Chrysolepis
.jpg) Chrysolepis sempervirens | |
| Systematyka[1][2] | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Podkrólestwo | |
| Nadgromada | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Nadklasa | |
| Klasa | |
| Nadrząd | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj |
Chrysolepis |
| Nazwa systematyczna | |
| Chrysolepis Hjelmqvist Bot. Not. Suppl. 2, 1: 117 (1948)[3] | |
| Typ nomenklatoryczny | |
|
C. chrysophylla (Douglas ex W. J. Hooker) Hjelmqvist[4] | |
Chrysolepis – rodzaj roślin z rodziny bukowatych (Fagaceae). Obejmuje dwa gatunki występujące w zachodniej części USA[5][3]. Chrysolepis chrysophylla występuje w lasach wzdłuż wybrzeży Pacyfiku, a Chrysolepis sempervirens w górach Sierra Nevada[5].
Bywają uprawiane jako ozdobne, zwykle w formie zimozielonych krzewów. Ich nasiona mogą być spożywane podobnie do kasztanów[5] (są słodkie i smaczne, ale trudne do wydobycia z miseczek[6]). Ch. chrysophylla eksploatowany jest także jako źródło surowca drzewnego[7].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
- Pokrój
- Drzewa do 45 m wysokości i krzewy[5]. Pąki jajowate i kulistawe[6].
- Liście
- Zimozielone, skórzaste, skrętoległe, wsparte przylistkami. Blaszki całobrzegie lub drobno ząbkowane[6].
- Kwiaty
- Zebrane w kłosowate kwiatostany, z kwiatami żeńskimi u nasady i męskimi na pozostałej ich długości, czasem w całości tylko z kwiatami męskimi. Kwiaty męskie składają się z wyraźnych działek kielicha i zazwyczaj 12 pręcików. Kwiaty żeńskie zebrane są po trzy lub więcej w kupuli i zawierają po trzy słupki[5].
- Owoce
- Dojrzewają w drugim roku po kwitnieniu[6][5]. Kupula otaczająca orzeszki składa się z 7 silnie kolczastych klap (kolce są rozgałęzione)[5]. Orzechy w miseczce są zwykle trzy, rzadziej więcej[6]. Są jasnobrązowe[5], trójkanciaste lub zaoblone[6].
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
- Pozycja systematyczna
Rodzaj z rodziny bukowate z rzędu bukowców. W obrębie rodziny zaliczany do podrodziny Quercoideae. Blisko spokrewniony z rodzajem Castanopsis, do którego gatunki tu zaliczane były często włączane[5][6].
- Wykaz gatunków[3]
- Chrysolepis chrysophylla (Douglas ex Hook.) Hjelmq.
- Chrysolepis sempervirens (Kellogg) Hjelmq.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-04-26] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2011-04-26] (ang.).
- ↑ a b c Chrysolepis Hjelmq.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-04-26].
- ↑ Chrysolepis. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2021-04-26].
- ↑ a b c d e f g h i Roger Philips, Martyn Rix: The botanical garden. Vol. 1 Trees and shrubs. London: Macmillan, 2002, s. 116. ISBN 0-333-73003-8.
- ↑ a b c d e f g Chrysolepis Hjelmquist. [w:] Flora of North America [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2021-04-26].
- ↑ David J. Mabberley, Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 200, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200.