Jan Wilusz (burmistrz)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Jan Kazimierz Wilusz (ur. 20 marca 1875 w Jaśle, zm. 21 października 1948) – działacz społeczny, prawnik, burmistrz Jasła

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w rodzinie mieszczańskiej w Jaśle, był synem Józefa (1824–1884) i Antoniny z Biesiadzkich (1835–1918). Ukończył gimnazjum w Jaśle, maturę zdał w 1893[1]. Podczas nauki w gimnazjum jasielskim był członkiem tajnej organizacji uczniowskiej „Związek Żuawów”[1]. Studiował na wydziale prawa Uniwersytetu Franciszkańskiego we Lwowie, który ukończył z tytułem dr praw (1902). Podczas studiów we Lwowie związał się ze Związkiem Młodzieży Polskiej „Zet”. Po studiach pracował w administracji skarbowej – był kontrolerem w urzędach podatkowych w Chodorowie (1903) i Skole (1904–1907)[2]. Po powrocie do Jasła prowadził kancelarię adwokacką (1907–1939) przy Sądzie Obwodowym w Jaśle[3][4]. Należał do Krakowskiej Izby Adwokackiej[5][6]. Był członkiem Stronnictwa Narodowo-Demokratycznego, przewodniczącym komitetu szpitala powszechnego w Jaśle (1909–1914)[7] oraz Naczelnikiem Związku Gimnastycznego „Sokół” w Jaśle (1911–1918)[1], prezesem Związku Okręgowego i Naczelnikiem w Jaśle Krajowego Związku Ochotniczych Straży Pożarnych (1912–1914)[8], członkiem i działaczem Galicyjskiego Towarzystwa Gospodarskiego, członkiem Komitetu GTG (13 czerwca 1912 – 28 czerwca 1913)[9]. Od 1914 w Komitecie Narodowym zajmował się organizowaniem Legionów Polskich w Jaśle. W latach I wojny światowej, po wprowadzeniu zarządu komisarycznego, stał na czele Zarządu Tymczasowego Miasta Jasła (1915–1918)[1].

W niepodległej Polsce nadal prowadził kancelarię w Jaśle. Był członkiem koła jasielskiego II oddziału w Krakowie Związku Adwokatów Polskich[10]. Był burmistrzem Jasła (1921–1931)[1]. Podczas jego rządów w mieście przebudowano wiele ulic i kanałów miejskich, udało się także zakończyć w 1927 trwającą od początku wieku przebudowę Ratusza. Rozbudowano Rzeźnię miejską. Przeprowadzono także odkupienie elektrowni miejskiej od Banku Hipotecznego we Lwowie. Jako burmistrz starał się także o utworzenie w Jaśle Seminarium Nauczycielskiego[1]. Ze względu na konflikt części radnych z burmistrzem, którzy zarzucili mu przekroczenie wydatków na przebudowę ratusza w 1931 został odwołany ze stanowiska, a w mieście wprowadzono zarząd komisaryczny. W wyborach w 1939 został wprawdzie wybrany ponownie burmistrzem ale wyboru tego nie zatwierdził wojewoda[1].

Po wojnie był adwokatem w Gorlicach. Zmarł 21 października 1948. Pochowany 25 października 1948 na cmentarzu Rakowickim w Krakowie[11].

Rodzina[edytuj | edytuj kod]

30 listopada 1907 ożenił się z Zofią z Małdzińskich (1889–1953)[12]. Mieli syna Tadeusza i córkę[11].

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e f g Jan Wilusz – Jasło – strona oficjalna online [7.03.2020].
  2. Szematyzm Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim na rok 1903, s. 13, 1904, s. 46, 1905, s. 46, 1906, s. 54, 1907, s. 54.
  3. Szematyzm Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim na rok 1907, s. 194, 1908, s. 194, 1909, s. 209, 1910, s. 209, 1911, s. 217, 1912, s. 216, 1913, s. 215, 1912, s. 218.
  4. Spis adwokatów Izby Adwokackiej w Krakowie, „Kalendarz Sądowy na rok 1929” oprac. Jerzy Kirkiczenko i Marian Kraczkiewicz, Warszawa 1929, s. 184.
  5. Wykaz adwokatów do Krakowskiej Izby adwokackiej należących. Kraków: Krakowska Izba Adwokacka, 1912, s. 14. [dostęp 2022-07-12].
  6. Wykaz Adwokatów do Krakowskie Izby adwokackiej należących. Kraków: Krakowska Izba Adwokacka, 1914, s. 16. [dostęp 2022-07-12].
  7. Szematyzm Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim na rok 1909, s. 971, 1910, s. 971, 1911, s. 1064, 1912, s. 1051, 1913, s. 1051, 1914, s. 1051.
  8. Szematyzm Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim na rok 1912, s. 1040, 1913, s. 1041, 1914, s. 1039.
  9. Szematyzm Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim na rok 1912, s. 976, 1913, s. 1004.
  10. Spis członków Związku Adwokatów Polskich wg stanu z 1 lipca 1928, s. 2, Dodatek do „Czasopisma Adwokatów Polskich” R. 12, nr 11–12, z listopada-grudnia 1928.
  11. a b Nekrolog - Dr Jan Wilusz adwokat w Gorlicach [dostęp 2022-07-12].
  12. Cmentarze Komunalne w Jaśle - wyszukiwarka osób pochowanych [online], jaslo.artlookgallery.com [dostęp 2022-07-12].
  13. M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 632 „za zasługi na polu pracy samorządowej”.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]