Chomętowo (województwo lubuskie)
52°57′09″N 15°39′48″E/52,952500 15,663333
| wieś | |
 Kościół pw. Dzieciątka Jezus | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2022) |
127[2] |
| Strefa numeracyjna |
95 |
| Kod pocztowy |
66-520[3] |
| Tablice rejestracyjne |
FSD |
| SIMC |
0180150 |
Położenie na mapie gminy Dobiegniew  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubuskiego  | |
Położenie na mapie powiatu strzelecko-drezdeneckiego  | |
| 52°57′09″N 15°39′48″E/52,952500 15,663333[1]
| |
Chomętowo (niem. Hermsdorf) – wieś w Polsce położona w województwie lubuskim, w powiecie strzelecko-drezdeneckim, w gminie Dobiegniew.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gorzowskiego.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Chomętowo wzmiankowano po raz pierwszy w 1326 roku, kiedy to wojska Władysława Łokietka spustoszyły wieś[4]. W 1333 roku Betkin von der Osten najechał tutejszy zamek. Od 1350 roku dobra znajdowały się w posiadaniu rodu von der Osten z Drezdenka[4]. Według przekazu z 1374 roku właścicielem jest margrabia, który oddał założenie obronne wraz z dworem w ręce Jacoba von Papstein i Bedekena von dem Borne[4]. Następnie zespół wraz dworem przeszedł w posiadanie Zakonu Krzyżackiego i z inicjatywy zakonu prowadzono w obrębie założenia roboty budowlane o charakterze fortyfikacyjnym, wzmiankowane w dokumentach krzyżackich[4]. W latach 1411 i 1422 zamek był plądrowany przez wojska polsko-litewskie, a w 1433 – wojska husyckie[4]. Naprawy były wykonane przez Henryka Rabensteina. W 1454 roku założenie odzyskał ród von Papstein, ale w 1465 roku Burchard von Papstein zrzekł się majątku na rzecz elektorów brandenburskich[4].
Znajdowała się tutaj m.in. wdowia rezydencja Elżbiety Hohenzollern. Następnie założenie stanowiło siedzibę wójta Nowej Marchii – Henryka von Borke, aby od lat 70. XV wieku do 1945 roku znajdować się w posiadaniu rodu von Brand[4].
W 1878 roku von Brandowie z Chomętowa, Długiego, Ługów i Osieka, utworzyli majorat liczący 6230 ha, a na czele ordynacji stanął płk. Eusebius von Brand[4]. Właściciele majątku zbudowali w Chomętowie założenie folwarczne z dworem z około lat 70. XIX wieku. Średniowieczny dom z cegły został adaptowany na cele gospodarcze[4].
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są[5]:
- kościół ewangelicki, obecnie rzymskokatolicki kościół filialny parafii w Dobiegniewie pod wezwaniem Dzieciątka Jezus[6], z 1899 roku
- Dwór z lat 70. XIX wieku. Na początku XX wieku wzniesiono piętrową oficynę od wschodniej strony budynku, a następnie również piętrową przybudówkę z drugiej strony i łącznik z oficyną.
- Dwór gotycki z XIV wieku, ceglany na planie prostokąta, pierwotnie wejście prowadziło z zewnątrz przez drewniany ganek. W elewacji południowej widoczne są ślady wykusza latrynowego. Od XIX wieku dwór pełni rolę spichlerza[4].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 16200
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-04].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 151 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ a b c d e f g h i j Lubuski Wojewódzki Konserwator Zabytków - Chomętowo - Dwory [online], www.lwkz.pl [dostęp 2023-06-21].
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. lubuskiego - stan na 31.12.2012 r.. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 58. [dostęp 2013-02-06].
- ↑ Dobiegniew - Parafia pw. św. Józefa. kuria.zg.pl. [dostęp 2016-05-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-08-08)].
- Siedziba gminy: Dobiegniew
