Chlorophyllum
;_three_fruiting_Wellcome_V0043355.jpg) Czubajnik czerwieniejący (Chlorophyllum rhacodes) | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj |
czubajnik |
| Nazwa systematyczna | |
| Chlorophyllum Massee Bull. Misc. Inf., Kew: 136 (1898) | |
| Typ nomenklatoryczny | |
|
Chlorophyllum molybdites (G. Mey.) Massee | |
Chlorophyllum Massee (czubajnik) – rodzaj grzybów wielkoowocnikowych należący do rodziny pieczarkowatych (Agaricaceae), którego gatunkiem typowym jest Chlorophyllum molybdites[1]. W Polsce występują 3 gatunki: Ch. rhacodes, Ch. brunneum i Ch. olivieri[2][3][4].
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Agaricaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Rodzaj Chlorophyllum utworzył George Edward Massee w artykule „Fungi exotici I” opublikowanym w Bulletin of Miscellaneous Informations of the Royal Botanical Gardens Kew w 1898 r. Zaliczył on do tego rodzaju trzy gatunki (Ch. esculentum, Ch. molybdites i Ch. morganii), obecnie uznawane za synonimiczne z Chlorophyllum molybdites. Nazwa rodzajowa pochodzi od zielonawego zabarwienia blaszek u tego gatunku. W 1910 r. William Alphonso Murrill użył nazwy Chlorophyllum dla rodzaju siatkolist (Gomphus). Else Vellinga w artykule „New combinations in Chlorophyllum” (Mycotaxon, 2002) opublikowała analizę badań filogenetycznych rodzaju czubajka (Macrolepiota). W jej wyniku zaliczyła do rodzaju Chlorophyllum 13 innych gatunków, zaliczanych wcześniej głównie do rodzajów Lepiota lub Macrolepiota[5][6]. Polską nazwę w 2021 r. zarekomendowała Komisja ds. Polskiego Nazewnictwa Grzybów[7], zaproponowaną w 2015 przez grupę mykologów w publikacji Karasińskiego i in.[8]
Gatunki[edytuj | edytuj kod]
Kodeks Index Fungorum wymienia następujące gatunki obecnie zaliczane do tego rodzaju[1]. Obejmuje on tylko gatunki zweryfikowane o potwierdzonym statusie. Oprócz wyżej wymienionych na liście Index Fungorum znajdują się gatunki niezweryfikowane. Nazwy polskie według W. Wojewody[2] i in.[7]:
- Chlorophyllum abruptibulbum (R. Heim) Vellinga 2002
- Chlorophyllum agaricoides (Czern.) Vellinga 2002
- Chlorophyllum alborubescens (Hongo) Vellinga 200
- Chlorophyllum brunneum (Farl. & Burt) Vellinga 2002 – czubajnik ogrodowy
- Chlorophyllum globosum (Mossebo) Vellinga 2002
- Chlorophyllum hortense (Murrill) Vellinga 2002
- Chlorophyllum humei (Murrill) Vellinga 2002
- Chlorophyllum mammillatum (Murrill) Vellinga 2002
- Chlorophyllum molybdites (G. Mey.) Massee 1898 – tzw. sinoblaszek trujący
- Chlorophyllum neomastoideum (Hongo) Vellinga 2002
- Chlorophyllum nothorachodes Vellinga & Lepp 2003
- Chlorophyllum olivieri (Barla) Vellinga 2002 – czubajnik ponury
- Chlorophyllum rhacodes (Vittad.) Vellinga 2002 – czubajnik czerwieniejący
- Chlorophyllum sphaerosporum Z.W. Ge & Zhu L. Yang 2006
- Chlorophyllum subfulvidiscum (Murrill) Vellinga 2002
- Chlorophyllum subrhacodes (Murrill) Vellinga 2002
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2013-09-15].
- ↑ a b Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ Chlorophyllum olivieri [online], grzyby.pl [dostęp 2019-10-17].
- ↑ Mushroom Observer [online], mushroomobserver.org [dostęp 2019-10-17].
- ↑ G.E. Massee, Fungi exotici I, „Bulletin of Miscellaneous Informations of the Royal Botanical Gardens Kew”, 1898, s. 136.
- ↑ E.C. Vellinga, New combinations in Chlorophyllum, „Mycotaxon” (83), 2002, s. 415–417, ISSN 0093-4666.
- ↑ a b Rekomendacja nr 2/2021 Komisji ds. Polskiego Nazewnictwa Grzybów Polskiego Towarzystwa Mykologicznego [online], Komisja ds. Polskiego Nazewnictwa Grzybów [dostęp 2021-06-22].
- ↑ Dariusz Karasiński i inni, Grzyby wielkoowocnikowe Kampinoskiego Parku Narodowego, Izabelin: Kampinoski Park Narodowy, 2015, s. 75, ISBN 978-83-61144-95-3.