Coregonus trybomi
| Coregonus trybomi[1] | |||
| Svärdson, 1979 | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Nadrząd | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
Coregonus trybomi | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |||
 | |||
Coregonus trybomi – gatunek słodkowodnej, bentopelagicznej ryby łososiokształtnej z rodziny łososiowatych (Salmonidae) i podrodziny siejowatych (Coregoninae)[3]; krytycznie zagrożony[2]. Osiąga do 20 cm długości standardowej (SL)[2]. Podobnie jak inne gatunki z rodzaju Coregonus grzbiet ma ciemny, a boki ciała srebrzyste[4]. Tarło przypada na miesiące wiosenne – kwiecień i maj[5] i odbywa się na głębokości 10–30 m[2].
Występowanie[edytuj | edytuj kod]
Gatunek znany tylko z czterech jezior na obszarze Szwecji – Ören (57°49′14″N, 15°43′37″E), Fegen (57°11′07″N, 13°7′55″E), Åsunden (57°42′04″N, 13°20′46″E) i Stora Hålsjön (57°33′44″N, 12°38′29″E)[5][6]. Zgodnie ze stanem wiedzy na rok 2008 prawdopodobnie jeszcze w latach 70. i 80. XX wieku całkowicie zniknął w trzech z czterech wymienionych akwenów – Ören, Åsunden i Stora Hålsjön – z powodu zakwaszenia wód i ekspansji gatunków obcych, m.in. sandacza pospolitego Sander lucioperca. Ostała się jedynie populacja w jeziorze Fegen (pow. 23,4 km²), jednak z racji tego, że są to ryby przebywające w strefie głębinowej, zajmują obszar nie większy niż 10 km². Populacje z jezior w Finlandii i Rosji z dużym prawdopodobieństwem nie są konspecyficzne z C. trybomi ze szwedzkich jezior[2].
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
Gatunek ten po raz pierwszy naukowo opisał szwedzki ichtiolog Gunnar Svärdson w 1979 w Speciation of Scandinavian Coregonus na podstawie holotypu znajdującego się obecnie (2019) w szwedzkim Naturhistoriska riksmuseet i skatalogowanego pod nr 35748. Jako miejsce typowe wskazał jezioro Ören w dorzeczu rzeki Motala ström[3]. Nazwa rodzajowa Coregonus pochodzi od połączenia greckich słów „kore” (κόρη) – oznaczającego źrenicę oka – i „gonia” (γωνία) – kąt[5]. Rodzaj ten został opisany w 1758 przez Karola Linneusza w Systema Naturae i początkowo był umieszczony jako podrodzaj w obrębie rodzaju Salmo[3].
Ochrona[edytuj | edytuj kod]
Od 2008 Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje C. trybomi za gatunek krytycznie zagrożony (CR). Choć wpis do czerwonej księgi IUCN nastąpił już w 1996, do 2008 nie było dostatecznych danych pozwalających określić stopień zagrożenia gatunku i figurował on w kategorii DD (data deficient). Połowy tej ryby w jeziorze Fegen są zabronione[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Coregonus trybomi, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2019-02-05] (ang.).
- ↑ a b c d e f J. Freyhof, M. Kottelat, Coregonus trybomi, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2008, DOI: 10.2305/IUCN.UK.2008.RLTS.T5383A11126447.en [dostęp 2019-02-05] (ang.).
- ↑ a b c R. Fricke, W. N. Eschmeyer, R. van der Laan (eds): Catalog of Fishes: genera, species, references (electronic version). California Academy of Sciences. [dostęp 2019-02-05]. (ang.).
- ↑ Gieorgij Nikolski: Ichtiologia szczegółowa. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1970, s. 198.
- ↑ a b c Coregonus trybomi. (ang.) w: Froese, R. & D. Pauly. FishBase. World Wide Web electronic publication. fishbase.org [dostęp 2019-02-05]
- ↑ Ingvar Lundqvist: The limnological basis for planning water quality management. W: V. Ilmavirta, R.I. Jones, P.-E. Persson: Lakes and Water Management: Proceedings of the 30 Years Jubilee Symposium of the Finnish Limnological Society, held in Helsinki, Finland, 22–23 September 1980. 1982, s. 148. [dostęp 2019-02-06].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Web Museo della Fauna Europea. Photo of Coregonus trybomi. Associazione „Ichthyos”. [dostęp 2019-02-10]. (ang.).