIII. Flowering Plants. Eudicots: Asterales, Berlin, Heidelberg, New York: Springer-Verlag, 2007, s. 132, ISBN 978-3-540-31050-1 .
↑ Chrissen E.C.Ch.E.C. Gemmill Chrissen E.C.Ch.E.C. i inni, Conservation genetics of the endangered endemic Hawaiian genus Brighamia (Campanulaceae), „American Journal of Botany”, 85 (4), 1998, s. 528–539 [dostęp 2023-09-07] .
↑ ^a ^b ^c ^d Thomas G.T.G. Lammers Thomas G.T.G., Revision of Brighamia (Campanulaceae: Lobelioideae) a Caudiciform Succulent Endemic to the Hawaiian Islands, „Systematic Botany”, 14 (1), 1989, s. 133–138, JSTOR: 2419056 [dostęp 2023-09-07] .
↑ Genus Brighamia A. Gray, [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [online], USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System [dostęp 2023-09-09] .

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2023-09-09] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2023-09-09] (ang.).

[powo-3] Brighamia A.Gray, [w:] Plants of the World online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2023-09-09] .

[ing-4] Brighamia, [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [online], Smithsonian Institution [dostęp 2023-09-09] .

[kubitzki-5] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h K.K. Kubitzki K.K. (red.), The Families and Genera of Vascular Plants. Vol. VIII. Flowering Plants. Eudicots: Asterales, Berlin, Heidelberg, New York: Springer-Verlag, 2007, s. 132, ISBN 978-3-540-31050-1 .

[6] Chrissen E.C.Ch.E.C. Gemmill Chrissen E.C.Ch.E.C. i inni, Conservation genetics of the endangered endemic Hawaiian genus Brighamia (Campanulaceae), „American Journal of Botany”, 85 (4), 1998, s. 528–539 [dostęp 2023-09-07] .

[lammers-7] Thomas G.T.G. Lammers Thomas G.T.G., Revision of Brighamia (Campanulaceae: Lobelioideae) a Caudiciform Succulent Endemic to the Hawaiian Islands, „Systematic Botany”, 14 (1), 1989, s. 133–138, JSTOR: 2419056 [dostęp 2023-09-07] .

[grin-8] Genus Brighamia A. Gray, [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [online], USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System [dostęp 2023-09-09] .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]