Jakub Sądej

Jakub Sądej

Schronisko "Sądejówka" w Kletnie, dawny dom Jakuba Sądeja

Jakub Sądej, Jakub Sondej (ur. 24 kwietnia 1919 r. w Korczowiskach, zm. 28 kwietnia 1987 r. w Nowym Gierałtowie) – mieszkaniec Kletna, leśnik, pierwszy opiekun i przewodnik po Jaskini Niedźwiedziej, uczestniczący w jej odkrywaniu i pracach zabezpieczających.

Życiorys

Urodził się we wsi Korczowiska w powiecie kolbuszowskim w rodzinie Walentego i Katarzyny Sondej. W roku 1940 w wieku 21 lat został wywieziony przez Niemców na roboty przymusowe w czeski Kraj Sudetów, gdzie pracował jako robotnik rolny. Z wojennej tułaczki powrócił w 1945 r. i rok później osiedlił się na Ziemiach Odzyskanych w Kletnie koło Stronia Śląskiego. Podjął tu pracę jako robotnik leśny i rolnik. W 1947 r. ożenił się z poznaną podczas pracy przymusowej Lidią Caryniczenko. Został ojcem dwojga dzieci. W latach 50. dorabiał również jako palacz w kotłowni i dozorca w tajnej kopalni uranu, którą Związek Radziecki uruchomił na kilka lat w okolicy Kletna.

Po odkryciu w 1966 r. Jaskini Niedźwiedziej podjął się społecznie opieki nad świeżym znaleziskiem. Brał udział w pierwszych pracach zabezpieczających jaskinię przed zniszczeniem i dewastacją. Był członkiem wielu eksploracyjnych i naukowych wypraw speleologicznych w tej i innych jaskiniach krasowych w Masywie Śnieżnika. Dom Jakuba Sądeja przez długie lata był bazą wypraw badawczych i kultowym miejscem, w którym zbierali się pasjonaci speleologii, przewodnicy turystyczni i naukowcy.

Został odznaczony Złotą Odznaką Strażnika Ochrony Przyrody, Srebrną i Złotą Odznaką Honorową Ligi Ochrony Przyrody, Złotą Odznaką "Zasłużony działacz turystyki" oraz Odznaką "Zasłużony dla województwa wałbrzyskiego".

Memoria

Jakuba Sądeja upamiętnia tablica wmurowana przy wejściu do Jaskini Niedźwiedziej oraz schronisko turystyczne "Sądejówka" w Kletnie. Jego imieniem nazwano także jeden z potoków w dolinie rzeki Kleśnicy oraz jaskinię krasową Sądejowa Szczelina.

Bibliografia

• Jaskinia Niedźwiedzia w Kletnie. Badania i udostępnianie, praca zbiorowa pod red. A. Jahna, S. Kozłowskiego i T. Wiszniowskiej, Polska Akademia Nauk Oddział we Wrocławiu, Wrocław 1989, ISBN 83-04-03037-3
• Jaskinia Niedźwiedzia w Kletnie. 40 lat eksploracji, badań, ochrony i turystyki praca zbiorowa pod red. Wojciecha Ciężkowskiego, Wydawnictwo "Maria", Wrocław-Kletno 2006, ISBN 83-60478-16-3