Czoło (polana)
49°31′21″N 20°06′44″E/49,522500 20,112222 Widok z polany na polanę Mostownicę i Kudłonia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Położenie | |
| Pasmo | |
| Zagospodarowanie |
łąki, nieużytki |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Nowy Targ  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu nowotarskiego  | |
| 49°31′21″N 20°06′44″E/49,522500 20,112222
| |
Czoło[1], Czoło Turbacza[2] – podszczytowa polana na Czole Turbacza w Gorcach, na obszarze Gorczańskiego Parku Narodowego. Jest to wąski, trawiasty pas na jego zachodnim grzbiecie, Na mapie Geoportalu opisane są tu dwie polany: Czoło i Szyja[1].
Polana położona jest na wysokości 1140–1258 m n.p.m. Niegdyś miała powierzchnię 10,26 ha. Wypasu i koszenia zaniechano tutaj po II wojnie światowej. Od tego czasu w wyniku naturalnego procesu sukcesji ekologicznej polana stopniowo zarasta, najpierw borówczyskami, później zaś lasem. Obecnie już w większości porośnięta jest młodym lasem świerkowym[3]. Na niezarośniętych jeszcze miejscach występują liczne gatunki roślin, dla których polany są jedynym siedliskiem, m.in. jest to jastrzębiec alpejski i pięciornik złoty. Na wiosnę zakwitają na polanie krokusy[3]. Z rzadkich w Karpatach gatunków roślin stwierdzono występowanie turzycy dwupiennej[4].
Od południowej strony na szczycie Czoła Turbacza występuje charakterystyczna skalna grzęda gruboławicowych zlepieńców. Tworzy ona próg, nazywany Diabelskim Kamieniem o wysokości ok. 1,7 m i długości 5 m. Wykuty na niej napis jest różnie interpretowany. W powieści „W roztokach” Władysław Orkan odczytał go jako „Koldras Lacki” i powiązał z legendą o ukrytych pod skałami skarbach, Kazimierz Sosnowski przypisał autorstwo napisu konfederatom barskim, a W. Milewski tutejszym zbójnikom[5]. Wmurowana w 2001 r. w kamień tablica upamiętnia zmarłych ratowników GOPR[6].
Z polany z kilku miejsc roztaczają się rozległe widoki na Pasmo Babiogórskie, Beskid Wyspowy oraz pobliskie szczyty Gorców: Kudłoń, leżącą poniżej Mostownicę, polanę Wzorową i wznoszącą się powyżej niej Jaworzynę Kamienicką, oraz szczyt Turbacza ze Schroniskiem PTTK. Od wschodniej strony polana sąsiaduje z dużą Halą Turbacz[6]. Zamontowana przez GPN tablica informacyjna zawiera panoramę z opisem szczytów[3].
Polana należy do Koninek (obecnie jest to część wsi Poręba Wielka w województwie małopolskim, w powiecie limanowskim, w gminie Niedźwiedź)[1].
Szlaki turystyczne[edytuj | edytuj kod]
Hucisko (parking) – Suchy Groń – Średnie – Czoło Turbacza – Turbacz. Suma podejść ok. 650 m, czas przejścia około 2 godz. 30 min, ↓ 2 godz.[6]
Niedźwiedź – Orkanówka – Łąki – Turbaczyk – Spalone – Kopieniec – Czoło Turbacza – Turbacz[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Geoportal. Mapa lotnicza [online] [dostęp 2021-12-27].
- ↑ a b Gorce. Mapa turystyczna 1: 40 000, wyd. 16, Kraków: Compass, ISBN 978-83-8184-217-4.
- ↑ a b c Na podstawie tablic ścieżki edukacyjnej.
- ↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirek, Czerwona księga Karpat Polskich, Warszawa: Instytut Botaniki PAN, 2008, ISBN 978-83-89648-71-6.
- ↑ Czoło Turbacza [online], Szlaki turystyczne Małopolski [dostęp 2019-12-31].
- ↑ a b c M. Cieszkowski, P. Lubieński, Gorce – przewodnik dla prawdziwego turysty, P. Lubieński (red.), Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2004, ISBN 83-89188-19-8.