Browar Gustawa Keilicha
 Logo browaru Gustawa Keilicha na tle etykiety octu, przedstawiające słońce w trójkącie. | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Siedziba | |
| Data założenia |
1886 |
| Data zamknięcia |
1945 |
| Produkcja piwa |
ok. 7900 hl (1923) |
| Marki |
Jasne Kryształ, Karmel, Słodowe, Ciemne, Syfonowe |
| Dane adresowe | |
| ul. Orla 25, Łódź | |
Położenie na mapie Łodzi  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa łódzkiego  | |
 51°45′30,6″N 19°28′06,6″E/51,758500 19,468500
| |
Browar Gustawa Keilicha (także: Browar Nr 2 w Łodzi) – browar działający w Łodzi w latach 1882–1945, z siedzibą przy ul. Orlej 25 w Łodzi[1].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Początki browaru sięgają 1882 r., kiedy to Jan Gustaw Keilich założył browar przy prowadzonej wcześniej fabryce octu[1]. Kompleks browaru obejmował słodownię, suszarnię słodu, warzelnię, a także fabrykę octu[2]. Początkowo stanowił on jeden z mniejszych browarów w Łodzi, by w latach 90. XIX w. stać się drugim co do wielkości produkcji browarem w mieście, zaraz za browarem Karola Anstadta[3]. Browar wykorzystywał początkowo pracę ręczną. W 1893 r. zatrudniał 9 robotników, produkując rocznie 34 000 wiader piwa (ok. 420 000 litrów). W 1898 r. produkcję wspomagał silnik o mocy 1KM, a w 1902 r., silnik gazowy o mocy 6KM[1]. Do 1901 r. firma przeszła w posiadanie syna Jana Gustawa – Gustawa Keilicha[4]. W 1907 r. przy produkcji piwa pracowano używając silnika o mocy 10KM. Do 1908 r. browar zatrudniał 15 robotników, później zatrudnienie wzrosło do 20 osób i obejmowało również lekarza zakładowego. Od 1909 r. browarem zarządzali kolejno: Teodor Salin (do 1909), Aleksander Łogański (do 1911), a następnie Artur Keilich – syn Jana Gustawa[1]. W 1916 r. rozbudowano browar przy ul. Orlej w Łodzi, wg projektu Augusta Furuhejlma[2]. W 1920 r. Gustaw i Leokadia Keilichowie sprzedali firmę oraz zabudowania przy ul. Orlej 25, synom – Arturowi i Gustawowi, łącznie za 400 000 marek polskich. To w okresie ich zarządzania firmą browar produkował najwięcej piwa, osiągając produkcję 7900 hl w 1923 r. W 1925 r. zarejestrowano znak towarowy przedsiębiorstwa przedstawiający słońce w trójkącie, z którym firma kojarzona była już wcześniej[1]. W 1926 r. bracia uzyskali pozwolenie na prowadzenie produkcji wody sodowej oraz lemoniady, która odbywała się na piętrze browaru. W 1928 r. Browar Gustawa Keilicha wchłonął majątek w Ciechomicach, wraz z lokalnym browarem działającym do 1872 r., gdzie również produkowano piwo w ramach przedsiębiorstwa oraz sery[4]. W latach 30. XX w. browar braci Keilich dysponował 20 silnikami elektrycznymi o sumarycznej mocy 150 KM, a także miał elektryczną linię do napełniania i etykietowania butelek oraz wentylatory. Przedsiębiorstwo zaopatrzone było w maszyny firm Skoda, AEG oraz Heinrich Arnold & Co, wyróżniając przedsiębiorstwo zaawansowaniem technologicznym na tle innych polskich browarów. W latach 1939–1945 browar przemianowano na Brauerei Gebrüder Keilich Litzmannstadt. Browar w tym okresie rozwinął się. Dokonano przebudowy oraz uzupełniono wyposażenie o system chłodzenia browaru, zamawiano również surowce od firm z III Rzeszy[1]. Browar znacjonalizowano w 1946 r. przez pewien czas używając dotychczasowego oznakowania produktów[5]. W latach 1946–1997 były browar Gustawa Keilicha funkcjonował pod nazwami, takimi jak: Państwowy Browar nr 2 w Łodzi, Browar Mieszczański Łódzkie Zakłady Piwowarsko-Słodownicze, Wytwórnia Octu i Wód Gazowych, Browary Łódzkie nr 2[4].
Nagrody[edytuj | edytuj kod]
Piwo browaru Keilicha zdobyło medale w Antwerpii w 1906 roku, w Warszawie w 1909 oraz w Rostowie nad Donem. Ponadto browar został odznaczony złotym medalem na wystawie rzemieślniczej w Łodzi w 1936 r.[4]
Produkt[edytuj | edytuj kod]
Piwo[edytuj | edytuj kod]
- Jasne Kryształ,
- Karmel,
- Słodowe,
- Ciemne,
- Syfonowe[6].
Lemoniady[edytuj | edytuj kod]
- Limetta,
- Stołowa Akwasan,
- Citronata,
- Kefirella (lemoniada z kwasem mlekowym)[6].
Inne[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f Marcin Jakub. Szymański, Browary Łodzi i regionu. Historia i współczesność, Księży Młyn Dom Wydawniczy, 2011, ISBN 978-83-7729-064-4, OCLC 803975204 [dostęp 2021-08-19].
- ↑ a b Gminna Ewidencja Zabytków [online], Urząd Miasta Łodzi [dostęp 2021-08-19] (pol.).
- ↑ Kulesza M., 2010, To co po nich pozostało, czyli ślady materialnego dziedzictwa wspólnot wyznaniowych we współczesnym krajobrazie kulturowym Łodzi, [w:] Kulesza M., Łapa M., Walicki J. (red.), Rola wspólnot wyznaniowych w historii miasta Łodzi, Łódź, s. 241–326.
- ↑ a b c d e Monik@, baedeker łódzki: Browary Gustawa Keilicha i jego synów. [online], baedeker łódzki, 29 lipca 2019 [dostęp 2021-08-19].
- ↑ Zysiak Agata i inni, Wielki przemysł, wielka cisza. Łódzkie zakłady przemysłowe 1945-2000, Stowarzyszenie Topografie, 2020, ISBN 978-83-940953-3-8, OCLC 1245654873 [dostęp 2021-08-19].
- ↑ a b c Perczyński Walenty, Nikołajenko Michał. Red., Krótki zarys historji Związku Majstrów Fabrycznych Rzeczypospolitej Polskiej: 1890-1930, Wydawnictwo Zarządu Głównego Związku Majstrów Fabrycznych Rzeczypospolitej Polskiej, 1930, OCLC 749560305 [dostęp 2021-08-19].