Józef Buroń

Józef Buroń
	Prałat
	; ks. prałat Józef Buroń lata 30. XX wieku
Kraj działania	Polska
Data i miejsce urodzenia	24 listopada 1890 ; Piekielnik
Data i miejsce śmierci	4 grudnia 1976 ; Lipnica Mała
	Proboszcz (administrator) parafii św. Rozalii w Podszklu Bukowinie
Okres sprawowania	1922–1929
	Proboszcz parafii św. Stefana w Lipnicy Małej
Okres sprawowania	1929–1976
Wyznanie	katolicyzm
Kościół	rzymskokatolicki
Prezbiterat
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Józef Buroń (ur. 24 listopada 1890 w Piekielniku, zm. 4 grudnia 1976 w Lipnicy Małej) – polski duchowny katolicki, działacz niepodległościowy.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Posługę kapłańską rozpoczął jako wikariusz w Wielkiej Wsi. Następnie był wikariuszem w Lipnicy Wielkiej (1918–1920) i w Jabłonce (1920–1922)^[1]. W 1922 został proboszczem (administratorem) parafii w Podszklu Bukowinie^[2], w której przyczynił się do zamiany szkoły jednoklasowej na pięcioklasową oraz do zatrudnienia w niej pierwszego polskiego nauczyciela. W miejscowym kościele przeprowadził remont ołtarza głównego. Następnie przez 47 lat, w latach 1929–1976, był proboszczem w Lipnicy Małej, w której w latach 1933–1941 kierował budową nowego kościoła. Pod jego wieżą w wmurowano tablicę upamiętniającą osobę księdza i jego zasługi. Był długoletnim dziekanem dekanatu orawskiego.

Działał na rzecz przyłączenia Górnej Orawy do Polski, jako jeden z pierwszych głosił kazania po polsku, uczył dzieci katechezy w języku polskim. W związku ze swoją działalnością musiał opuścić okupowaną od połowy stycznia 1919 r. przez Czechosłowację Górną Orawę i udać się do Klikuszowej. W 1920 roku był członkiem Głównego Komitetu Plebiscytowego dla Spisza i Orawy z siedzibą w Nowym Targu, był też jednym z członków założycieli oddziału Towarzystwa Szkoły Ludowej, a od 1922 roku – prezesem tej organizacji na Orawie. Był również skarbnikiem Związku Spisko-Orawskiego z siedzibą w Jabłonce.

Pisał także teksty publicystyczne o charakterze patriotycznym i regionalnym, m.in. do „Gazety Podhalańskiej”, „Nowin Spisko-Orawskich” i „Rocznika Podhalańskiego”.

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Medal Niepodległości (16 marca 1937)^[3]
Srebrny Krzyż Zasługi (13 lipca 1929)^[2]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Varia - Muzeum - Orawski Park Etnograficzny [online], www.orawa.eu [dostęp 2022-04-12] .
↑ ^a ^b M.P. z 1929 r. nr 161, poz. 406 „za zasługi około przyłączenia Spisza i Orawy do Polski”.
↑ M.P. z 1937 r. nr 64, poz. 94 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Spisz i Orawa. Trajdos, Tadeusz (red.). Kraków: Secesja, 1995. ISBN 83-904802-0-4.
Ryszard Remiszewski: Orawa w brązie zastygła. Kraków: 2006. ISBN 83-7188-988-7.
Bogdan Jazowski: Ks. Józef Buroń. ockorawa.pl. [dostęp 2011-08-18]. (pol.).
Rocznik Podhalański. T. 2 (1979)
Orawa. Nr 33 (1995)

[1] Varia - Muzeum - Orawski Park Etnograficzny [online], www.orawa.eu [dostęp 2022-04-12] .

[:0-2] M.P. z 1929 r. nr 161, poz. 406 „za zasługi około przyłączenia Spisza i Orawy do Polski”.

[3] M.P. z 1937 r. nr 64, poz. 94 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.

[1]

[2]

[3]