Strzępiak bzowy
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
strzępiak bzowy |
| Nazwa systematyczna | |
| Inocybe sambucina (Fr.) Quél. Mém. Soc. Émul. Montbéliard, Sér. 2 5: 182 (1872) | |
Strzępiak bzowy (Inocybe sambucina (Fr.) Quél.) – gatunek grzybów należący do rodziny strzępiakowatych (Inocybaceae)[1].
Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Inocybe, Inocybaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy zdiagnozował go w 1821 r. Elias Fries nadając mu nazwę Agaricus sambucinus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu Lucien Quélet w 1872 r.[1]
- Agaricus obesus Batsch 1789
- garicus sambucinus Fr. 1821
- Agaricus sambucinus var. obesus (Batsch) Pers. 1828
- Derminus sambucinus (Fr.) J. Schröt. 1889
- Gymnopus obesus (Batsch) Gray 1821
- Inocybe geophylla var. sambucina (Fr.) P. Kumm. 1871
- Pleuropus obesus (Batsch) Murrill 1917
Nazwę polską zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r. Andrzej Nespiak w monografii polskich strzępiaków nie opisał tego gatunku[3].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Średnica 1,5–4, rzadko do 8 cm, początkowo wypukły, potem płasko rozpostarty z niewielkim garbkiem, mięsisty z cienkim brzegiem. Powierzchnia na środku jedwabista, z delikatnymi włókienkami, a na przyschniętych owocnikach również z łuseczkami. Kolor początkowo białawy z ochrowym odcieniem, potem szarawy[3].
Zatokowato wycięte, dość szerokie, z blaszeczkami. Początkowo białawe, potem płowoochrowe lub brudnobrązowe[3].
Wysokość 2–3,5 cm, grubość 1–1,5 cm, walcowaty, czasem nieco pogrubiony u podstawy, mięsisty. Jest delikatnie włókienkowaty, czasem nieco oszroniony u szczytu. Białawy[3].
Biały, dość jędrny, o słabym zapachu spermy[3].
- Cechy mikroskopowe
Zarodniki gładkie, migdałkowate, z małym kończykiem, 8,5–11 × 5–6 µm. Metuloidy butelkowate i pękate, 45–30 × 10–20 µm, o lekko żółtawych ścianach, z pojedynczymi kryształkami na szczycie[3].
Występowanie i siedlisko[edytuj | edytuj kod]
Znane jest występowanie strzępiaka bzowego w Ameryce Północnej, Europie i na Nowej Zelandii[4]. W piśmiennictwie naukowym na terenie Polski do 2003 r. podano cztery stanowiska[5]. Więcej stanowisk i bardziej aktualnych podaje internetowy atlas grzybów. Zaliczony w nim jest do gatunków rzadkich i wymagających ochrony[6].
Grzyb mikoryzowy. Rośnie na ziemi w lasach iglastych i liściastych. Spotykany w pobliżu buków, sosen lub dębów[5]. Preferuje gleby kwaśne i piaszczyste[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2020-03-20] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2020-03-20].
- ↑ a b c d e f g Andrzej Nespiak, Grzyby. Tom XIX. Strzępiak (Inocybe), Warszawa – Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Marie Curie Skłodowskiej, 1990, ISBN 83-01-08749-8
- ↑ Discover Life [online] [dostęp 2020-03-20] (ang.).
- ↑ a b Władysław Wojewoda, Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1
- ↑ Stanowiska strzępiaka bzowego w Polsce [online] [dostęp 2020-03-20] (ang.).