Dipturus
| Dipturus | |||
| Rafinesque, 1810[1] | |||
.gif) D. innominatus | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| (bez rangi) | płaszczki | ||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj |
Dipturus | ||
| Typ nomenklatoryczny | |||
|
Raja batis Linnaeus, 1758 | |||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Gatunki | |||
| |||
Dipturus – rodzaj ryb chrzęstnoszkieletowych z rodziny rajowatych (Rajidae).
Rozmieszczenie geograficzne[edytuj | edytuj kod]
Do rodzaju należą gatunki występujące w wodach oceanów – Atlantyckiego, Indyjskiego i Spokojnego[5][6].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Długość ciała do 285 cm; masa ciała (największa opublikowana) do 113 kg[6].
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
Rodzaj zdefiniował w 1810 roku francuski przyrodnik Constantine Samuel Rafinesque w publikacji własnego autorstwa poświęconej nowym rodzajom i gatunkom zwierząt oraz roślin Sycylii[1]. Gatunkiem typowym jest (oznaczenie monotypowe) płaszczka naga (D. batis).
Etymologia[edytuj | edytuj kod]
- Dipturus: gr. δις dis ‘podwójnie, dwukrotnie’, od δυο duo ‘dwa’; πτερυξ pterux, πτερυγος pterugos ‘płetwa’; ουρα oura ‘ogon’[7].
- Propterygia: gr. προ pro ‘blisko, w pobliżu’[8]; πτερυξ pterux, πτερυγος pterugos ‘płetwa’[9]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Propterygia hyposticta Otto, 1821 (= Raja batis Linnaeus, 1758).
- Laeviraja: łac. levis (błędnie laevis) ‘smukły’[10]; raia ‘raja, płaszczka’[11]. Gatunek typowy (późniejsze oznaczenie): Raja oxyrinchus Linnaeus, 1758[5].
- Tengujei: Tengu, w japońskich mitach to długonosy stwór; jap. jei ‘płaszczka, raja’[4]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Raja tengu Jordan & Fowler, 1903.
Podział systematyczny[edytuj | edytuj kod]
Do rodzaju należą następujące występujące współcześnie gatunki[5]:
- Dipturus acrobelus Last, White & Pogonoski, 2008
- Dipturus amphispinus Last & Alava, 2013
- Dipturus apricus Last, White & Pogonoski, 2008
- Dipturus argentinensis Díaz de Astarloa, Mabragaña, Hanner & Figueroa, 2008
- Dipturus batis (Linnaeus, 1758) – płaszczka naga[12]
- Dipturus bullisi (Bigelow & Schroeder, 1962)
- Dipturus campbelli (Wallace, 1967)
- Dipturus canutus Last, 2008
- Dipturus chinensis (Basilewsky, 1855)
- Dipturus crosnieri (Séret, 1989)
- Dipturus doutrei (Cadenat, 1960)
- Dipturus ecuadoriensis (Beebe & Tee-Van, 1941)
- Dipturus garricki (Bigelow & Schroeder, 1958)
- Dipturus gigas (Ishiyama, 1958)
- Dipturus grahami Last, 2008
- Dipturus gudgeri (Whitley, 1940)
- Dipturus innominatus (Garrick & Paul, 1974)
- Dipturus intermedius (Parnell, 1837)
- Dipturus johannisdavisi (Alcock, 1899)
- Dipturus kwangtungensis (Chu, 1960)
- Dipturus laevis (Mitchill, 1818)
- Dipturus lanceorostratus (Wallace, 1967)
- Dipturus leptocauda (Krefft & Stehmann, 1975)
- Dipturus macrocauda (Ishiyama, 1955)
- Dipturus melanospilus Last, White & Pogonoski, 2008
- Dipturus mennii Gomes & Paragó, 2001
- Dipturus nidarosiensis (Storm, 1881) – raja czarnobrzucha[13]
- Dipturus olseni (Bigelow & Schroeder, 1951)
- Dipturus oregoni (Bigelow & Schroeder, 1958)
- Dipturus oxyrinchus (Linnaeus, 1758) – raja ostronosa[14]
- Dipturus pullopunctatus (Smith, 1964)
- Dipturus queenslandicus Last, White & Pogonoski, 2008
- Dipturus springeri (Wallace, 1967)
- Dipturus stenorhynchus (Wallace, 1967)
- Dipturus teevani (Bigelow & Schroeder, 1951)
- Dipturus tengu (Jordan & Fowler, 1903)
- Dipturus trachyderma (Krefft & Stehmann, 1975)
- Dipturus wengi Séret & Last, 2008
- Dipturus wuhanlingi Jeong & Nakabo, 2008
Opisano również gatunek wymarły z oligocenu Europy[15]:
- Dipturus casieri (Steurbaut & Herman, 1978)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b C.S. Rafinesque: Caratteri di alcuni nuovi generi e nuove specie di animali e piante della Sicilia, con varie osservazioni sopra i medesimi. Palermo: Sanfilippo, 1810, s. 12. (wł.).
- ↑ A.W. Otto. Über eine neue Roche und eine gleichfalls neue Molluske. „Nova acta physico-medica Academiae Caesareae Leopoldino-Carolinae Naturae Curiosum”. 10, s. 114, 1821. (niem.).
- ↑ Ch.L. Bonaparte: Iconografia della fauna italica: per le quattro classi degli animali vertebrati. T. 3: Pesci. Roma: Tip. Salviucci, 1832–1841, s. nienumerowana strona (odc. 32). (wł.).
- ↑ a b R. Ishiyama. Studies on the rajid fishes (Rajidae) found in the waters around Japan. „Journal of the Shimonoseki College of Fisheries”. 7 (2–3), s. 354, 377; [162, 185], 1958. (ang.).
- ↑ a b c Ron Fricke, William Neil Eschmeyer, Richard Van der Laan (red.), SEARCH, [w:] Eschmeyer's Catalog of Fishes, California Academy of Sciences, 2 kwietnia 2024 [dostęp 2024-04-08] (ang.).
- ↑ a b R. Froese & D. Pauly: Dipturus. FishBase (ver. (02/2024)). [dostęp 2024-04-08]. (ang.).
- ↑ Ch. Scharpf: Family Rajidae Blainville 1816 (Skates). The ETYFish Project. [dostęp 2024-04-08]. (ang.).
- ↑ Jaeger 1959 ↓, s. 207.
- ↑ Jaeger 1959 ↓, s. 211.
- ↑ Jaeger 1959 ↓, s. 135.
- ↑ Jaeger 1959 ↓, s. 217.
- ↑ K. Kowalska, J.M. Remibiszewski & H. Rolik: Ryby. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1976, s. 179, seria: Mały słownik zoologiczny.
- ↑ E. Grabda, T. Heese: Polskie nazewnictwo popularne krągłouste i ryby - Cyclostomata et Pisces. Koszalin: Wyższa Szkoła Inżynierska w Koszalinie, 1991, s. 1–171.
- ↑ S, Rutkowicz: Encyklopedia ryb morskich. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie, 1982, s. 1–663. ISBN 83-215-2103-7.
- ↑ E. Steurbaut & J. Herman. Biostratigraphie et poissons fossiles de la formation de l’Argile de Boom (Oligocène moyen du Bassin belge). „Geobios”. 11 (3), s. 305, 1978. DOI: 10.1016/S0016-6995(78)80033-3. (fr.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- E.C. Jaeger: Source-book of biological names and terms. Wyd. 3 (Revised second printing). Springfield: Charles C. Thomas, 1959, s. 1–316. (ang.).
Identyfikatory zewnętrzne: