Françoise Frenkel
| Imię i nazwisko |
Frymeta Idesa Frenkel-Raichenstein |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Narodowość |
polska, francuska |
| Język | |
| Alma Mater | |
| Dziedzina sztuki |
Wspomnienia |
| Epoka |
XX wiek |
Françoise Frenkel, właściwie Frymeta Idesa Frenkel-Raichenstein (ur. 14 lipca 1889 w Piotrkowie Trybunalskim, zm. 18 stycznia 1975 w Nicei) – polska pisarka i księgarka żydowskiego pochodzenia.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Po szkoleniu w Polsce wyjechała na studia muzyczne do Lipska, a następnie do Paryża. Tam pokochała beletrystykę francuską. Z powstaniem II Rzeczypospolitej nosiła się z zamiarem otwarcia księgarni francuskojęzycznej w Krakowie, ale zdecydowała, że na tamtejszym rynku francuskich pozycji nie brakowało. Wyszła za mąż za Rosjanina Szymona Raichensteina i razem z nim postanowiła otworzyć pierwszą francuską księgarnię w Berlinie, przy ulicy Passauer Strasse 39., La Maison du livre français, czynną od 1921 do 1939[1][2].
W 1933, po nocy kryształowej, Szymon Raichenstein wyemigrował do Paryża, podczas gdy ona została w niemieckiej stolicy aż do sierpnia 1939 i opuściła ją razem z ostatnimi Francuzami na rozkaz francuskiego konsula. Nie wiadomo czy w Paryżu mogła się spotkać z mężem, którego aresztowano w czasie łapanki w lipcu 1942 i który został zamordowany w obozie Auschwitz miesiąc później i o którym w ogóle nie wspomina w swej książce[3].
W 1940, po wkroczeniu Niemców do Francji, wyjechała do strefy Vichy, po czym przeszła granicę szwajcarską. W Genewie w latach 1943–1944 napisała jedyny swój utwór, wspomnienie o swym życiu i wygnaniu we Francji, pod tytułem, Rien où poser sa tête – „nie ma gdzie położyć głowę” – który opublikowała w Genewie w 1945 w wydawnictwie Jeheber. W 2010 znalazł się w Nicei na targowisku, gdzie sprzedawano stary sprzęt ze strychów, jedyny egzemplarz jej książki[4]. W 2015 ukazało się nowe wydanie jej pracy w opracowaniu Patricka Modianego.
Françoise Frenkel zmarła w Nicei w 1975.
Praca[edytuj | edytuj kod]
- Rien ou poser la tête, 2015, Paris, Gallimard, coll. « L’arbalète », ISBN 2-07-010839-2.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Florence Bouchy, « Contre l’oubli de Françoise Frenkel », Le Monde des livres, 29 octobre 2015.
- ↑ Olivier Mony, « L’identité Françoise », Livres Hebdo, 25.09.15. L’identité Françoise.
- ↑ Claire Devarrieux, «“Rien où poser sa tête”: la fuite française de Françoise Frenkel », cf. bibliographie.
- ↑ Florence Bouchy, « Contre l’oubli de Françoise Frenkel », cf. bibliographie.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Florence Bouchy, « Contre l’oubli de Françoise Frenkel », Le Monde des livres, 29 octobre 2015, contre-l-oubli-de-francoise-frenkel_4798905_3260.html.
- Claire Devarrieux, «Rien où poser sa tête»: la fuite française de Françoise Frenkel, Libération, 14 octobre 2015, rien-ou-poser-sa-tete-la-fuite-francaise-de-francoise-frenkel_1404010.
- Jérôme Garcin, « Sur les traces de Françoise Frenkel, par Patrick Modiano », L’Obs, 11 octobre 2015. sur-les-traces-de-francoise-frenkel-par-patrick-modiano.html.