Izydor Faterson

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Izydor Faterson
Data i miejsce urodzenia

13 października 1875
Warszawa, Królestwo Polskie

Data i miejsce śmierci

27 stycznia 1933
Łódź, Polska

Radny Rady Miejskiej w Łodzi
Okres

od 1917
do 1919

Przynależność polityczna

Polska Partia Socjalistyczna

Wiceprezydent Łodzi
Okres

od 27 marca 1919

Przynależność polityczna

Polska Partia Socjalistyczna

Izydor Faterson, także Izrael Faterson (ur. 13 października 1875 w Warszawie, zm. 27 stycznia 1933 w Łodzi) – działacz socjalistyczny, wiceprezydent Łodzi[1].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Faterson pochodził z Warszawy, gdzie ukończył szkołę realną i Szkołę Handlową Leopolda Kronenberga. W 1888 dołączył do II Proletariatu, a także działał w Stowarzyszeniu Wiedzy i Sztuki Narodu Żydowskiego. Zaangażował się w agitację socjalistyczną wśród młodzieży żydowskiej – założył w szkole rzemieślniczej dra Poznańskiego pierwsze żydowskie kółko socjalistyczne powiązane z Centralnym Kołem Żydowskiej Młodzieży Studiującej[1]. W 1891 został wraz z Maksymilianem Heilpernem współzałożycielem Żydowskiej Organizacji Polskiej Partii Socjalistycznej[2] – najstarszej organizacji żydowskiej działającej w Królestwie Polskim[3]. W czerwcu 1893 współorganizował pierwszą manifestację socjalistyczną w Warszawie w związku z obchodem tzw. święta wianków. Po manifestacji został zdradzony, a następnie aresztowany i uwięziony w X Pawilonie Cytadeli Warszawskiej. Następnie został skazany na 5 lat zesłania do Kireńska. Wróciwszy z zesłania, w związku z zagrożeniem ponownym aresztowaniem, zamieszkał w Leodium, gdzie zdał maturę i podjął studia na miejscowej na politechnice, w trakcie których przeniósł się do Paryża, gdzie zdobył stopień licencjata nauk matematycznych na Uniwersytecie Paryskim. W 1902 dołączył do PPS i działał w jej zagranicznych filiach. Był zwolennikiem asymilacji Żydów oraz przeciwnikiem nauczania dzieci żydowskich w jidysz[1].

W 1912 przeniósł się do Łodzi[1], gdzie zamieszkał przy ul. Przejazd 89 (obecnie ul. Juliana Tuwima)[4] zajął się działalnością handlową oraz publicystyczną. Pisał artykuły m.in. dla „Nowej Gazety Warszawskiej” i „Wszechświata”. W 1917 został członkiem Rady Miejskiej w Łodzi z ramienia PPS, w której należał do komisji do spraw ogólnych, był członkiem zarządu Oddziału Opałowego w ramach Wydziału Zaprowiantowania Miasta[5]. W 1919 Faterson oraz Wacław Wojewódzki zostali pierwszymi wiceprezydentami Łodzi w niepodległej Polsce[6]. Z czasem zrezygnował ze stanowiska, wycofując się z działalności samorządowej i skupił się na pracy jako przedstawiciel zagranicznej firmy[1]. Wspierał Teatr Polski w Łodzi, a także przekazał księgozbiór liczący 800 książek dla Miejskiej Biblioteki Publicznej w Łodzi[1]. Należał do Stowarzyszenia Techników w Łodzi[5].

Spoczywa na nowym cmentarzu żydowskim w Łodzi[7].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e f A. Kempa, M. Szukalak, Żydzi dawnej Łodzi. Słownik biograficzny Żydów łódzkich i z Łodzią związanych, t. 2, Łódź 2002, s. 33.
  2. Joshua D. Zimmerman, Poles, Jews, and the Politics of Nationality: The Bund and the Polish Socialist Party in Late Tsarist Russia, 1892–1914, Univ of Wisconsin Press, 26 stycznia 2004, ISBN 978-0-299-19463-5 [dostęp 2022-01-24] (ang.).
  3. Tomasz Domański, Edyta Majcher-Ociesa, Żydzi i wojsko polskie w XIX i XX wieku, Warszawa 2020, ISBN 978-83-8098-894-1, OCLC 1187153964 [dostęp 2022-01-24].
  4. Ulica Nawrot | Ulica Przejazd [online], ulicanawrot.pl [dostęp 2022-01-24].
  5. a b A. Goerne. Wybory do Rady Miejskiej w Łodzi w Styczniu 1917 r. „Informator m. Łodzi z kalendarzem na rok 1919”. Rok pierwszy, s. 75–83 (PDF – 77–85), luty 1919. Wydział Statystyczny Magistratu m. Łodzi (oprac.). Łódź: Nakładem Magistratu m. Łodzi. [dostęp 2022-01-23].
  6. Arkadiusz Grzegorczyk, Ilustrowana encyklopedia historii Łodzi. Od pradziejów do końca XX wieku, Łódź: [MyDesign], 2015, ISBN 978-83-939822-0-2, OCLC 934685762 [dostęp 2022-01-24].
  7. lodz One-Step Search Results [online], stevemorse.org [dostęp 2022-01-24].