Buccinidae

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Buccinidae[1]
Rafinesque, 1815
Ilustracja
Trąbik zwyczajny (Buccinum undatum) – przedstawiciel rodzaju typowego
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

mięczaki

Gromada

ślimaki

Podgromada

Caenogastropoda

Rząd

Neogastropoda

Nadrodzina

Buccinoidea

Rodzina

Buccinidae

Synonimy
  • Buccinulidae Finlay, 1928[1]
  • Neptuneidae Stimpson, 1865[1]
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Buccinidae – rodzina morskich ślimaków z rzędu Neogastropoda. Jej przedstawiciele są szeroko rozpowszechnieni w morzach stref umiarkowanego i chłodnego klimatu. Zaliczanych jest do niej około 500 gatunków (włącznie z gatunkami kopalnymi)[2]. Niektóre gatunki mają znaczenie gospodarcze.

Cechy morfologiczne[edytuj | edytuj kod]

Muszla o różnej wielkości, od małych po duże, mają kształt wrzecionowaty lub owalny. Skrętka ostro zakończona, wzniesiona, ostatni skręt jest rozdęty. Otwór muszli często o pofalowanych brzegach. Powierzchnia muszli jest gładka lub pokryta poprzecznymi i spiralnymi żebrami. Wrzeciono jest zazwyczaj gładkie. Rynna syfonalna jest krótka, u niektórych gatunków występuje głęboki dołek osiowy. Muszla z grubym periostrakum. Ślimaki zaopatrzone w wieczko konchiolinowe[3]. Noga jest duża, a ryjek długi. Oczy są położone u podstawy czułków[3].

Występowanie[edytuj | edytuj kod]

Przedstawiciele rodziny są szeroko rozprzestrzenione w litoralu mórz strefy umiarkowanej i chłodnej na półkuli północnej[3][4].

Są wszystkożercami, polują na bezkręgowce bentosowe (głównie małże, skorupiaki), żerują na padlinie. Mają wyczulony zmysł węchu (chemorecepcja), pozwalający odnajdywać miejsca, w których znajduje się rozkładające się mięso. Są aktywne głównie nocą, za dnia szukają ukrycia w zakamarkach dna, wśród koralowców[3].

Jaja składają w pakietach, otoczonych rogowymi kapsułkami. Rozwijające się zarodki mogą zjadać jaja sąsiadujące w pakiecie[3].

Interakcje międzygatunkowe[edytuj | edytuj kod]

Przedstawiciele rodziny są chętnie zjadane przez ryby, także te ważne pod względem gospodarczym (np. wątłusz Gadus morhua, łupacz (Melanogrammus aeglefinus))[3]. Niektóre gatunki są poławiane przez człowieka w celach konsumpcyjnych[4].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Muszla trąbika zwyczajnego
Muszla Neptunea
Puste muszle trąbika zwyczajnego bywają wykorzystywane przez kraby pustelniki, takie jak ten Pagurus bernhardus (Juist, Morze Północne, Niemcy).
Ugotowane trąbiki po wyjęciu z muszli

Rodzinę wyróżnił Rafinesque w 1815 roku. Rodzajem typowym jest rodzaj Buccinum[5]. Do rodziny należy około 500 gatunków ślimaków morskich, zebranych w kilkudziesięciu rodzajach. W piśmiennictwie polskim określane są czasami jako trąbiki[3].

W 2017 roku Bouchet i inni podzielili rodzinę na następujące podrodziny[6]:

  • Buccininae Rafinesque, 1815
    • plemię Ancistrolepidini Habe & Sato, 1973
    • plemię Buccinini Rafinesque, 1815
    • plemię Colini Gray, 1857
    • plemię Cominellini Gray, 1857
    • plemię Liomesini P. Fischer, 1884
    • plemię Parancistrolepidini Habe, 1972
    • plemię Prosiphonini Powell, 1951
  • Beringiinae Golikov & Starobogatov, 1975
  • Buccinulinae Finlay, 1928
  • Busyconinae Wade, 1917 (1867)
    • plemię Busyconini Wade, 1917 (1867)
    • plemię Busycotypini Petuch, 1994
  • Donovaniinae Casey, 1904
  • Siphonaliinae Finlay, 1928

Wyróżniana jeszcze na początku XXI wieku podrodzina Pisaniinae Gray, 1857[7] została w tejże publikacji podniesiona do rangi osobnej rodziny (Pisaniidae)[6]. Już w 2022 roku Kantor i inni dokonali jednak kolejnej rewizji Buccinidae, wydzielając z niej m.in. rodziny Busyconidae, Cominellidae, Colidae i Prosiphonidae oraz nowo opisane Eosiphonidae, Retimohniidae i Chauvetiidae[8]. Obecny podział Buccinidae na podrodziny wygląda następująco[2][8]:

  • Beringiinae Golikov & Starobogatov, 1975
  • Buccininae Rafinesque, 1815
  • Liomesinae P. Fischer, 1884
  • Neptuneinae Stimpson, 1865
  • Truncariinae Cossmann, 1901
  • Parancistrolepidinae Habe, 1972
  • Siphonaliinae Finlay, 1928
  • Volutopsiinae Habe & Sato, 1973

Rodzaje[edytuj | edytuj kod]

Do rodziny Buccinidae zalicza się obecnie (2024) następujące rodzaje[2]:

oraz rodzaje wymarłe, znane tylko ze szczątków kopalnych[2]:

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c Buccinidae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. ↑ a b c d MolluscaBase eds., Buccinidae Rafinesque, 1815, [w:] MolluscaBase [online] [dostęp 2024-04-16] (ang.).
  3. ↑ a b c d e f g Rafał Wąsowski: Muszle: przewodnik. Warszawa: MULTICO, 2000, s. 178. ISBN 83-7073-250-X.
  4. ↑ a b Peter S. Dance: Muszle. Warszawa: Wiedza i Życie S.A., 1998, s. 128. ISBN 83-7184-921-4.
  5. ↑ Welter Schultes, F.: Family summary for Buccinidae. AnimalBase, 2013. [dostęp 2015-12-01]. (ang.).
  6. ↑ a b Philippe Bouchet i inni, Revised Classification, Nomenclator and Typification of Gastropod and Monoplacophoran Families, „Malacologia”, 61 (1–2), 2017, s. 1–526, DOI: 10.4002/040.061.0201 (ang.).
  7. ↑ Philippe Bouchet, Jean-Pierre Rocroi. Classification and nomenclator of gastropod families. „Malacologia: International Journal of Malacology”. 47 (1–2), s. 1–397, 2005. ISSN 0076-2997. (ang.). 
  8. ↑ a b Yuri I. Kantor i inni, Molecular phylogeny and revised classification of the Buccinoidea (Neogastropoda), „Zoological Journal of the Linnean Society”, 194 (3), 2022, s. 789–857, DOI: 10.1093/zoolinnean/zlab031 (ang.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Buccinidae&oldid=73532291”