Gródek Szlachecki
51°34′28″N 22°47′51″E/51,574444 22,797500
 |
Ten artykuł od 2010-10 wymaga zweryfikowania podanych informacji. |
| wieś | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Wysokość |
140–160 m n.p.m. |
| Liczba ludności (2021) | |
| Strefa numeracyjna |
83 |
| Kod pocztowy |
21-220[4] |
| Tablice rejestracyjne |
LPA |
| SIMC |
0019229[5] |
Położenie na mapie gminy Siemień  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubelskiego  | |
Położenie na mapie powiatu parczewskiego  | |
| 51°34′28″N 22°47′51″E/51,574444 22,797500[1]
| |
Gródek Szlachecki – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie parczewskim, w gminie Siemień[5][6].
Wieś stanowi sołectwo w gminie Siemień[7]. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 541 mieszkańców[8].
Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii św. Wojciecha w Tyśmienicy.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Za panowania Władysława Jagiełły teren, na którym znajduje się obecnie Gródek pokryty był puszczą. Tereny te były zabagnione, o słabych glebach, co nie sprzyjały osadnictwu. Ludzie zajmowali się wypalaniem lasów i zbieraniem węgla drzewnego – pierwszymi osadnikami byli prawdopodobnie bartnicy. W tym czasie istniał tylko Parczew i Ostrów Lubelski. Niedaleko przebiegała granica państwowa polsko-litewsko-ruska. Przez te tereny przemieszczali się Litwini, Rusini i Jaćwież. Zasadnicza zmiana sytuacji okolic Parczewa nastąpiła w latach 1385–1386. W pierwszej połowie XVI wieku, za panowania Zygmunta Starego zaczęły się pierwsze lokacje wsi. Tworzyło się starostwo w Parczewie.
Ze starostwa wydzieliła się część ostrowska w skład, której wchodziła wieś Tyśmienica wspólnie z Gródkiem. Kolonizacja Gródka szła od strony Ostrowa. Istniały takie wsie jak: Tyśmienica, Babianka, Żabiniec, Gródek.
W 1559 r. Jan Tęczyński, starosta parczewski i wojewoda krakowski, zaczął osadzać wieś Wola Gródek, co oznaczało, że kmiecie w niej mieszkający byli zwolnieni przez pewien okres od płacenia podatków. W pierwszej lustracji województwa lubelskiego z 1565 roku jest podane, że od 5 lat paru kmieci mieszkających w Gródku płaciło podatki. W lustracji wymienione jest również, że mieszka tu 7 rodzin kmiecych gospodarujących na 3,5 łana ziemi. Nie zachował się dokument lokacyjny wsi, za rok powstania wsi można przyjąć 1560.
W 1565 roku właścicielem Gródka był Stanisław Tęczyński. Od lipca 1565 roku właścicielami byli Andrzej Gołuchowski i Elżbieta z Kulikowskich Gołuchowska. Według lustracji woj. lubelskiego z 1661 Gródek po potopie szwedzkim był bezludny, nie było tu stawu, karczmy, folusza, młyna.
W 1683 roku w Gródku były 3 dymy (gospodarstwa) i 1 komornik z ogrodem. W latach 1704–1716 Gródek pustoszyły wojska, najpierw saskie, potem polskie, zbierające kontrybucje i grabiące wsie. Po roku 1874 car podzielił Gródek na 2 części: Gródek Królewski i Gródek Szlachecki.
W 1898 roku wybudowano koło Gródka tory i stację kolejową. Od 1919 zaczęła działać w Gródku szkoła z 1 nauczycielem. W 1927 na potrzeby szkoły zakupiono drewniany budynek z Tyśmienicy, który został zniszczony podczas II wojny światowej.
W latach 1954–1968 wieś należała do gromady Tyśmienica, po jej zniesieniu należała i była siedzibą władz gromady Gródek. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bialskopodlaskiego. 21 grudnia 1998 roku wieś Gródek i kolonię Gródek Szlachecki połączono, tworząc wieś Gródek Szlachecki[9].
Stan obecny[edytuj | edytuj kod]
W miejscowości znajduje się szkoła podstawowa[10].
Działają zespoły ludowo-śpiewacze: Alebabki i Kamelia. Inicjatorami powstania zespołu Alebabki byli radni Rady Gminy Siemień – Maria Łukaszek oraz Janusz Wójcik. Zespół istnieje od stycznia 2008[11].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 39363
- ↑ Wieś Gródek Szlachecki w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-06-02], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2023-06-02].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 346 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ BIP gminy, sołectwa
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 11 grudnia 1998 r. (Dz.U. z 1998 r. nr 156, poz. 1026)
- ↑ Placówki oświatowe [online], Gmina Siemień, 8 września 2023 [dostęp 2023-09-10] (pol.).
- ↑ Zespół Alebabki
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Gródek (7,8), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 816.
- Siedziba gminy: Siemień
| Wsie | |
|---|---|
| Integralne części wsi |
|
| Dawne wsie |
|
