Dezider Kardoš

Dezider Kardoš
Data i miejsce urodzenia	23 grudnia 1914 ; Nadlice
Pochodzenie	słowackie
Data i miejsce śmierci	18 marca 1991 ; Bratysława
Gatunki	muzyka poważna
Zawód	kompozytor

Dezider Kardoš (ur. 23 grudnia 1914 w Nadlicach^[1]^[2]^[3], zm. 18 marca 1991 w Bratysławie^[2]^[3]) – słowacki kompozytor.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Uczył się w Bratysławie u Alexandra Moyzesa (1933–1937) oraz w Pradze u Vítězslava Nováka (1937–1939)^[1]^[2]. Po ukończeniu studiów pracował w rozgłośni radiowej w Preszowie (1939–1945) i Koszycach (1945–1947)^[1]^[2], później przez dwa lata kierował Filharmonią Słowacką^[1]. Od 1955 do 1964 roku był przewodniczącym związku kompozytorów słowackich^[1]. W 1963 roku został wykładowcą Akademii Muzycznej w Bratysławie, gdzie od 1968 roku zatrudniony był na stanowisku profesora kompozycji^[1]^[2]. W 1975 roku otrzymał tytuł Artysty narodowego^[3].

We wczesnym okresie swojej twórczości opanował liczne style i techniki kompozytorskie, przejawiając skłonność do konstruktywizmu^[1]. Stopniowo wypracował własny styl, preferujący melodykę i obficie czerpiący ze słowackiego folkloru muzycznego^[1]. W utworach tworzonych w latach 50. uległ wpływom socrealizmu^[1].

Wybrane kompozycje[edytuj | edytuj kod]

(na podstawie materiałów źródłowych)^[1]^[2]

Utwory orkiestrowe

7 symfonii (I 1942, II 1955, III 1961, IV 1962, V 1965, VI 1975, VII na baryton, chór i orkiestrę 1984)
Allegro sinfonico (1937)
uwertura Moja rodná (1946)
uwertura Východoslovenská predohra (1950)
Koncert na orkiestrę (1957)
Hrdinská balada na orkiestrę smyczkową (1959)
Koncert na orkiestrę smyczkową (1963)
Koncert fortepianowy (1969)
uwertura Res philharmonica (1970)
Partita na 12 instrumentów smyczkowych (1972)
wariacje na tematy ludowe Slovakophonia (1976)
Koncert skrzypcowy (1980)
Symphonietta (1988)

Utwory kameralne

4 kwartety smyczkowe (I 1935, II 1966, III 1978, IV 1985)
Kwintet dęty (1938)
3 utwory na skrzypce i fortepian (1966)

Utwory fortepianowe

2 suity (1937)
Bagatele (1948)

Utwory organowe

Preludium quasi una fantasia (1940)
Elevazioni (1967)

Utwory wokalne

kantata Zem moja rodná na chór mieszany (1948)

Utwory wokalno-instrumentalne

Mierová kantáta na baryton, chór mieszany i orkiestrę (1950)
Pozdrav veľkej zemi na sopran, chór mieszany i orkiestrę (1953)
Spevy o živote na sopran, tenora i orkiestrę (1974)

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 5. Część biograficzna klł. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1997, s. 30. ISBN 978-83-224-3303-4.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 3 Haar–Levi. New York: Schirmer Books, 2001, s. 1822–1823. ISBN 978-0-02-865528-4.
↑ ^a ^b ^c Dezider Kardoš formoval základy slovenskej hudobnej kultúry. vtedy.sk. [dostęp 2023-01-18]. (słow.).

[encmuz-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 5. Część biograficzna klł. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1997, s. 30. ISBN 978-83-224-3303-4.

[baker-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 3 Haar–Levi. New York: Schirmer Books, 2001, s. 1822–1823. ISBN 978-0-02-865528-4.

[vtedy-3] Dezider Kardoš formoval základy slovenskej hudobnej kultúry. vtedy.sk. [dostęp 2023-01-18]. (słow.).

[1]

[2]

[3]