Dwór w Żytnie

Dwór Siemieńskich w Żytnie
	nr rej. 751 z 27.12.1967
	; Fasada dworu, 2021 rok
Państwo	Polska
Miejscowość	Żytno
Adres	ul. Konopnickiej 92, 97-532 Żytno
Typ budynku	dwór
Styl architektoniczny	klasycyzm
Inwestor	Jan Nepomucen Siemieński
Kondygnacje	2
Rozpoczęcie budowy	1819
Ukończenie budowy	1845
Pierwszy właściciel	Jan Nepomucen Siemieński
Kolejni właściciele	Jacek Siemieński
	Położenie na mapie gminy Żytno Dwór Siemieńskich w Żytnie
	Położenie na mapie Polski Dwór Siemieńskich w Żytnie
	Położenie na mapie województwa łódzkiego Dwór Siemieńskich w Żytnie
	Położenie na mapie powiatu radomszczańskiego Dwór Siemieńskich w Żytnie
	50°55′40,7″N 19°37′19,5″E/50,927972 19,622083
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Dwór Siemieńskich w Żytnie – zabytkowy dwór w Żytnie w powiecie radomszczańskim. Wpisany do rejestru zabytków woj. łódzkiego pod nr 751 z datą z 27 grudnia 1967 roku.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Klasycystyczny dwór wybudował Jan Nepomucen Antoni Siemieński herbu Leszczyc, w latach 1819–1845. Prace przerwano podczas powstania listopadowego, w którym uczestniczył fundator^[2]. Pod koniec XIX wieku został rozbudowany o neorenesansowe, piętrowe skrzydło. Dwór posiadał duży salon z ogromną biblioteką, w którym odbywały się patriotyczne spotkania w okresie przygotowań do powstania styczniowego. W dworze tym zaręczył się Henryk Sienkiewicz z krewną Siemieńskich, panną Marią Gryf-Kellerówną (lecz do małżeństwa tego nie doszło). W latach 1870–1881 we dworze mieszkała Służebnica Boża Wanda Malczewska. Ostatnim właścicielem Żytna był Jacek Siemieński (1897-1977), poseł na Sejm RP, prezes Związku Ziemian, a w czasie okupacji prezes „Uprawy”, organizacji wspierającej AK. W dworze udzielił schronienia członkom brytyjskiej misji Freston^[3].

Po 1945 roku w budynku dworskim mieściła się szkoła podstawowa. Część dworskiego parku wycięto pod boisko. W końcu lat 80. XX w. szkoła opuściła dwór, gdyż zbutwiałe drewniane stropy groziły zawaleniem. Od 1994 roku dwór stał pusty^[4] i popadł w ruinę. W 2016 roku prywatny właściciel rozpoczął modernizację, która zakończyła się w 2020 roku. We wnętrzach utworzono butikowe pokoje, kawiarnię oraz przestrzeń bankietowo-konferencyjną^[5]^[6].

Architektura[edytuj | edytuj kod]

Jest to budynek parterowy z mieszkalnym poddaszem, wzniesiony na planie prostokąta z piętrową przybudówką od północy. Dwór posiada dwutraktowy układ wnętrza z sienią i salonem umieszczonym na osi. Budynek nakryty jest dachem czterospadowym. Fasadę zdobi piętrowy, czterokolumnowy dorycki portyk z balkonem dobudowanym w późniejszym okresie. Otacza go rozległy park krajobrazowy.