Celmisia

Celmisia
	; Celmisia semicordata
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	astrowce
Rodzina	astrowate
Podrodzina	Asteroideae
Rodzaj	celmisia
	Nazwa systematyczna
	Celmisia Cassini in F. Cuvier; Dict. Sci. Nat. 37: 259. Dec 1825
	Typ nomenklatoryczny
	C. longifolia Cassini
Synonimy
	Alciope A.P. de Candolle; Elcismia B.L. Robinson;
	Alciope A.P. de Candolle; Elcismia B.L. Robinson;
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Celmisia (Celmisia (Cass.) Cass.) – rodzaj roślin z rodziny astrowatych (Asteraceae). Obejmuje 69^[4]–80^[5] gatunków. Większość z nich jest endemitami Nowej Zelandii, 10 gatunków rośnie w południowo-wschodniej Australii^[4]^[5]. Niektóre gatunki uprawiane są jako rośliny ozdobne^[4] (np. celmisia popielata C. incana^[6]). Maorysi używali dawniej liści roślin z tego rodzaju do sporządzania peleryn chroniących przed deszczem i wyrobu sandałów. Poza tym palili liście tych roślin na podobieństwo tytoniu^[4].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Pokrój: Byliny o drewniejącej szyi korzeniowej, zwykle różyczkowate z bezlistną łodygą wznoszącą pojedynczy koszyczek^[7].
Liście: Zwykle skupione w przyziemnej rozecie, często skórzaste, od równowąskich do eliptyczno lancetowatych, z pochwiastymi nasadami, często pokryte białym kutnerem^[7].
Kwiaty: Zebrane w pojedyncze koszyczki. Okrywa ma kształt półkulisty do szerokodzwonkowatego, a jej równowąskie listki zebrane są w 4–5 okółkach. W środku koszyczka znajdują się kwiaty rurkowate, zaś kwiaty języczkowe znajdują się na brzegu koszyczka. Kwiaty języczkowe są żeńskie, o płatku barwy białej, czasem nieco fioletowym lub zaróżowionym. Kwiaty rurkowate są obupłciowe, o koronie wąskolejkowatej, z 5 ząbkami na szczycie, żółte do fioletowych^[7].
Owoce: Niełupki eliptyczne do jajowatych, ścieśnione, z 2–3 żebrami po bokach, z gęstymi, nierównej długości włoskami puchu kielichowego^[7].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Pozycja systematyczna

Rodzaj z plemienia Astereae z podrodziny Asteroideae w obrębie rodziny astrowatych (Asteraceae)^[8].

Wykaz gatunków^[5]

Celmisia adamsii Kirk
Celmisia allanii W.Martin
Celmisia alpina Cheeseman
Celmisia angustifolia Cockayne
Celmisia argentea Kirk
Celmisia armstrongii Petrie
Celmisia asteliifolia Hook.f.
Celmisia bellidioides Hook.f.
Celmisia bonplandii (Buchanan) Allan
Celmisia boweana Petrie
Celmisia brevifolia Cockayne ex Cheeseman
Celmisia × christensenii Cockayne
Celmisia clavata G.Simpson & J.S.Thomson
Celmisia cockayneana Petrie
Celmisia compacta Cheeseman
Celmisia cordatifolia Buchanan
Celmisia coriacea (G.Forst.) Hook.f.
Celmisia costiniana M.Gray & Given
Celmisia dallii Buchanan
Celmisia densiflora Hook.f.
Celmisia discolor Hook.f.
Celmisia du-rietzii Cockayne & Allan
Celmisia dubia Cheeseman
Celmisia durietzii Cockayne & Allan
Celmisia gibbsii Cheeseman
Celmisia glabrescens Petrie
Celmisia glandulosa Hook.f.
Celmisia gracilenta Hook.f.
Celmisia graminifolia Hook.f.
Celmisia haastii Hook.f.
Celmisia hectori Hook.f.
Celmisia hieraciifolia Hook.f.
Celmisia holosericea (G.Forst.) Hook.f.
Celmisia hookeri Cockayne
Celmisia inaccessa Given
Celmisia incana Hook.f. – celmisia popielata^[6]
Celmisia insignis W.Martin
Celmisia lanceolata Cockayne
Celmisia lanigera Petrie
Celmisia laricifolia Hook.f.
Celmisia lateralis Buchanan
Celmisia latifolia (F.Muell. ex Benth.) M.Gray & Given
Celmisia lindsayi Hook.f.
Celmisia linearis J.B.Armstr.
Celmisia longifolia Cass.
Celmisia lyallii Hook.f.
Celmisia mackaui Raoul
Celmisia macmahonii Kirk
Celmisia major Cheeseman
Celmisia markii W.G.Lee & Given
Celmisia mollis Cockayne
Celmisia monroi Hook.f.
Celmisia morganii Cheeseman
Celmisia × morrisonii Cockayne
Celmisia parva Kirk
Celmisia petiolata Hook.f.
Celmisia petriei Cheeseman
Celmisia philocremna Given
Celmisia polyvena G.Simpson & J.S.Thomson
Celmisia poppelwellii Petrie
Celmisia praestans Allan
Celmisia prorepens Petrie
Celmisia pugioniformis M.Gray & Given
Celmisia ramulosa Hook.f.
Celmisia rigida (Kirk) Cockayne
Celmisia rupestris Cheeseman
Celmisia rutlandii Kirk
Celmisia saxifraga (Benth.) W.M.Curtis
Celmisia semicordata Petrie
Celmisia sericophylla J.H.Willis
Celmisia sessiliflora Hook.f.
Celmisia similis Given
Celmisia sinclairii Hook.f.
Celmisia spectabilis Hook.f.
Celmisia spedenii G.Simpson
Celmisia thomsonii Cheeseman
Celmisia tomentella M.Gray & Given
Celmisia traversii Hook.f.
Celmisia verbascifolia Hook.f.
Celmisia vespertina Given
Celmisia viscosa Hook.f.
Celmisia walkeri Kirk

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-01-01] (ang.).
↑ ^a ^b ^c Celmisia. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2021-01-01]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 531, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .
↑ ^a ^b ^c Celmisia Cass.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-01-01].
↑ ^a ^b Wiesław Gawryś: Słownik roślin zielnych. Kraków: Officina botanica, 2008, s. 51. ISBN 978-83-925110-5-2.
↑ ^a ^b ^c ^d K. Kubitzki (red.): The Families and Genera of Vascular Plants. Vol. VIII. Flowering Plants. Eudicots: Asterales. Berlin, Heidelberg, New York: Springer-Verlag, 2007, s. 296. ISBN 978-3-540-31050-1.
↑ Genus: Celmisia Cass.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2021-01-01].

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-01-01] (ang.).

[ing-3] Celmisia. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2021-01-01]. (ang.).

[mabb-4] David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 531, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .

[powo-5] Celmisia Cass.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-01-01].

[gawrys-6] Wiesław Gawryś: Słownik roślin zielnych. Kraków: Officina botanica, 2008, s. 51. ISBN 978-83-925110-5-2.

[kubitzki-7] K. Kubitzki (red.): The Families and Genera of Vascular Plants. Vol. VIII. Flowering Plants. Eudicots: Asterales. Berlin, Heidelberg, New York: Springer-Verlag, 2007, s. 296. ISBN 978-3-540-31050-1.

[grin-8] Genus: Celmisia Cass.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2021-01-01].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]