Język geser-gorom
Obszar | |||
---|---|---|---|
Liczba mówiących |
36 500 (1989) | ||
Pismo/alfabet | |||
Klasyfikacja genetyczna | |||
| |||
Status oficjalny | |||
Ethnologue | 6a żywy↗ | ||
Kody języka | |||
ISO 639-3 | ges | ||
IETF | ges | ||
Glottolog | gese1240 | ||
Ethnologue | ges | ||
W Wikipedii | |||
| |||
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu. |
Język geser-gorom, także: geser, goram, gorong[1][2], gorom[2][3] , seran laut[2][4] – język austronezyjski używany w prowincji Moluki we wschodniej Indonezji (kabupaten Seram Bagian Timur)[5]. Według danych z 1989 roku posługuje się nim ponad 36 tys. osób[6].
Ma rozległy zasięg geograficzny. Jego użytkownicy zamieszkują wschodnie wybrzeże wyspy Seram, pobliskie wyspy i archipelagi (Gorom, Geser, Kesui[7], Seran Laut[2]), a także rejon miasta Fak-fak na Nowej Gwinei[7]. Historycznie (od XVIII w.) służył jako regionalny język handlowy[8].
Dzieli się na trzy główne dialekty: dialekt wysp Gorom i Manawoka (mina-mina gorong), dialekt wysp Geser i Geser Laut oraz dialekt wyspy Seram (kilimuri)[2]. Czasami wyróżnia się dialekt bati, przy czym sama społeczność Bati podkreśla swoją odrębność językową[9][10]. Geser-gorom jest blisko spokrewniony z językiem watubela[4][11].
Jeden z najbardziej znaczących języków Moluków. Ma największą liczbę użytkowników spośród języków centralnej części archipelagu[2].
Nie został dobrze opisany, materiały z XIX w. ograniczają się do list słownictwa. W XX w. dane nt. geser-gorom zbierał J.T. Collins, ale większości z nich nigdy nie przygotowano do publikacji[12]. Istnieje mało obszerne opracowanie w języku indonezyjskim (Struktur Bahasa Gorom, 1986)[3] ; dodatkowo w artykule z 2010 r. zawarto pewne dane gramatyczne i leksykalne (Zamietki o jazykie giesier-gorom...)[13] .
W użyciu jest także język indonezyjski. W kilku wsiach mówi się również językiem fordata[6].
Geser-gorom jest zapisywany alfabetem łacińskim[6].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Alfred F. Majewicz, Języki świata i ich klasyfikowanie, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1989, s. 87, ISBN 83-01-08163-5, OCLC 749247655 (pol.).
- ↑ a b c d e f Czlenowa 2010 ↓, s. 364.
- ↑ a b Kakerissa i in. 1986 ↓.
- ↑ a b Collins 1986 ↓, s. 125.
- ↑ Eline Visser: Geser-Gorom collection. Humanities Lab, Lund University, 2020. [dostęp 2023-05-19]. (ang.).
- ↑ a b c David M. Eberhard , Gary F. Simons , Charles D. Fennig (red.), Geser-Gorom, [w:] Ethnologue: Languages of the World, wyd. 22, Dallas: SIL International, 2019 [dostęp 2020-12-05] [zarchiwizowane z adresu 2019-06-06] (ang.).
- ↑ a b Kakerissa i in. 1986 ↓, s. 5–6.
- ↑ Warnk 2010 ↓, s. 112.
- ↑ Mark Taber (red.): Atlas bahasa tanah Maluku. Ambon: Pusat Pengkajian dan Pengembangan Maluku, Universitas Pattimura, 1996, s. 69. ISBN 978-979-8132-90-2. OCLC 40713056. (indonez.).
- ↑ David M. Eberhard , Gary F. Simons , Charles D. Fennig (red.), Bati, [w:] Ethnologue: Languages of the World, wyd. 22, Dallas: SIL International, 2019 [zarchiwizowane z adresu 2019-06-06] (ang.).
- ↑ Czlenowa 2010 ↓, przyp. 8, s. 374.
- ↑ Czlenowa 2010 ↓, s. 364–365.
- ↑ Czlenowa 2010 ↓.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- James T. Collins: Eastern Seram: a subgrouping argument. W: Paul Geraghty, Lois Carrington, Stephen A. Wurm (red.): Focal II: Papers from the Fourth International Conference on Austronesian Linguistics. Canberra: Department of Linguistics, Research School of Pacific Studies, Australian National University, 1986, s. 123–146, seria: Pacific Linguistics C-94. DOI: 10.15144/PL-C94.123. ISBN 978-0-85883-345-6. OCLC 15506685. (ang.).
- Swietłana F. Czlenowa: Zamietki o jazykie giesier-gorom s priłożenijem słownika i obrazcow priedłożenij. W: Artiem M. Fiedorczuk, Swietłana F. Czlenowa (red.), Olga W. Biełowa (red. nauk.): Studia Anthropologica: Sbornik statiej w czestʹ prof. M.A. Czlenowa. Moskwa–Ijerusalim: Mosty kultury/Gieszarim, 2010, s. 360–407. ISBN 978-5-93273-319-5. OCLC 713785869. (ros.).
- O. Kakerissa, J. Pentury, Z.J. Latupapua, J.TH.F. Pattiselanno, J.J. Tanamal: Struktur Bahasa Gorom. Jakarta: Pusat Pembinaan dan Pengembangan Bahasa, Departemen Pendidikan dan Kebudayaan, 1986. [dostęp 2023-05-19]. (indonez.).
- Holger Warnk. The coming of Islam and Moluccan-Malay culture to New Guinea c.1500–1920. „Indonesia and the Malay World”. 38 (110), s. 109–134, 2010. DOI: 10.1080/13639811003665454. ISSN 1363-9811. OCLC 4839504188. (ang.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Eline Visser: Geser-Gorom collection. Humanities Lab, Lund University, 2020. [dostęp 2023-05-19]. (ang.).