Idriz Seferi
 Idriz Seferi (1910) | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1878–1918 |
| Główne wojny i bitwy |
Powstanie albańskie (1910), |
.jpg)
Idriz Seferi (ur. 14 marca 1847 we wsi Sefer (obecnie Preševo), zm. 25 marca 1927) – albański działacz niepodległościowy.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Był synem Isufa Selmana Seferiego. W młodości związał się z albańskim ruchem narodowym. Współpracował z Ligą Prizreńską, a następnie z Ligą z Peje (1899). W początkach XX wieku był zwolennikiem współpracy z Serbią. W 1909 rząd serbski wspierał finansowo albańskich działaczy narodowych z Kosowa. Dzięki wsparciu Serbów w kwietniu 1910 kosowscy Albańczycy pod wodzą Isy Boletiniego i Idriza Seferiego rozpoczęli powstanie antyosmańskie.
Oddziały dowodzone przez Seferiego liczyły ponad 5 000 ludzi. Udało im się zablokować linię kolejową Prisztina-Skopje, co uniemożliwiło transport wojsk osmańskich[1]. Oddziałom Serferiego udało się utrzymać przełęcz koło Kačanika, ale ulegli korpusowi ekspedycyjnemu Shefketa Turguta Paszy. W czasie walk Seferi został ranny w głowę i w szyję, do końca życia nosił w ciele dwie kule osmańskie[2]. W sierpniu 1910 walki wygasły, a oddziały armii osmańskiej podjęły akcję rozbrajania ludności albańskiej.
W kwietniu 1912 Albańczycy wznowili działania powstańcze z inicjatywy Hasana Prisztiny. Działania objęły cały wilajet kosowski. W rejonie Ferizaja organizacją powstania zajął się Idriz Seferi. Podległe mu oddziały wzięły udział w marszu na Skopje (stolicę wilajetu), którą udało się opanować bez walki. Po opanowaniu miasta oddziały powstańcze zajęły się łupieniem magazynów wojskowych, uwalnianiem więźniów i zbieraniem podatków od miejscowej ludności.
W przededniu I wojny bałkańskiej pod komendą Seferiego znajdowało się ponad tysiąc ludzi. Tym razem ich głównym przeciwnikiem były wojska serbskie, które w październiku 1912 wkroczyły na terytorium Albanii. W 1912 został schwytany przez Serbów i trafił do więzienia w Belgradzie. Uwolniony w 1913, kontynuował walkę przeciwko Serbom, a w latach 1916-1918 przeciwko armii bułgarskiej, okupującej część Kosowa. Zmarł w 1927, z przyczyn naturalnych.
Pamięć[edytuj | edytuj kod]
Republika Kosowo wyróżniła Seferiego pośmiertnie tytułem Bohatera Kosowa. Jego popiersie znajduje się w Kaçaniku. Popiersie Seferiego dłuta Hevzi Nuhiu, znajdujące się we wsi Muqibabe k. Gjilan zostało zniszczone w lipcu 2013 przez miejscową ludność. Muzułmańska ludność wsi sprzeciwiła się obecności pomnika upamiętniającego osobę wyznania katolickiego[3]. Ulice imienia Seferiego znajdują się w Gnjilane i w Preševie.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Marenglen Verli. Kryengritja antiosmane e vitit 1910 sipas burimeve dokumentare austro-hungareze. „Studime Historike”, s. 212, 2010.
- ↑ Idriz Seferi jetoi me dy plumba në kokë deri në vdekje. [dostęp 2017-12-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-12-24)].
- ↑ Kush vë dorë mbi veprën e Idriz Seferit, vë dorë mbi kauzën e shqiptarëve. [dostęp 2016-05-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-06-05)].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Robert Elsie: A Biographical Dictionary of Albanian History.. I.B. Tauris: 2013, s. 403. ISBN 978-1-78076-431-3.
- Owen Pearson: Albania in the Twentieth Century: A History, Volume 1.. London: 2004, s. 11, 24. ISBN 1-84511-013-7. (ang.).