Gołąbek oliwkowy

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Gołąbek oliwkowy
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

gołąbkowce

Rodzina

gołąbkowate

Rodzaj

gołąbek

Gatunek

gołąbek oliwkowy

Nazwa systematyczna
Russula olivacea (Schaeff.) Fr.
Epicr. syst. mycol. (Upsaliae): 356 (1838)
Zasięg
Mapa zasięgu
Zasięg występowania w Europie

Gołąbek oliwkowy (Russula olivacea (Schaeff.) Fr.) – gatunek grzybów z rodziny gołąbkowatych (Russulaceae)[1].

Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Russula, Russulaceae, Russulales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1774 r. Jacob Christian Schaeffer, nadając mu nazwę Agaricus olivaceus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1838 r. Elias Fries, przenosząc go do rodzaju Russula[1]. Synonimy naukowe[2]:

  • Agaricus alutaceus Pers. 1796
  • Agaricus alutaceus var. olivaceus (Schaeff.) Krombh. 1843
  • Agaricus olivaceus Schaeff. 1770
  • Russula alutacea var. olivacea (Schaeff.) J.E. Lange 1926
  • Russula xerampelina var. alutacea Quél. 1888

Polską nazwę podała Alina Skirgiełło w 1991 r.[3]

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Kapelusz

Najpierw wypukły, z czasem płaski, winnoczerwony, z brudnawooliwkowym odcieniem, często z falistym wzorkiem nad brzegiem, młody cały oliwkowożółty. Do 15 cm średnicy[4].

Trzon

Z delikatnie różowawym nalotem i trochę kosmkowaty u szczytu; mocny, cylindryczny[4].

Miąższ

Biały, nieco twardy i ścisły, bez zapachu i o łagodnym smaku[4].

Wysyp zarodników

Żółty[4].

Gatunki podobne

Niekiedy mylony z gołąbkiem lepkim (Russula viscida)[4].

Występowanie i siedlisko[edytuj | edytuj kod]

Przeważnie grupami w lasach liściastych i iglastych, głównie pod świerkami i bukami. W Polsce jest pospolity[4].

Znaczenie[edytuj | edytuj kod]

Gołąbek oliwkowy jest grzybem trującym. Jest zasadą, że wśród gołąbków jadalne są wszystkie gatunki o łagodnym smaku, jednak ze względu na dużą ilość gatunków i trudności z ich rozróżnieniem, przez grzybiarzy zbierane są tylko nieliczne, a wielu grzybiarzy w ogóle nie zbiera grzybów blaszkowych, ze względu na możliwość pomylenia ich z grzybami trującymi. Zasada, że grzyby o łagodnym smaku są jadalne dotyczy tylko gołąbków, a i od niej istnieje wyjątek; jest nim gołąbek oliwkowy[5]. Dawniej podawano, że jest grzybem jadalnym[3], jednak kilkakrotnie zanotowano już poważne zaburzenia zdrowotne po jego spożyciu[5].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2013-03-05] (ang.).
  2. Species Fungorum [online] [dostęp 2013-04-15] (ang.).
  3. a b Alina Skirgiełło, Gołąbek (Russula). Grzyby (Mycota). Podstawczaki (Basidiomycetes), gołąbkowce (Russulales), gołąbkowate (Russulaceae), Warszawa-Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1998, s. 151, ISBN 83-01-09137-1.
  4. a b c d e f Edmund Garnweidner i inni, Grzyby. Przewodnik do poznawania i oznaczania grzybów Europy Środkowej, Warszawa: MUZA SA, 2006, s. 146, ISBN 83-7319-976-4.
  5. a b Till R. Lohmeyer, Ute Kũnkele, Grzyby. Rozpoznawanie i zbieranie, Warszawa 2006, s. 15–21, 158, ISBN 83-85444-65-3.