Bronisław Poletur

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Bronisław Poletur
B.Litur
Data i miejsce urodzenia

4 grudnia 1894
Warszawa

Data śmierci

28 kwietnia 1974

Miejsce spoczynku

Cmentarz Wojskowy na Powązkach w Warszawie

Zawód, zajęcie

nauczyciel

Narodowość

polska

Odznaczenia
Medal Niepodległości

Bronisław Poletur, ps. „B.Litur” (ur. 4 grudnia 1894 w Warszawie, zm. 28 kwietnia 1974 tamże) – polski nauczyciel, pedagog, poeta i pisarz.

Grób Bronisława Poletura

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 4 grudnia 1894 w Warszawie[1][2][3]. Ukończył studia na uczelni wyższej[1]. W 1924 był nauczycielem kontraktowym w Państwowym Seminarium Nauczycielskim Męskim w Siedlcach, gdzie uczył języka polskiego i propedeutyki filozofii[1]. W połowie lat 20. był nauczycielem polonistą w Warszawie[4]. Wówczas był współpracownikiem czasopism „Muzeum” (Czasopisma Poświęconego Sprawom Wychowania i Szkolnictwa)[5], „Oświata Polska[6], publikował w „Przeglądzie Warszawskim” (artykuł pt. Poeta mierny)[7]. W latach 30. był profesorem w Państwowym Gimnazjum im. Królowej Zofii w Sanoku[8]. W 1933 był w komitecie redakcyjnym „Jednodniówki”, wydanej z racji jubileuszu 25-lecia istnienia i działalności Związku Strzeleckiego na terenie Sanoka[9], w której był autorem artykułu o tematyce niepodległościowej[10].

Zarządzeniem prezydenta RP Ignacego Mościckiego z 18 października 1932 został odznaczony Medalem Niepodległości za pracę w dziele odzyskania niepodległości[11].

Podczas II wojny światowej i trwającej okupacji niemieckiej funkcjonując pod pseudonimem „Wład” był współpracownikiem redakcji dwutygodnika ludowego „RUN – Ruch Uludowienia Narodu”[12]. Był pierwszym dyrektorem powstałego w 1945 Państwowego Gimnazjum i Liceum Ogólnokształcącego w Nowym Mieście nad Pilicą[13]. Po wojnie publikował w prasie: w ilustrowanym dodatku tygodniowym do „Życia Warszawy” pt. „Świat Się Zmienia” (na temat wychowania dzieci)[14], w „Poradniku Pracownika Społecznego” (na temat samokształcenia i roli książki)[15]. W 1951 jako lektor Uniwersytetu Warszawskiego występował w prasie popierając ruch obrońców pokoju wobec idei remilitaryzacji Niemiec[16][17].

Zmarł 28 kwietnia 1974[18]. Został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kwatera C33-4-17)[19].

Publikacje[edytuj | edytuj kod]

Poezje i filozofia
  • Wszechmiłość (impresje i fragmenty). Seria 1 (1916, Warszawa; wyd. pod pseudonimem „B.Litur”)[20][21][22]
  • Polska od serca do serca (1932, Miejsce Piastowe)[23][24]
  • Zarys koncepcyi filozoficznej (1922, Warszawa)[25][26]
Pedagogika
  • Projekt programów Uniwersytetów Powszechnych (ludowych miejskich). Zarys metody i podstaw organizacji (1924, Warszawa; 1924 także w: „Oświata Polska”)[27][28][29]
  • Projekt programów i metod historji polskiej na uniwersytetach ludowych (1924, w: „Oświata Polska”)[30]
Polonistyka
  • Interpretacja lektury w szkole jako środek kształcenia intuicji bezpośredniego przeżycia i wyobraźni twórczej (szkic koncepcji metodycznej) (1924, Warszawa; pierwotnie w: „Ogniwo”)[31][32][33]
  • Poetyka jako środek kształcenia intuicji bezpośredniego przeżycia i wyobraźni twórczej (1924, w: „Ogniwo”)[34][35][36][37]
  • „Rozbiór Pana Tadeusza” jako zagadnienie nowej metody (ćwiczenia i teorja) (1924, Warszawa)[38][28][39]
  • Historja literatury powszechnej (1925, w: „Przegląd Humanistyczny”)[40]
  • „Wesele” Stanisława Wyspiańskiego. Komentarz, rozbiór dzieła, ocena, tematy i zagadnienia. Zestawienie z ideologją „Lilli Wenedy” Słowackiego (1925, Warszawa)[41]
  • Nauka o literaturze w oświetleniu metody porównawczej (1926, w: „Muzeum”)[42]
  • Nauka o literaturze w oświetleniu metody porównawczej (1926)[32]
  • Interpretacja lektury w szkole, jako środek kształcenia intuicji bezpośredniego przeżycia i wyobraźni twórczej (1929; pierwotnie w: „Ogniwo”)[28]
  • Treny Jana Kochanowskiego (ok. 1929, Warszawa)[43]
Historia
  • Myśli o czynie orężnym. Z zagadnień „Chwili Osobliwej” (1917, Warszawa)[44]
  • Józef Piłsudski (fragment będącej w druku książki p. n. „Narutowicz i Piłsudski)” (1929, Warszawa/Zamość; na okładce tytuł Piłsudskiego życie i dzieło)[45][46][47]
  • Narutowicz i Piłsudski. Pisane pod bezpośredniem wrażeniem zamachu z r. 1922. Fakty, wrażenia i refleksje (1930, Zamość; na okładce tytuł Narutowicz, Piłsudski a dusza narodu)[45]
  • Z przełomowej chwili. Wspomnienia w 70 letnią rocznicę (1940, Warszawa)[48]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c Zygmunt Zagórowski: Spis nauczycieli szkół wyższych, średnich, zawodowych, seminarjów nauczycielskich oraz wykaz zakładów naukowych i władz szkolnych. Lwów/Warszawa: Książnica Polska, 1924, s. 353.
  2. Bronisław Poletur. Nekrolog. „Rocznik Literacki”, s. 678, 1974. 
  3. Bronisław Poletur. bj.uj.edu.pl. [dostęp 2019-12-25].
  4. Protokóły. „Muzeum”. Z. 1-2, s. 197, 201, 1925. 
  5. Wykaz współpracowników. „Muzeum”. Z. 1-2, s. III, 1926. 
  6. Spis współpracowników „Oświaty Polskiej”. „Oświata Polska”. Nr 4, s. 258, 1927. 
  7. Przegląd Warszawski. „Wiadomości Literackie”. Nr 13 (65), s. 6, 20 marca 1925. 
  8. XLVI. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. Królowej Zofji w Sanoku za rok szkolny 1932/33. Sanok: 1933, s. 20.
  9. Komitet redakcyjny „Jednodniówki”. W: Jednodniówka wydana z racji jubileuszu 25-lecia istnienia i działalności Związku Strzeleckiego na terenie Sanoka i ziemi sanockiej 1908–1933. Sanok: 21 maja 1933, s. 40.
  10. Bronisław Poletur: (artykuł). W: Jednodniówka wydana z racji jubileuszu 25-lecia istnienia i działalności Związku Strzeleckiego na terenie Sanoka i ziemi sanockiej 1908–1933. Sanok: 21 maja 1933, s. 23-27.
  11. M.P. z 1932 r. nr 245, poz. 270.
  12. Kazimierz Przybysz. Prasa konspiracyjna ruchu ludowego w województwie warszawskim w latach okupacji hitlerowskiej. „Kwartalnik Historii Prasy Polskiej”. Nr 16, s. 31, 1977. 
  13. III Zjazd Absolwentów oraz Przyjaciół Liceum Ogólnokształcącego w Nowym Mieście nad Pilicą. liceum.zspnowe.com.pl, 2017-10-07. [dostęp 2019-12-25].
  14. Bronisław Poletur. Bić czy nie bić? Żeby opanować wybryki dziecka. „Świat Się Zmienia. Ilustrowany dodatek tygodniowy do Życie Warszawy”. Nr 7, s. 2, 12 lutego 1949. 
  15. Bronisław Poletur. Ukazał się numer 8 (40) dwutygodnika „Poradnik Pracownika Społecznego”. „Gazeta Ludowa”. Nr 142, s. 6, 25 maja 1947. 
  16. Bronisław Poletur. Ostatnie odpowiedzi na ankietę w sprawie remilitaryzacji Niemiec. Odpowiedź Polaków – jedność i praca. Masy przeciw »rycerzom« kapitału. „Świat Się Zmienia. Ilustrowany dodatek tygodniowy do Życie Warszawy”. Nr 60, s. 3, 1 marca 1951. 
  17. Bronisław Poletur. 115 nagrodzonych odpowiedzi w ankiecie o remilitaryzacji Niemiec. „Świat Się Zmienia. Ilustrowany dodatek tygodniowy do Życie Warszawy”. Nr 83, s. 5, 24-26 marca 1951. 
  18. Bronisław Poletur. nekrologi-baza.pl. [dostęp 2019-12-25].
  19. Lista pochowanych. Bronisław Poletur. um.warszawa.pl. [dostęp 2019-12-25].
  20. Pseudonimy i kryptonimy od L-Ż. W: Słownik pseudonimów i kryptonimów pisarzy polskich oraz Polski dotyczących. T. 2. Kraków: Gebethner i Wolff, 1936, s. 13.
  21. Wykaz nazwisk pisarzy. W: Słownik pseudonimów i kryptonimów pisarzy polskich oraz Polski dotyczących. T. 3. Kraków: Gebethner i Wolff, 1938, s. 89.
  22. Wszechmiłość : (impresje i fragmenty). Seria 1. worldcat.org. [dostęp 2019-12-25].
  23. Książki nadesłane do redakcji. „Ilustrowany Kurier Codzienny”. Nr 69, s. 20, 10 marca 1933. 
  24. „Miesięcznik Poetycki”
  25. Zapiski bibliograficzne. „Ruch Filozoficzny”. Nr 4/5, s. 62, 1922. 
  26. Zarys koncepcji filozoficznej : (skrót odczytu wygłoszonego w Muzeum Przemysłu i Roln.). worldcat.org. [dostęp 2019-12-25].
  27. Bronisław Poletur. Projekt programów Uniwersytetów Powszechnych (ludowych miejskich). Zarys metody i podstaw organizacji. „Oświata Polska”. Nr 3, s. 125-131, 1924. 
  28. a b c Nadesłane. „Ogniwo”. Nr 1, s. 31, 1929. 
  29. Projekt programu Uniwersytetów Powszechnych (Ludowych Miejskich) : zarys metody i podstaw organizacji. worldcat.org. [dostęp 2019-12-25].
  30. Bronisław Poletur. Projekt programów i metod historji polskiej na uniwersytetach ludowych. „Oświata Polska”. Nr 4, s. 186-189, 1924. 
  31. Język polski. „Przyjaciel Szkoły”. Nr 2, s. 75, 20 stycznia 1929. 
  32. a b Dydaktyka literatury – Historia (dydaktyka literatury). pbl.ibl.poznan.pl. [dostęp 2019-12-25].
  33. Interpretacja lektury w szkole jako środek kształcenia intuicji bezpośredniego przeżycia i wyobraźni twórczej : szkic koncepcji metodycznej : skrót większej całości. worldcat.org. [dostęp 2019-12-25].
  34. Bronisław Poletur. Poetyka jako środek kształcenia intuicji bezpośredniego przeżycia i wyobraźni twórczej. „Ogniwo”. Nr 5/6/7, s. 5-8, 10 kwietnia 1924. 
  35. Bronisław Poletur. Poetyka jako środek kształcenia intuicji bezpośredniego przeżycia i wyobraźni twórczej. „Ogniwo”. Nr 8/9, s. 3, 20 maja 1924. 
  36. Bronisław Poletur. Poetyka jako środek kształcenia intuicji bezpośredniego przeżycia i wyobraźni twórczej. „Ogniwo”. Nr 11, s. 3, 1 listopada 1924. 
  37. Bronisław Poletur. Poetyka jako środek kształcenia intuicji bezpośredniego przeżycia i wyobraźni twórczej. „Ogniwo”. Nr 12, s. 3-4, 1 grudnia 1924. 
  38. Książki. „Myśl Niepodległa”. Nr 720, s. 496, 2 sierpnia 1924. 
  39. Rozbiór Pana Tadeusza jako zagadnienie nowej metody : (ćwiczenia i teorja). worldcat.org. [dostęp 2019-12-25].
  40. Bibliografja pedagogiczna. „Przegląd Pedagogiczny”. Nr 3, s. 87, 22 stycznia 1927. 
  41. "Wesele" Stanisława Wyspiańskiego : komentarz, rozbiór dzieła, ocena, tematy i zagadnienia : zestawienie z ideologją "Lilli Wenedy" Słowackiego. worldcat.org. [dostęp 2019-12-25].
  42. Wykaz współpracowników. „Muzeum”. Z. 4, s. 289-297, 1926. 
  43. Treny Jana Kochanowskiego. worldcat.org. [dostęp 2019-12-25].
  44. Myśli o czynie orężnym : (z zagadnień "Chwili Osobliwej"). worldcat.org. [dostęp 2019-12-25].
  45. a b Franciszek Siedlaczek: Józef Piłsudski. Przyczynki bibljograficzne. Lwów: 1935, s. 19. Idea i czyn Józefa Piłsudskiego. Warszawa: Bibljoteka Dzieł Naukowych, 1934, s. 260. Katalog wydawnictw księgarni nakładowej Zygmunta Pomarańskiego i Ski Sp. z o.o. w Zamościu. Zamość: 1996, s. 42.
  46. Józef Piłsudski : (Fragment będącej w druku książki p. n. "Narutowicz i Piłsudski". cyfrowa.biblioteka.zamosc.pl. [dostęp 2019-12-25].
  47. Józef Piłsudski : (fragmenty będącej w druku książki p.n. "Narutowicz i Piłsudski"). worldcat.org. [dostęp 2019-12-25].
  48. Z przełomowej chwili : (wspomnienia w 70 letnią rocznicę). worldcat.org. [dostęp 2019-12-25].